Inleiding

Vier HERENHUIZEN onder één kap, 1921-1922, gebouwd voor de huisvesting van de middenstand, als onderdeel van het villaparkje rondom het Julianaplein. Gebouwd in een traditionele door het Expressionisme beïnvloede stijl, naar een ontwerp van architect N. Ramakers te Sittard. UITGESLOTEN van bescherming zijn de bijgebouwde garage en de gevelbrede aanbouw van één bouwlaag tegen de achtergevel van Jubileumstraat 3, alsmede de houten schutting tegen de zijgevel van Jubileumstraat 9.

Omschrijving

Een in het noordelijke deel van het complex Julianaplein e.o. gesitueerde blok met vier herenhuizen onder één kap van het gecombineerde type DEED, als geheel opgetrokken op een U-vormige plattegrond. Elk pand heeft twee BOUWLAGEN alsmede een gedeeltelijke souterrainverdieping. De hoekpanden van het type D, gesitueerd in dwarsrichting ten opzichte van de Jubileumstraat en aan de straatzijde risalerend ten opzichte van de tussenpanden van het type E, hebben een in hoofdvorm rechthoekige PLATTEGROND, die aan de vrije gevelzijden is voorzien van een uitbouw van één laag. De tussenpanden van het type E hebben een rechthoekige plattegrond in lengterichting, met een gecombineerd terras met pergola aan de ten opzichte van de hoekpanden licht risalerende achtergevels.

Het geheel wordt gedekt door een ten dele afgeplat SCHILDDAK waarvan de noklijn, evenals de plattegrond, U-vormig is. Aanzienlijke overstekken annex luifelgoten. Vier nokschoorstenen, ten dele vernieuwd. Een schoorsteen midden op het achterdakvlak. Een bolornament op de nok van Jubileumstraat 9. De gecombineerde smalle dakkapellen op het voor- en achterdakvlak van de tussenpanden, oorspronkelijk met overstek en horizontale indeling van de vensters, zijn nog aanwezig. Twee zolderramen op het voor- en achterdakvlak van Jubileumstraat 3; schoorsteen op het voordakvlak en twee tuimelramen op het achterdakvlak van Jubileumstraat 9.

De hoekpanden van het type D waren op de zijdakvlakken oorspronkelijk voorzien van een smalle dakkapel met overstek, met een verticaal ingedeeld vensterkozijn en horizontale geleding van de glaspanelen. Deze horizontale geleding is bij het pand Jubileumstraat 3 verwijderd.

De herenhuizen hebben een gewapend betonnen fundering op putringen en zijn opgetrokken in rode en gele baksteen, gemetseld in halfsteens verband. Een rode, in hoogte variërende bakstenen plint met rollaag. De in gele baksteen opgetrokken eerste bouwlaag met geprofileerde rode rollaag loopt door tot onder de vensters van de tweede bouwlaag. Deze tweede laag is enigszins ingesnoerd ten opzichte van de eerste laag en wordt gekenmerkt door de afwisseling van geel metselwerk met rode verdiept gelegen lijsten en kleine pilasters aan weerszijden van de vensters. De gevel wordt onder de luifelgoot beëindigd door een betonnen band.

De VOORGEVEL is symmetrisch ingedeeld. De tussenpanden van het type E worden in de eerste laag gekenmerkt door in portieken geplaatste paneeldeuren, waartussen een gecombineerde reeks van vier gekoppelde zijlichtvensters, oorspronkelijk met een horizontale indeling van de glaspanelen. De portieken en zijlichten zijn geplaatst onder een doorlopende houten luifel. In de portieken een smal rechthoekig houten toiletvenster. De verticale kozijnstijlen van de zijlichten zijn geornamenteerd. Aan weerszijden van de portieken een rechthoekig, oorspronkelijk dubbel verticaal ingedeeld houten vensterkozijn onder een betonlatei. In de tweede laag heeft elk van de tussenpanden een loggia, waarin verdiept geplaatst een drie panelen tellende rechthoekige houten buitendeur alsmede een in de voorgevel geplaatst rechthoekig, dubbel verticaal ingedeeld houten vensterkozijn. De verticale stijlen van dit vensterkozijn zijn geornamenteerd. De risalerende hoekpanden van het type D zijn in de eerste laag, boven de ter plaatse enigszins vooruitspringende plint en onder een korte houten luifel, oorspronkelijk voorzien van een reeks van vier gekoppelde, op de gevel liggende houten vensterkozijnen. Het pand Jubileumstraat 3 heeft thans een ongeleed houten vensterkozijn, bij Jubileumstraat 9 heeft het woonkamervenster een zijlicht. De verticale kozijnstijlen zijn geornamenteerd. In de tweede laag een reeks van vier gekoppelde rechthoekige houten vensters.

De ZIJGEVELS van de hoekpanden van het type D zijn herkenbaar aan een uitbouw van één laag onder plat met balkon. Deze uitbouwen hebben een oorspronkelijk aan de voor- en achterzijde opengewerkt portiek, waarbij een hoekkolom de betonplaat van het balkon ondersteunt. In deze portieken waren, in de zijgevel van het hoofdvolume, oorspronkelijk de rechthoekige houten paneelvoordeur en de rechthoekige houten keukendeur met horizontale indeling van het glaspaneel geplaatst. In het portiek aan de achterzijde bevond zich bovendien een tweede, identieke deur. De uitbouwen zijn onder de betonplaat van het balkon voorzien van horizontale profiellijsten, die tot in het metselwerk van de portiekkolommen worden voortgezet. Centraal in dit geveldeel een reeks van drie smalle houten vensters, oorspronkelijk met horizontale roedeverdeling. De balkonbalustraden hebben siermetselwerk in blokverband. Hoog onder het dakoverstek is in de zijgevel van de tweede laag een rechthoekig houten drieruits trappenhuisvenster geplaatst, aan elke zijde geflankeerd door een rechthoekige houten balkondeur. Bij Jubileumstraat 3 is het toiletvenster in de zijgevel voorzien van een recente bakstenen tracering, het portiek aan de straatzijde heeft een vergroot, betegeld bordes met vernieuwde borstwering. De oorspronkelijke paneeldeur is betimmerd met schroten. De keukendeur aan de achterzijde is in de portiekopening geplaatst, het portiek gedicht met een ongedeeld vensterkozijn. De horizontale roedeverdeling in de reeks van drie smalle houten vensters is verdwenen. Het trappenhuisvenster en de balkondeuren in de tweede laag zijn voorzien van rolluiken.

Bij Jubileumstraat 9 is het portiek aan de straatzijde gedeeltelijk gedicht door een ongedeeld vensterkozijn. Aan de achterzijde is het portiek gedicht door de plaatsing van een deur in de portiekopening. De zijgevelopening is ten dele dichtgemetseld en ten dele voorzien van een smal ongeleed houten venster.

De licht risalerende ACHTERGEVELS van de tussenpanden van het TYPE E hebben onderling gespiegelde achtergevelindelingen. In de eerste laag heeft elk pand een uit vier panelen bestaande tuindeur, waarin de zijpanelen oorspronkelijk een vijfvoudige horizontale indeling hebben alsmede een rechthoekige dubbele houten keukendeur met vijfvoudige horizontale indeling van de glaspanelen. De oorspronkelijk aanwezige terraspergola steunt op de bakstenen terrasafscheidingen aan weerszijden en een bakstenen middenkolom. Afscheiding en kolom hebben horizontale profiellijsten. In de tweede laag, hoog onder het dakoverstek en boven de tuindeur, een reeks van vier gekoppelde rechthoekige houten vensters. Boven de keukendeur een per twee panden gecombineerde reeks van vier gekoppelde rechthoekige houten vensters.

Bij Jubileumstraat 5 is de eerste laag wit gesausd en rust thans op de pergolakolommen een draadglazen luifel. De pergolakolommen zijn deels wit, deels rood gesausd. Voor het overige verkeert de achtergevel van dit pand in vrijwel authentieke staat.

De hoekpanden van het TYPE D hebben in de eerste laag, onder een doorlopende betonlatei, oorspronkelijk een centraal geplaatste dubbele houten deur met aan weerszijden twee rechthoekige verticaal ingedeelde houten vensters. Daarboven, in de tweede laag, een reeks van vier gekoppelde rechthoekige houten vensters.

Bij Jubileumstraat 3 is de eerste laag van de achtergevel vanwege de gevelbrede aanbouw geheel gewijzigd. De woonkamergevel is geheel verwijderd, de keuken heeft een vernieuwde pui bestaand uit een deur met twee zijlichten. De vensters van de tweede laag hebben rolluiken.

Bij Jubileumstraat 9, in de ten dele wit gesausde eerste laag, is de linker vensteropening vergroot tot aan de centraal geplaatste deur. De terrasoverkapping is tussen de centraal geplaatste deur en het rechter venster gedicht met een schot.

De voortuinen van deze panden worden omgeven door een bakstenen erfscheiding.

De INTERIEURindeling van Jubileumstraat 3 is op enkele punten gewijzigd. Bij Jubileumstraat 5 is de indeling vrijwel ongewijzigd bewaard gebleven. De indeling van Jubileumstraat 9 is ten dele gewijzigd.

Waardering

De herenhuizen van het complex rondom het Julianaplein zijn van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-maatschappelijke en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl en de funderingstechniek. De panden zijn van groot belang voor het oeuvre van architect N. Ramakers, beschikken over aanzienlijke esthetische kwaliteiten en zijn van belang vanwege de expressieve ornamentiek. Beide herenhuizen vormen een essentieel onderdeel van het complex rondom het Julianaplein, zijn vanwege de situering ten zeerste verbonden met de uitbreiding en ontwikkeling van Sittard, zijn van betekenis voor het aanzien van de stad en beschikken over een historisch-ruimtelijke relatie met de parkachtige omgeving en de bodemgesteldheid ter plaatse. De panden beschikken over een redelijke mate van architectonische gaafheid en zijn van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien beschikken beide herenhuizen in bovenregionaal perspectief over een redelijke architectuurhistorische en een hoge typologische en functionele zeldzaamheidswaarde.

De herenhuizen vertegenwoordigen een algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.