Inleiding

Complex DIENSTWONINGEN, gebouwd in 1906 in opdracht van de Nederlandse Spoorwegen voor haar personeel bij het reeds verdwenen treinstation aan de spoorlijn van Tilburg naar Turnhout, op de grens van Nederland en België. De woningen zijn ontworpen door G.W. van Heukelom met elementen van Traditionalisme en Chaletstijl.

Grensweg 24 hoort bij het complex maar wordt niet beschermd omdat gewijzigde raamindelingen de gevel te zeer aangetast hebben.

Omschrijving

Deel van oorspronkelijk drie complexen van dienstwoningen voor spoorweg- en grenspersoneel. Eén complex aan de Grens ligt op Belgisch grondgebied (Baarle-Hertog, grens), een tweede complex aan de Grensweg, nu in bezit van diverse particulieren en het derde complex ligt eveneens aan de Grensweg, op de hoek met de Grens. Dit laatstgenoemde gedeelte wordt beschermd en bestaat uit een aantal dubbele en enkele woningen.

Aanvankelijk werd het complex als geheel door de N.S. verkocht. Inmiddels is het grootste deel van de woningen in diverse particuliere handen wat afbreuk doet aan het homogene karakter. Slechts twee woningen worden nog gehuurd en verkeren ook qua interieur in oorspronkelijke staat. De bebouwing kent een hiërarchie, aflopend vanaf de plek waar zich oorspronkelijk het grensstation bevond. Hier zijn de woningen voor het hoger personeel gebouwd, naar de Turnhoutseweg toe staan de dienstwoningen voor lagere beambten. De vormgeving en indeling van de huizen wordt met de afstand van het station soberder.

Voor het complex ontwierp Van Heukelom vijf verschillende typen huizen waarbij de variatie dicht bij het oorspronkelijke grensstation het grootst is.

Waardering

Het complex van dienstwoningen is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als uitdrukking van de typologische ontwikkeling van de dienstwoning en als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, in het bijzonder de totstandkoming van een groot, intussen verdwenen, grensstation met annexen. Het complex is van architectuurhistorisch belang wegens de stijl en detaillering en de plaats die het inneemt in het oeuvre van de architect. Het heeft ensemblewaarde wegens de situering, verbonden met de ontwikkeling van de streek. Het is gaaf bewaard gebleven en het laatste relict van een belangrijke historische ruimtelijke en infrastructurele ontwikkeling.