Inleiding

HOTEL annex SOCIETEIT, in eerste instantie gebouwd omstreeks 1850 als hotel met de naam Schoongezicht (één bouwlaag hoge volumes) in een Ambachtelijk-traditionele bouwtrant. Van 1865 tot 1898 vestigde de Sociëteit de Harmonie zich in dit pand, dat daartoe de naam De Harmonie verkreeg. De Sociëteit de Harmonie was opgericht in 1809 door een aantal notabelen uit Winschoten. Omstreeks 1899 werd het pand omgedoopt in Hotel Dommering. In 1890 werd het pand in opdracht van B. Dommering en R.M. de Boer uitgebreid met het twee bouwlagen hoge volume gelegen aan de voorzijde, opgetrokken in een stijl waarin Neo-Renaissance elementen zijn te herkennen. Het linker volume (drie verdiepingen hoog) werd in 1894 wederom in opdracht van Dommering en De Boer gebouwd in overeenkomstige stijl. Momenteel wordt het pand verbouwd tot kantoor, waarbij het interieur op de begane grond zoveel mogelijk intact wordt gelaten.

Het monumentale pand is beeldbepalend gelegen aan het Bosplein en vormt met het eveneens beschermde tegenoverliggende belastingkantoor (Bosplein 2) een fraai stedenbouwkundig ensemble.

Omschrijving

Het deels onderkelderde HOTEL annex SOCIETEIT bestaat uit een twee verdieping hoog VOLUME uit 1890 met aan de linkerzijde een drie verdiepingen hoog VOLUME uit 1894 en aan de achterzijde twee één bouwlaag hoge VOLUMES uit omstreeks 1850.

Het twee verdiepingen hoge VOLUME uit 1890 op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgetrokken in bruine baksteen op een gepleisterd trasraam en wordt gedekt door een afgeknot schilddak met leidekking; voorzijde twee dakkapellen met omlijsting van gepleisterde kluwenzuilen onder een naar binnen gebogen zadeldak waarin een staand venster; noordelijk dakvlak niet-originele dakkapel; twee gemetselde schoorstenen; overkragend houten goot; fries van gekleurde baksteen; tussen eerste en tweede bouwlaag fries van gekleurd metselmozaïek; gepleisterde gevelbanden, op de begane grond bij openingen in gevelwand een diamantkop; gepleisterde waterlijsten. De gevels worden geleed door H-vensters met halfrond bovenlicht onder rollaag met gepleisterde diamantkop als sluitsteen waaronder een mozaïek van gekleurde tegels op de begane grond en T-vensters onder een gepleisterde latei en bakstenen segmentboog met gepleisterde aanzetstenen en sluitsteen in de vorm van diamantkop met trommel gevuld met gekleurd metselmozaïek op de eerste verdieping.

De entree bevindt zich in het middenrisaliet van de voorgevel (oostzijde) en bestaat uit twee houten paneeldeuren waarin glas waarvoor ijzeren panelen met halfrond bovenlicht waarvoor een drie treden hoge stoep (deels hardsteen, deels aangesmeerd); aan de linkerzijde een hardstenen brievenbus en in baksteen gekerfd `18 B.D.'; aan de rechterzijde in baksteen gekerfd `R.M. d. B. 90'. Boven de entree een houten balkon met balustrade van houten pijlers waartussen een niet-origineel hekwerk rustend op gietijzeren zuilen waartussen een opengewerkt fries; dubbele houten balkondeuren waarin glas met bovenlicht. Boven de gootlijst is de gevel doorgetrokken en wordt omlijst met gepleisterde pilasters en klauwstukken en beëindigd met een fronton; twee H-vensters met halfrond bovenlicht. Aan weerszijden van het middenrisaliet twee H-venster met halfrond bovenlicht waarboven twee T-vensters. Op de linker hoek van de voorgevel een rechthoekige uitbouw bekroond met een toren; aan de voorzijde een H-venster met halfrond bovenlicht waarboven een T-venster; aan zowel de linker- als rechterzijde een H-venster met halfrond bovenlicht waarboven een H-venster. De toren heeft een gemetselde rechthoekige onderbouw met gepleisterde balustrade en hoekpilasters; overkragende houten goot op consoles; aan de voorzijde een T-venster met halfrond bovenlicht en aan zowel de linker- als rechterzijde een H-venster met halfrond bovenlicht, alle onder rollaag met gepleisterd vrouwenhoofd als sluitsteen. De toren wordt bekroond met een houten spits bekleed met leien waarop een zinken kap met ijzeren windveer.

In de zuidgevel twee H-vensters met halfrond bovenlicht waarboven twee T-vensters. Aan de linkerzijde is het drie verdiepingen hoge volume aangebouwd.

Links in de achtergevel (westzijde) een T-venster met halfrond bovenlicht, waarboven twee T-venster en een samengesteld tweedelig venster. Aan deze zijde zijn de één bouwlaag hoge volumes aangebouwd.

In de noordgevel een houten paneeldeur met halfrond bovenlicht in halfrond portiek onder rollaag waarvoor een gemetselde stoep met gekleurde tegelvloer. Aan weerszijden van de deur een T-venster met halfrond bovenlicht. Op de eerste verdieping drie T-vensters.

In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de houten paneeldeuren met omlijsting, de stucplafonds, de houten vensterbanken rustend op consoles van terracotta, in de centraal gelegen hal de zwart/witte tegelvloer, de houten trap met leuning van ijzer en hout, de dubbele houten tochtdeuren met zij- en bovenlichten en de gestucte segmentboog met kuif, in de voorkamer gelegen links van de gang in de uitbouw het houten bankje.

Het drie verdiepingen hoge VOLUME uit 1894 op nagenoeg rechthoekige plattegrond wordt gedekt door een plat dak. De gevelopbouw is identiek aan die van het twee verdiepingen hoge volume; T-vensters onder een segmentboog met gepleisterde diamantkop als sluitsteen en trommel met gekleurd metselmozaïek op de tweede verdieping.

De entree bevindt zich rechts in de voorgevel (oostzijde) en bestaat uit twee houten paneeldeuren waarin glas waarvoor ijzeren panelen met tweeruits en halfrond bovenlicht waarvoor een gemetselde stoep; in de gevelsteen aan de linkerzijde `18 B. Dommering'; in de gevelsteen aan de rechterzijde `R.M. de Boer 94'. Aan de linkerzijde van de entree twee H-vensters met halfrond bovenlicht. Op zowel de eerste als tweede verdieping drie T-vensters. De linker hoek van de voorgevel is afgeschuind en wordt omlijst met pleisterwerk, de bekroning ontbreekt. In deze schuine zijde een H-venster met halfrond bovenlicht en twee T-vensters.

In de zuidgevel op de begane grond twee niet-originele kleine vierkante vensters, een niet-originele deur, een rond venster met decoratieve ijzeren roedenverdeling met rondom een rollaag en een breed H-venster. Op zowel de eerste als tweede verdieping twee T-vensters.

In het terugspringende linker geveldeel aan de achterzijde (westgevel) twee liggende vensters. In het rechter geveldeel een getoogd liggend venster en twee samengestelde tweedelige T-vensters, alle onder strek. De één bouwlaag hoge volumes zijn tegen deze gevel aangebouwd.

De één bouwlaag hoge VOLUMES uit omstreeks 1850 bestaan uit een twee naast elkaar gelegen langwerpige volumes op nagenoeg rechthoekige plattegrond. Het volume gelegen aan de noordzijde wordt met het twee verdiepingen hoge volume verbonden middels een plat volume.

Het volume gelegen aan de noordzijde is opgetrokken in bruine baksteen en wordt gedekt door een schilddak waarop niet-originele pannen; achter- en zuidgevel gepleisterd; muurankers; niet-originele goot op houten klossen. Tegen de oostgevel is een plat volume aangebouwd dat is opgetrokken in bruine baksteen; houten kroonlijst; in de gepleisterde westgevel een getoogd T-venster; in de noordgevel twee getoogde T-vensters onder strek. In de zuidgevel links een samengesteld tweedelig zesruits venster. Aan de rechterzijde is het andere zuidelijk gelegen volume aangebouwd. In de achtergevel (westzijde) een niet-originele deur met getoogd tweeruits getoogd bovenlicht en twee getoogde zesruits vensters. In de noordgevel vier getoogde zesruits vensters en twee getoogde drieruits vensters, alle onder strek en onderdorpel van donkere baksteen.

Het volume gelegen aan de zuidzijde is opgetrokken in bruine baksteen en wordt gedekt door een schilddak waarop niet-originele pannen; niet-originele goot; zinken piron; houten kroonlijst. Tegen de oostgevel is zowel het twee als drie verdiepingen hoge volume aangebouwd. In de zuidgevel, die deels opnieuw is opgemetseld, vijf getoogde zesruits vensters onder strek met donker bakstenen onderdorpel. De achtergevel (westzijde) heeft afgeschuinde hoeken waarin aan elke zijde een getoogd zesruits venster onder strek met donker bakstenen onderdorpel; op de hoeken een gemetselde pilaster.

Waardering

Hotel annex sociëteit van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een hotel annex sociëteit uit omstreeks 1850 met jongere uitbreidingen in de provincie Groningen

- vanwege de opvallende vormgeving en zeer rijke detaillering van de jongere aanbouwen

- vanwege de hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur

- vanwege de monumentale ligging aan het Bosplein

- vanwege de hoge ensemblewaarde in combinatie met het tegenoverliggende belastingkantoor Bosplein 2

- vanwege de zeldzaamheidswaarde van dit type gebouw in de provincie Groningen