Inleiding

DWARSHUISBOERDERIJ gebouwd in 1872 in opdracht van D.S. Detmers en E.H. Tonkens in een Eclectische stijl. De zaadvensters aan de voor- en rechterzijde van het voorhuis zijn in de loop der tijd vergroot. Tevens is de schuur in 1926 afgebroken en opnieuw opgetrokken. De kapschuur, gelegen aan de linkerzijde van de boerderij, stamt uit 1960. Zowel de kapschuur als de twee vrijstaande bijschuren, gelegen achter de boerderij en de kapschuur, komen wegens te geringe ouderdom en te weinig gaafheid niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking.

De boerderij is gelegen op een deels omgracht perceel aan de doorgaande weg van Meeden. In de tuin zijn nog restanten aanwezig van een landschappelijke aanleg; aan de rechterzijde bevindt zich een bergje en aan de voorzijde beuken. Een oprijlaan, gelegen aan de linkerzijde, verleent toegang tot het complex.

Omschrijving

DWARSHUISBOERDERIJ bestaande uit een VOORHUIS en HOOFDSCHUUR. Het deels anderhalf, deels tweeëneenhalf verdiepingen hoge, deels onderkelderde, symmetrische VOORHUIS op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgetrokken in bruine baksteen op een gepleisterd trasraam en wordt gedekt door een samengestelde kap met leidekking; twee achthoekige gemetselde schoorstenen met houten beëindiging op de nokken, centraal een gemetselde schoorsteen met kap; houten gootlijst met decoratieve consoles. De gevels worden geleed door getoogde H-vensters met een gepleisterde omlijsting met decoratieve kuif, getoogde T-vensters onder een gepleisterde wenkbrauwboog en getoogde zaadvensters onder een gepleisterde wenkbrauwboog; gepleisterde hoekpilasters in de voorgevel.

Centraal in de voorgevel (noordzijde) bevindt zich een driezijdige erker die boven de gootlijst is doorgetrokken en tweeëneenhalve verdieping beslaat; gepleisterde hoekpilasters; spitsboogfries; op de begane grond drie H-vensters onder gepleisterde wenkbrauwboog waaronder drie getoogde tweeruits keldervensters; op de eerste verdieping twee T-vensters en aan de voorzijde een balkon rustend op decoratieve consoles met niet-originele balustrade en twee openslaande houten balkondeuren waarin glas met getoogd bovenlicht; in de top drie zaadvensters. Aan weerszijden van de erker twee H-vensters en twee zaadvensters met roedenverdeling (vergroot).

In de oostgevel twee H-vensters, twee zaadvensters en twee getoogde tweeruits keldervensters.

De hoofdschuur is tegen de achtergevel (zuidzijde) aangebouwd.

De entree in segmentboogvormige portiek met kuif bevindt zich in de westgevel en bestaat uit een houten paneeldeur waarin decoratieve ijzeren panelen met getoogd bovenlicht waarvoor een twee treden hoge hardstenen stoep; aan de linkerzijde van de entree `D.S.D 18' en aan de rechterzijde `E.H.T. 72'; in een gevelsteen aan de linkerzijde `1910-1951 B.M.T. A.v.D.'. Links van de entree twee H-vensters, drie zaadvensters met roedenverdeling (vergroot) en twee getoogde tweeruits keldervensters.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de blinden, de houten paneeldeuren met omlijsting, in de woonkamer de marmeren schouw waarboven stucdecoratie, in de hal het stucplafond, de houten vloer en de houten trap met balustrade.

De HOOFDSCHUUR is opgetrokken in rode baksteen op een donker bakstenen trasraam en wordt gedekt door een zadeldak met wolfeind waarop niet-originele golfplaten; decoratief bakstenen fries; zinken mastgoot; houten makelaar. De gevels worden onder andere geleed door getoogde vensters onder een donker bakstenen rollaag en onderdorpel.

In de schuine zijde van de krimp in de westgevel dubbele opgeklampte houten schuurdeuren onder rollaag; aan de zijkant vier getoogde vensters met decoratieve ijzeren roedenverdeling en een niet-origineel luik.

In de achtergevel (zuidzijde) twee dubbele opgeklampte houten schuurdeuren met tweedelig bovenlicht onder een donkerbakstenen rollaag en niet-originele dubbele schuurdeuren, twee liggende getoogde zesruits vensters, twee staande getoogde negenruits vensters en vijf getoogde zesruits zaadvensters.

Aan de voorzijde van de eerste krimp in de oostgevel een T-venster onder getoogde strek; aan de zijkant drie T-vensters onder getoogde strek. In de zijgevel van de tweede krimp een opgeklampte houten schuurdeur met tweeruits bovenlicht waarvoor een stoep, twee staande zesruits vensters en twaalf getoogde liggende vensters met decoratieve ijzeren roedenverdeling.

Waardering

Dwarshuisboerderij van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een dwarshuisboerderij uit 1872 met jongere schuur in de provincie Groningen

- vanwege de opvallende vormgeving en zeer rijke detaillering van het voorhuis

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de monumentale en beeldbepalende ligging aan de Hereweg