Inleiding

HERENHUIS in eclectische stijl, 1910, gebouwd in opdracht van notaris Van Vessem. Het pand is gesitueerd in de historische binnenstad van Sittard, op de locatie van een voormalig kapittelhuis uit 1664 en maakt deel uit van de gesloten bebouwing van de Oude Markt.

Omschrijving

Markant herenhuis in twee BOUWLAGEN, met souterrain- en zolderverdieping op een in hoofdvorm U-vormige PLATTEGROND. Dwars op het noordelijke deel van de achtergevel bevindt zich een uitbouw van twee cq. één bouwlaag onder plat, waarin de toilet- en badruimten waren ondergebracht. Dwars op het zuidelijke deel van de achtergevel een uitbouw van twee traveeën, beëindigd door een toren in vier lagen. Het hoofdvolume met de zuidelijke uitbouw wordt gedekt door een AFGEPLATTE KAP met leien in schubdekking op het dakschild aan de straatzijde, leien in Maasdekking op het dakvlak aan de achterzijde. De toren heeft een afgeplat schilddak met leien in schubdekking. Elke travee in zowel voor- als achtergevel wordt beëindigd door een dakkapel. Aan de voorgevel betreft het afwisselend ronde oeil-de-boeufvensters in een zinken lijst met diamantkop plus pion; twee kapellen met rond stucfronton waarin een schelpmotief, pion, klauwstukken in baksteen en stuc en een rechthoekig houten T-venster. Aan de achtergevels dakkapellen met ronde houten frontons, kleine houten klauwstukken en rechthoekige, verticaal ingedeelde vensters. De dakkapel op de zuidelijke uitbouw, in de oksel met de toren, is vervangen door een grote kapel met een vijftal vensters. Bakgoten op consoles, boven de voorgevel voorzien van bloktandornamenten.

De VOORGEVEL heeft een hardstenen plint met imitatierustica, een blind segmentboogvormig keldergat per travee met strek. De plint wordt beëindigd door een dorpellijst op consoles. De gevel is opgetrokken in rode strengperssteen en voorzien van gestucte speklagen, deels met diamantkopmotieven; gestucte vensterlijsten met kuiven en architraaflijsten; gestucte balusters onder de vensterdorpels van de tweede laag; een kroonlijst met gestucte gootconsoles en cassettemotieven. Het herenhuis heeft een vrijwel symmetrische VOORGEVEL in zeven traveeën. Centraal in de voorgevel een licht risalerende entreepartij met dubbele, segmentboogvormige houten paneeldeuren in een segmentboogvormige stuclijst. De deuren hebben een kruisvormige indeling van de glaspanelen. Hierboven, in de tweede laag, een afgeronde forse erker met houten vensterkozijnen, glas-in-lood bovenlichten, schelpvormige gestucte erkervloer, gestucte balustrade met kaderlijsten, een leien kapje met luifelgoot op consoles. De middenas loopt uit in een halsgevel in baksteen en stuc met klauwstukken en wordt bekroond met een driefronton met vaas. Gestucte schelpmotieven met bouwjaaraanduiding "Anno" en "1910". Aan weerszijden van de middenas geveldelen met elk drie vensterassen. Hierin segmentboogvormige houten vensters met bovenlicht. Op de tweede bouwlaag hebben de vensters geornamenteerde verticale stijlen en glas-in-lood bovenlichten. In de travee uiterst rechts bevindt zich een tweede entree bestaande uit een segmentboogvormige houten paneeldeur met roosterwerk, bovenlicht en vier hardstenen traptreden.

Een vlaggenmast in de tweede as van de rechter gevelhelft.

De ACHTERGEVEL is geheel gepleisterd met stuc en voorzien van gootconsoles, vensterlijsten met aanzet- en sluitstenen, dorpellijsten, lisenen en bloktanddecoraties. Aan de noordzijde de uitbouw van twee cq. Eén bouwlaag onder een plat dak. Het volume van twee lagen is twee vensterassen breed, het volume van één laag versmalt tot één vensteras. De achtergevel tussen de noordelijke uitbouw en de zuidelijke uitbouw met toren telt twee vensterassen. De zuidelijke uitbouw is twee vensterassen breed en versmalt in het torengedeelte tot één vensteras. Deze toren heeft in de vierde laag een open galerij, ronde boogopeningen met een smeedijzeren balustrade en een afgeknotte torenkap. In de eerste laag is de achtergevel overwegend voorzien van rechthoekige dubbele houten kruiskozijnen, een korfboogvormige vensterlijst, rechthoekige houten achtruitsvensters. In de tweede laag overwegend rechthoekige houten T-vensters. Enkele rechthoekige houten deuren, deels met verticaal ingedeeld bovenlicht.

Pand beschikt over een rijk INTERIEUR waarvan de indeling grotendeels in tact is bewaard gebleven. In dit interieur zijn onder meer van belang de kamers-en-suite met schuifdeuren; de stuclijsten en plafondornamenten in Jugendstil, met name op de begane grond en in de gangen; enkele haardlijsten; de gangen met marmeren vloeren en gemarmerde lambriseringen; de paneeldeuren in lijsten; de gestucte gangpilasters; de dubbele deuren van het voorportaal met glas-in-lood en geëtst glas; de vloer- en wandtegels in de keukenruimte; het trappenhuis.

Waardering

Het herenhuis aan het Kloosterplein 1 is van architectuurhistorische waarde vanwege de bouwstijl, de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp, het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en vanwege de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur. Het herenhuis is een belangrijk onderdeel van het beschermde stadsgezicht Sittard, is vanwege de situering aan de Oude Markt verbonden met de ontwikkeling van de historische binnenstad en is van bijzondere betekenis voor het aanzien van de stad. Het pand beschikt over een hoge mate van gaafheid van exterieur en interieur en is van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. Bovendien heeft het herenhuis in architectuurhistorisch opzicht een bovenregionale zeldzaamheidswaarde. Het herenhuis vertegenwoordigt algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.