Inleiding

VILLA MARIA, 1893, in eclectische stijl. Vrijstaand gesitueerd in de grotendeels gesloten wand van de Putstraat. De villa werd in 1922 aan de achterzijde uitgebreid met een verandadeel, in 1923 met twee woonkamers, waardoor er aan de achtergevel een aanbouw van twee lagen onder plat ontstond. In 1925 werd in de villa een huiskapel ingericht. Deze uitbreidingen en aanpassingen werden uitgevoerd in opdracht van Mgr. Claessens. De genoemde aanbouwen uit 1922 en 1923 en de bijgebouwde garage zijn UITGESLOTEN van bescherming.

Omschrijving

Vrijstaande villa met gedeeltelijke souterrainverdieping, twee BOUWLAGEN en zolderverdieping op L-vormige PLATTEGROND. In de oksel, aan de noordzijde, een uitbouw van één laag onder plat. Het L-vormige bouwvolume wordt gedekt door SCHILDDAKEN met kruispannen. Bakgoten, aan de straatzijde, rustend op een gewelfde kooflijst en houten consoles. Deze consoles rusten op leeuwenkopornamenten. Op de nok restanten van nokornamenten, zinken en smeedijzeren nokpionnen. Twee hoge schoorstenen en een eenvoudige dakkapel op het westelijke zijdakvlak, een hoge schoorsteen op het oostelijke dakvlak, een driehoekige dakkapel met halfrond venster op het terugliggende dakvlak aan de noordzijde, een aanzienlijke dakkapel met hardstenen vensterlatei, gestuct rondboogfronton en bolornament, klauwstukken op het noordelijke dakdeel aan de voorzijde. De villa heeft een rode bakstenen optrek in kruisverband, met gesneden voegen. Geprofileerde plint met gesausde hardstenen lijst. Gesausde hardstenen speklagen. Gestucte diamantkoppen, gestucte vensterlijsten met frontons en bloemmotieven, gestucte aanzet en sluitstenen.

De VOORGEVEL van het woonhuis telt drie traveeën. Hoeklisenen, balusterreeks tussen eerste en tweede laag. De rechter voorgeveltravee risaleert. Hierin bevindt zich de entreepartij met rechthoekige dubbele houten paneeldeur, glas-in-lood bovenlichten met schelpmotieven in de traceringen. Boven de deur een hardstenen balkonvloer op rijk geornamenteerde stucconsoles, balusterreeks in de borstwering, vlaggenstokhouder. Segmentboogvormige dubbele houten balkondeur met bovenlicht. In de overige traveeën in de eerste laag een rechthoekig houten T-venster met gestucte frontonlijst en dorpels op consoles. Daarboven, in de tweede laag, segmentboogvormige houten T-vensters. In de tweede laag een gestucte gevelsteen met opschrift "Anno 1893". In de tweede laag segmentboogvormige rollagen met stuc aanzet- en sluitstenen. De ZIJGEVELS aan de westzijde zijn te onderscheiden in een volume van een laag met balusterreeks en een onregelmatig ingedeelde westgevel over twee lagen. In de westgevel van het éénlaagse volume twee gesausde, hardstenen speklagen, geprofileerde plint met hardstenen lijst. Gevel boven dit volume aan de westzijde met segmentboogvormige dubbele houten balkondeur met bovenlicht en gesausde hardstenen speklagen, aan de noordzijde blind met vijf rondboogfriezen en vijf gestucte ruitmotieven, gesausde hardstenen speklagen. De westgevel van het tweelaagse volume is onregelmatig ingedeeld. De noordelijke helft met segmentboogvormige houten deur, bereikbaar via vijf hardstenen traptreden tussen bakstenen steunmuren. Naast de deur segmentboogvormig houten zijlicht met traliewerk. Hierboven een aanzienlijk, rondboogvormig houten venster met glas-in-lood en voorzetraam in trappenhuis. De zuidelijke helft van de gevel is blind, heeft twee rondboogfriezen, waarvan de bogen rusten op een gesausde hardstenen console.

Van de op het zuiden georiënteerde ACHTERGEVEL is, aan de westzijde, slechts één travee vrijgebleven. In het souterrain een segmentboogvormige houten deur bereikbaar via een traptoegang. Boven deze deur, in elke laag een segmentboogvormig houten kruiskozijn met horizontale indeling van de glaspanelen en strek. Tijdens de aanbouw aan de achtergevel is in de eerste laag de achterdeur van de centrale gang gehandhaafd, de oorspronkelijke tuindeuren daarnaast zijn verwijderd. In de tweede laag is het centrale achtergevelvenster doorgebroken voor het verlengen van de gang, waarop de aangrenzende woonvertrekken uitkomen. De oostelijke ZIJGEVEL is symmetrisch van opzet, maar heeft een onregelmatige vensterindeling. Vijf aanzienlijke boogfriezen, rustend op consoles. De gevel wordt door vier lisenen regelmatig verdeeld in een middendeel van één as en twee zijdelen van twee assen. In de tweede laag van de middenas het rondboogvormige houten T-venster van de badkamer. In de twee assen van het zuidelijke geveldeel elk twee vensters, waarvan één rechthoekig houten venster met glas-in-lood bovenlicht, de overige drie segmentboogvormig. Twee souterrainvensters met rooster in de plint. Het noordelijke geveldeel is, met uitzondering van één souterrainvenster met rooster, geheel blind. Monumentale ERFSCHEIDING aan de straatzijde, bestaande uit zes bakstenen hekpijlers met ronde, gestucte schelpfrontons, waartussen smeedijzeren hekwerken op bakstenen basementen. De hekpijlers in het midden zijn groter en hebben een speklaag. De oostelijke middenpijler is voorzien van het opschrift "Villa Maria" en een brievenbus. Aan de oostzijde van het huis bevindt zich een gedeeltelijk smeedijzeren hekwerk.

De kelder heeft bakstenen troggewelven op ijzeren I-profielen.

De indeling van het woonhuisINTERIEUR, gekenmerkt door een centrale gang waarop halverwege aan de westzijde in dwarsrichting het trappenhuis en kamers-en-suite, is vrijwel in tact bewaard gebleven. In het interieur zijn onder meer van belang de betegeling van de centrale gang met zwarte hardsteen en wit marmer in ruitmotief, de rijke stucplafonds met kooflijsten, de marmeren haardlijsten in de vertrekken op de begane grond en het stucplafond van het trappenhuis. Het trappenhuis is deels vernieuwd en voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Waardering

De Villa Maria is van belang voor de Sittardse cultuurgeschiedenis. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de eclectische bouwstijl, de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp, het materiaalgebruik en de ornamentiek. De Villa Maria is gesitueerd in het beschermde historische stadsgezicht Sittard, is vanwege deze situering verbonden met de ontwikkeling van de stad en van belang voor het aanzien ervan. Exterieur en interieur zijn in redelijke mate gaaf bewaard gebleven. De villa is belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de Sittardse binnenstad. Bovendien beschikt Villa Maria in een regionaal kader over een hoge architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.

De Villa Maria vertegenwoordigt een algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.