De Dongestroom, Tilburg
Inleiding.
De PAARDENSTAL werd omstreeks 1880 in traditionele stijl gebouwd. Oorspronkelijk bestond het gebouw uit een dubbele stal onder wolfsdak. In 1913 werd het gebouw naar plannen van architect Manders uit Oosterhout aan de noordzijde vergroot door het haaks op de bestaande bouw toevoegen van een bakstenen REMISE onder plat dak.
Omschrijving.
Eenlaags, in baksteen opgetrokken en gewitte stal, onder wolfsdak gedekt met tuile-du-Nordpannen en voorzien van pirons en geprofileerde windveren, aan de noordzijde vergroot door toevoeging van een uitbouw onder plat dak. De gestucte muren hebben ter hoogte van de latei in de deuren en ter hoogte van een niet aanwezige plint ziende rollagen. Opvallend is de rode voegmortel welke is toegepast en op enkele plaatsen nog zichtbaar is. In de zuidgevel een gedeelde opgeklampte deur met geheng onder een geprofileerde houten latei waarboven een dubbele rollaag. Boven de deur een gedeeld opgeklampt getoogd hooiluik onder getoogde rollaag. In de gevel enkele steekankers. Onder het overstek van het dak een tandlijst welke aansluit op de aan de bovenzijde uitgemetselde hoeken. In de gevel gericht naar het huis, twee horizontaal gedeelde opgeklampte deuren met achtruits bovenlicht onder een dubbele rollaag. In de gevel enkele ingemetselde metalen ringen. In de achtergevel van het gedeelte onder wolfsdak een opgeklampte deur. Tegen de gehele achtergevel een niet oorspronkelijk houten afdak met boxen, gedekt met tuile-du-Nordpannen. De uitbouw aan de noordzijde heeft bakstenen lisenen waartussen aan de oostzijde gestucte velden, aan de noordzijde drie gestucte rechthoekige spaarvelden. De rollagen zoals aanwezig in het oudste deel zijn in deze uitbouw ook toegepast. In de spaarvelden gaat de bovenste rollaag over in een bakstenen afzaat waarboven een liggend twaalfruits venster. In de gevel gericht naar het huis een gedeelde opgeklampte deur met in elk der vleugels aan de bovenzijde een liggende achtruits beglazing. Langs de dakrand een bakstenen fries met onder andere een tandlijst en een lijstgoot. De achterzijde van deze uitbouw is, evenals de hier doorgetrokken zijgevel, blind.
In het gewitte interieur van de stallen een eenvoudig balkenplafond. De remise heeft een vlak gestuct plafond. In beide delen een betonvloer. Achter de stal en remise bevindt zich een uit spoorbielzen samengestelde travalje van onbekende ouderdom.
Waardering.
Het object is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarden als onderdeel van een bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, zijnde buitenhuizen langs de bosrijke gronden aan de uitvalswegen rond Tilburg. Het object is van belang vanwege de ensemblewaarde wegens de situering, gelegen op een voormalig in aanleg nog gaaf landgoed en door de aanwezigheid van een typologisch en architectuurhistorisch bijzonder hoofdgebouw. Het object is van belang vanwege de gaafheid van in- en exterieur en de gaafheid van het complex, met de herkenbare aanleg en de aanwezigheid van het oorspronkelijke hoofdgebouw.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
Het JACHTHUIS 'De Dongestroom', met Eclectische elementen, dateert uit ca. 1880 en ligt op een buiten dat onder andere in het bezit was van Koning Willem II die ook elders in en rond Tilburg eigenaar was van dergelijke 'buitens' (onder andere Koningshoeven). Tot ver na de Tweede Wereldoorlog bleef De Dongestroom een jachthuis. Het jachthuis werd in 1913 vergroot en is sinds ca. 1975 in gebruik als permanent woonhuis. Ten westen van het huis een PAARDENSTAL MET REMISE, gebouwd omstreeks 1880 in traditionele stijl, vergroot in 1913. Momenteel (1997) is de stal nog steeds als zodanig in gebruik.
Omschrijving.
Het huis ligt in een ruime parkachtige tuin en is toegankelijk via een smeedijzeren hekwerk. De tuin bevat oudere bomen. Ten westen van het huis ligt de paardenstal met remise.
Waardering.
Het complex is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van eensociaal-economische ontwikkeling, zijnde het optrekken van buitenhuizen op de bosrijke gronden aan de uitvalswegen rond Tilburg. Het is eveneens van belang vanwege de relatie met het voormalige buitengoed van Willem II. Het jachthuis is ook van belang vanwege de typologie, met name tot uitdrukking komend in de ronde plattegrond. Dit gegeven bepaalt tevens de architectuurhistorische waarden: de ronde vorm van het gebouw en de esthetische kwaliteiten van het ontwerp, gelegen in de architectonische verhoudingen en de detaillering. De architectuurhistorische waarden komen eveneens tot uitdrukking in de samenhang tussen in- en exterieur. Het complex heeft ook een ensemblewaarde vanwege de situering op een voormalig, in aanleg nog gaaf landgoed en door de aanwezigheid van enkele bijgebouwen. Het complex is van belang vanwege de gaafheid daar het afgezien van enkele kleine wijzigingen in zowel in- als exterieur nagenoeg geheel oorspronkelijk is en door de aanwezigheid van enkele deels gave bijgebouwen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Paardestal(M) | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bredaseweg | 600 | – | 5036 NB | Tilburg | Jachthuis | BY | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | AG | 7896 | – | Tilburg |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1880 | 1880 | – | vervaardiging |
1913 | 1913 | – | verbouwing |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Manders ; Noord-Brabant | architect / bouwkundige / constructeur | – |