Inleiding

Vier WOONHUIZEN, 1916, in een romantiserende traditionele stijl. Gebouwd naar een ontwerp van architect Joseph Wielders te Sittard. Als geheel in lengterichting ten opzichte van de Wilhelminastraat gesitueerd, op een in zuidelijke richting sterk afhellend perceel. Hierdoor zijn de souterrainverdiepingen aan de achtergevelzijde geheel zichtbaar.

De uitbouw van twee lagen onder plat aan de achtergevel van Wilhelminastraat 32 is in de jaren dertig van de 20ste eeuw vernieuwd overeenkomstig het oorspronkelijke ontwerp. UITGESLOTEN van bescherming zijn de aangebouwde veranda in de oksel van uitbouw en achtergevel, alsmede de aan de linker zijgevel gebouwde kantoorruimte van Wilhelminastraat 30; de tegen de achtergeveluitbouw gebouwde serre van Wilhelminastraat 34; de tegen de achtergevel gebouwde L-vormige kantoorruimte met boventerras alsmede de aanbouw in de oksel van zijgevel en entreepartij van Wilhelminastraat 36.

Omschrijving

De vier woningen hebben elk een hoofdvolume met souterrainverdieping, twee bouwlagen en een zolderverdieping alsmede een achtergevelaanbouw met souterrain en twee lagen onder plat, het geheel op een L-vormige PLATTEGROND. Deze plattegronden zijn tweegewijs gespiegeld: bij Wilhelminastraat 30 en 32 is de uitbouw aan de rechter achtergevelhelft gerealiseerd, bij Wilhelminastraat 34 en 36 aan de linker achtergevelhelft. De hoekpanden zijn aan de zijgevels voorzien van een uitbouw, waarin de entreepartij en de voormalige veranda. De voorgevels van de tussenpanden zijn teruggerooid ten opzichte van de hoekpanden. De hoofdvolumes van de hoekpanden worden gedekt door asymmetrische, aan de lange zijden gewelfde WOLFDAKEN. De wolfeinden aan voor- en achterzijde steunen op een overstek met houten consoles. Op deze lange gewelfde dakschilden zijn boven de tweede bouwlaag de schildkappen van de entreepartijen ingestoken. Luifelgoten annex overstek. De uitbouwen aan de achtergevel van de hoekpanden hebben een wolfdak met een ten opzichte van het hoofdvolume verlaagde noklijn. Nokschoorstenen. De hoofdvolumes van de teruggerooide tussenpanden worden gedekt door ZADELDAKEN met luifelgoten. De dakkapel van Wilhelminastraat 32 is vervangen door een dakvenster. De dakkapel van Wilhelminastraat 34 is nog aanwezig, maar heeft de geboogde vorm en de kleine roedeverdeling verloren. Gecombineerde nokschoorsteen. De uitbouwen aan de achtergevels worden gedekt door platte daken.

De oorspronkelijke rode Tuile du Nord-pannen zijn bij Wilhelminastraat 30 op het hoofdvolume grotendeels vervangen door donker getinte betonnen Tuiles du Nord. De wolfeinden hebben leien. De uitbouw aan de achtergevel heeft nog de oorspronkelijke pannen; ook Wilhelminastraat 32 heeft donker getinte betonnen Tuiles du Nord; Wilhelminastraat 34 heeft nog de oorspronklijke rode Tuiles du Nord; Wilhelminastraat 36 heeft rode Hollandse betonpannen, wolfeinden met rode bitumen.

De vier woningen zijn opgetrokken in rode baksteen, de voorgevels gemetseld in kruisverband, de zij- en achtergevels in halfsteens verband. Een plint met rollaag, deels gepleisterd. Vensterrollagen Topgevelvlechtingen in baksteen met een grof oppervlak. Diverse gevelelementen in mergel en hardsteen. Vensterdorpels in de vorm van met lood beklede rollagen. De vier woningen hebben gezamenlijk een symmetrische VOORGEVEL, gespiegeld ten opzichte van de gecombineerde middenerker van de tussenpanden. De teruggerooide tussenpanden tellen twee vensterassen. In de oksel met de hoekpanden een rechthoekige houten paneeldeur - bij Wilhelminastraat 32 vernieuwd, bij Wilhelminastraat 34 authentiek - onder een houten luifel op mergel consoles. De deuren zijn geplaatst in een geprofileerde bakstenen lijst. Boven de luifels een rechthoekig, verticaal ingedeeld houten bovenlicht met vierruits roedeverdeling in de glaspanelen. Drie traptreden met hardstenen afdekking. In de tweede laag, hoog onder het overstek, een rechthoekig verticaal ingedeeld houten venster met zesruits roedeverdeling in de glaspanelen. In de tweede as een gecombineerde vooruitspringende erker, waarvan de korte zijden in de eerste laag onder een schuine hoek zijn geplaatst, in de tweede laag onder een rechte hoek. Elk van de tussenpanden heeft in deze erker een rechthoekig, verticaal ingedeeld souterrainvenster met strek; in de eerste laag een rechthoekig verticaal ingedeeld houten venster met achtruits roedeverdeling in de glaspanelen en achtruits zijlicht. Bij Wilhelminastraat 34 zijn deze vensters voorzien van voorzetramen. Boven de zijlichten van de eerste laag een lessenaarsdakje met rode afgeronde daktegels in schubdekking; in de tweede laag een rechthoekig verticaal ingedeeld houten venster met achtruits roedeverdeling in de glaspanelen en een smal oorspronkelijk drieruits zijlicht. Het zijlicht van Wilhelminastraat 34 is ongedeeld. Deze erker loopt uit in een topgevel met vlechtingen, waarachter een kleine ingestoken kap. Hardstenen hoekconsoles onder erkervensters van de tweede laag. De erkerhelften worden optisch van elkaar gescheiden door een verticale lijst met siermetselwerk op een hardstenen console, in de topgevel uitlopend in een klein pilastertje op hardstenen console en voorzien van een hardstenen afdekking.

De VOORGEVELS van de hoekpanden worden gedomineerd door een driezijdige erker over twee bouwlagen, in de plint voorzien van een verticaal ingedeeld souterrainvenster. De rechthoekige houten erkervensters hebben negen- of zesruits roedeverdeling in de glaspanelen. Onder het erkervenster in de tweede laag een bloembak op console. Boven de erkers een met bitumen gedekt dakje. Bij Wilhelminastraat 36 is in de topgevel een rechthoekige houten vensterkozijn met drie vierruits glaspanelen geplaatst. Onder dit kozijn een uitgemetselde bloembak. Wilhelminastraat 30 heeft in de topgevel een rechthoekig, verticaal ingedeeld vensterkozijn met achtruits roedeverdeling in de glaspanelen. Naast de erkers, in de eerste laag, een halfrond houten venster, drievoudig verticaal ingedeeld, met kleine roedeverdeling in de glaspanelen; in de tweede laag een klein, rechthoekig houten vierruits venster. Dubbele plinthoge steunberen met mergelafdekking op de gevelhoeken.

De ZIJGEVELS van de hoekpanden nr. 30 en 36 zijn gedeeltelijk uitgebouwd. In de uitgebouwde delen aan de straatzijde, een halfrond houten vensterkozijn, drievoudig verticaal ingedeeld en voorzien van kleine roedeverdeling in de glaspanelen. Onder dit venster een rond uitgemetselde bloembak op een mergelconsole. Boven deze vensters loopt het gewelfde dak door tot boven de eerste bouwlaag. Daarnaast, over twee lagen en gedekt door een ingestoken schildkap, de entreepartij en een oorspronkelijk als badkamer ingerichte ruimte. Rondboogvormige houten paneeldeuren met beslag, bij Wilhelminastraat 30 nog in authentieke staat, bij Wilhelminastraat 36 met een door glas vervangen paneel. Deze deuren zijn geplaatst in een geprofileerde rondbooglijst van baksteen en mergel. Met hardsteen bedekte traptreden. In de zijgevel van de entreepartij heeft Wilhelminastraat 30 nog het authentieke ronde venster met zesruits roedeverdeling, dat bij Wilhelminastraat 36 aan het oog wordt onttrokken door een aanbouw.

Boven de entree kraagt de gevel trapsgewijs uit, ondersteund door mergelconsoles. Hoog onder het overstek van de ingestoken kap twee in de zijgevel doorlopende rechthoekige houten vensterkozijnen, dubbel verticaal ingedeeld en voorzien van drie vierruits glaspanelen. Drie vensterassen in de terugliggende zijgeveldelen. Twee assen hebben in elke laag een rechthoekig houten vierruits venster in een houten kozijn met breed profiel; één as heeft oorspronkelijk twee rechthoekige, verticaal ingedeelde houten vensters met zesruits roedeverdeling in de glaspanelen. Bij Wilhelminastraat 30 wordt deze as in de eerste laag aan het oog onttrokken door het aangebouwde kantoorvolume. Bij Wilhelminastraat 36 is een groot deel van de zijgevel niet meer zichtbaar vanwege de genoemde aanbouw.

De ACHTERGEVELS van de hoekpanden hebben zowel in het vrijgebleven geveldeel als in de uitbouw één vensteras. Topgevelvensters. Gepleisterde hoekschoorstenen in de uitbouwen. Bij Wilhelminastraat 30 wordt de souterrainlaag aan het oog onttrokken door een aanbouw. Bij Wilhelminastraat 36 is de uitbouw aan de achterzijde blind en wordt de achtergevel ten dele aan het oog onttrokken door aanbouwen.

Het tussengelegen pand Wilhelminastraat 32 heeft in het vrijgebleven achtergeveldeel één vensteras. In de wit gesausde souterrainlaag een rechthoekige houten deur met vierruits glaspaneel en vierruits zijlicht. Boven de souterrainlaag, een betonnen balkonvloer met balustrade, toegankelijk via een rechthoekige dubbele houten deur met kleine roedeverdeling in de glaspanelen en de bovenlichten. Deze deur is voorzien van een rolluik. In de tweede laag van de achtergevel een rechthoekig, verticaal ingedeeld houten vensterkozijn met horizontaal ingedeelde glaspanelen. De vernieuwde uitbouw heeft drie rechthoekige, verticaal ingedeelde houten vensters, met horizontaal ingedeelde glaspanelen. Het tussengelegen pand Wilhelminastraat 34 is aan de achterzijde, met uitzondering van de aangebouwde serre nagenoeg gaaf.

In de achtergevel, van souterrain naar tweede laag, een rechthoekige houten deur met glaspaneel en zijlicht, een vernieuwd rechthoekig houten T-venster en een rechthoekig, verticaal ingedeeld venster met horizontaal ingedeelde glaspanelen. In de uitbouw achtereenvolgens een rechthoekige houten deur, een verticaal ingedeeld venster en een verticaal ingedeeld venster met horizontaal ingedeelde glaspanelen.

De voortuinen worden omgeven door een bakstenen OMMURING met ezelsrug.

De INTERIEURindeling van Wilhelminastraat 30 is op de begane grond ten dele gewijzigd; de indeling van Wilhelminastraat 32 is intact; het interieur van Wilhelminastraat 34 is, inclusief de indeling, gaaf bewaard gebleven; de interieurindeling van Wilhelminastraat 36 is aangepast aan de kantoorfunctie, maar slechts ten dele gewijzigd.

Waardering

De vier woonhuizen aan de Wilhelminastraat zijn van architectuurhistorische waarde vanwege de toegepaste bouwstijl, die uiting geeft aan een grensoverschrijdende stilistische beïnvloeding. De woningen vormen een karakteristiek specimen uit het vroege oeuvre van de Sittardse architect Joseph Wielders, beschikken over aanzienlijke esthetische kwaliteiten, een bijzondere ornamentiek en opvallend materiaalgebruik. Bovendien bestaat er een bijzondere samenhang tussen exterieur en enkele interieuronderdelen. De vier woonhuizen zijn vanwege de situering verbonden met de uitbreiding van Sittard in het eerste kwart van de twintigste eeuw en zijn van belang voor het aanzien van de stad. De panden beschikken als geheel over een redelijk tot hoge mate van architectonische gaafheid en zijn van belang in relatie tot de visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. De vier woonhuizen beschikken bovendien over een aanzienlijke architectuurhistorische zeldzaamheidwaarde.

De vier woonhuizen vertegenwoordigen een algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.