Inleiding

De twee geschakelde woningen aan de Heerenstraat 1-2 vormen samen met twee geschakelde woningen aan de Heerenstraat 3 en 4, een groepje van vier woningen, Heerenweg 1-4. Heerenweg 1 is de opzichterswoning geweest. Deze kent een extra uitbouw aan de linkerzijgevel, die als kantoorruimte dienst deed. De woningen zijn in 1919 in de stijl van het TRADITIONALISME gebouwd in opdracht van de "Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen", door de Dienst van Weg en Werken.

De DIENSTWONINGEN VAN DE NEDERLANDSE SPOORWEGEN maken deel uit van de bebouwing van het spoorwegemplacement, evenals de locomotievenloods en werkplaats. Door sloop zijn bovenleidingen, draaischijf en het seinhuisje van architect S. van Ravesteyn inmiddels verloren gegaan.

Omschrijving

De twee geschakelde DIENSTWONINGEN VAN DE NEDERLANDSE SPOORWEGEN aan de Heerenstraat 1 en 2 hebben een rechthoekige plattegrond en twee bouwlagen onder een schilddak met Tuiles du Nord.

Het dak wordt ondersteund door houten consoles, die op hun beurt weer steunen op siermetselwerk onder het dak. De vier dakkapellen aan de voor- en achterkant die oorspronkelijk aanwezig waren, zijn gehandhaafd maar gemoderniseerd. In de zijgevels bevinden zich aan weerszijden van het schoorsteenkanaal opvallende authentieke driehoekige dakvensters met houten kozijnen. De panden hebben een opstand van baksteen in halfsteensverband met een schuin risalerende plintaanzet. In de gevels bevinden zich rechthoekige kunststof kozijnen in Heerenstraat 1 en rechthoekige houten kozijnen in Heerenstraat 2 met roedeverdeling en bovenlichten. De roedeverdeling in de bovenlichten van de vensters van Heerenstraat 2 is grotendeels in kunststof uitgevoerd. De dorpels zijn van natuursteen.

Bovendien is een deel van de gevel van Heerenstraat 1 wit gesaust. De vensters van het pand Heerenstraat 2 is in 1998 weer voorzien van houten blinden.

De VOORGEVEL kent per pand een identieke opbouw met van binnen naar buiten twee vensters, een voordeur en een venster. Op de plaats van de twee vensters bevond zich voorheen een venster en een deur. De deur is vervangen door een venster en een dichtgemetselde borstwering. Dit venster heeft een dorpelsteen in beton. In de ZIJGEVEL van Heerenstraat 1 bevindt zich de uitbouw die dienst deed als kantoorruimte voor de opzichter.

Deze ruimte is nu opgenomen als woongedeelte. De zijgevel, inclusief de uitbouw, bevat vijf vensters, waarvan er een is dichtgemetseld. De zijgevel van Heerenstraat 2 bevat vier vensters. De ACHTERGEVEL van beide panden kent een identieke opbouw van twee vensters en een deur, die bij Heerenstraat 1 grotendeels verborgen is achter een aanbouw uit omstreeks 1980.

Bij Heerenstraat 2 zijn de vensters wel zichtbaar, ondanks een kleine aanbouw die de deur verbergt.

Het INTERIEUR van Heerenstraat 1 is aangetast door verbouwingen.

Zo is in de gang een entreehal met tochtdeur verdwenen. De keuken is geheel vernieuwd en uitgebreid met het oorspronkelijke toilet en de badkamer. Deze zijn nieuw aangelegd. De eerste bouwlaag kende oorspronkelijk twee extra slaapkamers. Een ervan is nu bij het woongedeelte getrokken, terwijl de tweede is voorzien van extra sanitair. De tweede bouwlaag en de zolder zijn in gebruik als slaapkamer. In het INTERIEUR van Heerenstraat 2 is de authentieke structuur zeer herkenbaar aanwezig. Alleen de oorspronkelijke keukenruimte is ingericht als badkamer. Hier is de entree-hal met tochtdeur aanwezig. Het overig interieur is grotendeels in tact zowel qua indeling als uitmonstering met interieuronderdelen zoals lambrisering, muurkast en schouw in de woonkamers.

Waardering

Binnen de kern Susteren vertegenwoordigen het spoorwegemplacement en de daarop aanwezige oorspronkelijke bebouwing een bijzondere waarde als relicten van ontwikkelingen in de infrastructuur, noodzakelijk door een grootschalige uitbreiding van de steenkoolwinning in Zuid-Limburg na W.O. I.

De DIENSTWONINGEN VAN DE NEDERLANDSE SPOORWEGEN aan de Heerenstraat 1 en 2 te Susteren zijn van belang vanwege de cultuurhistorische waarde en hun oorspronkelijke functie. Deze woningen bezitten als voorbeelden van specifieke woningbouw voor het personeel van de Nederlandse Spoorwegen belangrijke zeldzaamheidswaarde. De woningen zijn gaaf gebleven en een voorbeeld van degelijke woningbouw voor personeel door de Nederlandse Spoorwegen. Het betreft ruime personeelswoningen.

De dienstwoningen zijn van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en architectuurhistorische zeldzaamheid.