Rijsdijk 109, Rhoon

Inleiding

BOERDERIJ van het type Vlaamse schuur behorende tot het boerderijcomplex aan de westzijde van de Rijsdijk te Rhoon, gebouwd in Ambachtelijk-traditionele trant. Het gebouw is in meerdere fasen gerealiseerd. De vestigingsgeschiedenis gaat zeker terug tot de eerste helft van de negentiende eeuw. Tussen 1892 en 1894 is de boerderij afgebrand, en daarna herbouwd.

De huidige eigenaar heeft in de jaren 1990 veranderingen aangebracht in de kelderlaag en de zolderlaag van het woonhuis en heeft tevens enkele wanden aangebracht in de schuur.

Omschrijving

De oostgevel van de boerderij grenst direct aan de weg op de Rijsdijk, de westzijde is op polderniveau gelegen, een gehele bouwlaag lager. De boerderij is samengesteld uit een Vlaamse schuur, met rechthoekige plattegrond en dwarsdeel, en een woonhuis met smallere rechthoekige plattegrond aan de zuidzijde van de schuur. De één bouwlaag hoge schuur heeft een afgewolfd, asymmetrisch zadeldak, waarbij het westelijke dakschild doorgetrokken is tot onder het dijkniveau aan de oostzijde. Het eveneens in het dijklichaam geplaatste woonhuis heeft aan de dijkzijde één bouwlaag en aan de polderzijde twee bouwlagen. Het symmetrische zadeldak ligt met de nok evenwijdig aan de dijk. Het dak van het woonhuis is gedekt met gesmoorde Hollandse pannen, het dak van de schuur met gesmoorde tuiles du Nord. Op de nok bij de voorgevel van het woonhuis staat een gemetselde schoorsteen. De sobere houten gootlijsten zijn deels op uitgemetselde bakstenen consoles geplaatst.

Ten gevolge van de verschillende bouwfasen zijn de gevels in verschillende soorten baksteen opgetrokken. De gevels van het woonhuis en de voorgevel van de schuur zijn van gele IJsselsteen in kruisverband, met toepassing van rode baksteen in de strekken boven de vensters. In de voorgevel zijn vlechtingen aangebracht. De overige gevels van de schuur zijn opgetrokken in rode baksteen in kruisverband met segmentbogen boven de vensters. In het woonhuis bevinden zich rechtgesloten vensters met zesruits schuiframen. De vensters van het woonhuis zijn voorzien van luiken. De schuur bevat aan de oostzijde dubbele openslaande wagendeuren en houten ventilatieluiken, aan de west- en noordzijde voorzien zesruits stalvensters en rechtgesloten staldeuren.

De asymmetrische voorgevel (zuidzijde) is opgebouwd uit de voorgevel van het woonhuis - met schouders en tuit in de vorm van een schoorsteen - en de teruggelegen voorgevel van de Vlaamse schuur. In de voorgevel van het woonhuis zijn in de deels in het dijklichaam geplaatste kelderlaag rechts een smal keldervenster met diefijzers en links een zesruits venster aangebracht. In de daarboven gelegen bouwlaag bevinden zich twee zesruitss vensters, die ver naar de uiteinden van de gevel zijn geplaatst. In de top van de gevel bevindt zich een negenruits venster. In de asymmetrische voorgevel van de schuur zijn links, op polderniveau, een staldeur en een rondboogvormig stalvenster geplaatst.

De asymmetrische achtergevel van de schuur is in de kelderlaag (polderniveau) voorzien van een geleidelijk naar het dijkniveau klimmende reeks stalvensters en staldeuren. Van de zes traveeën zijn in de derde, vierde en zesde travee staldeuren geplaatst. Boven het stalvenster in de vijfde travee is een luik aangebracht. Geheel in de top van de gevel bevindt zich boven de staldeur in de derde travee een rechtgesloten venster.

De asymmetrische linker zijgevel is opgebouwd uit de teruggelegen, twee bouwlagen tellende gevel van het woonhuis en de risalerende één bouwlaag tellende gevel van de schuur. De woonhuisgevel heeft twee traveeën, met in de eerste bouwlaag zesruits vensters en in de tweede bouwlaag dubbele openslaande vierruits vensters. Het venster in de tweede bouwlaag en de linker travee is licht verschoven ten opzichte van het venster in de eerste bouwlaag. In de gevel van de schuur zijn op regelmatige afstand van elkaar vijf stalvensters geplaatst.

De asymmetrische rechter zijgevel is opgebouwd uit de woonhuisgevel en de even hoge schuurgevel. De symmetrische woonhuisgevel is drie traveeën breed, met in de middentravee een paneeldeur met bovenlicht en in de twee flankerende traveeën zesruits vensters. De schuurgevel is rechts van het midden voorzien van dubbele, gevelhoge openslaande wagendeuren. Links en rechts van deze deuren bevinden zich gevelopeningen met luiken.

Het interieur van het woonhuis en de schuur kent vanwege de ligging aan de dijk een bijzondere indeling. Direct achter de voordeur bevindt zich een trap naar het polderniveau. Ter linker en rechterzijde van de voordeur bevinden zich kamers met bedsteden. De kelderlaag en de zolderlaag zijn in de jaren 1990 verbouwd. De koestal in de schuur is een volledige bouwlaag lager gelegen dan de deel. In de schuur zijn op provisorische wijze een aantal compartimenten afgezonderd, zonder de houten dwarsgebinten aan te tasten.

Waardering

De boerderij is van algemeen belang vanwege cultuurhistorische, architectuurhistorische en ensemblewaarde.

- De boerderij is van cultuurhistorische waarde als hoofdonderdeel van een karakteristiek boerenerf uit de tweede helft van de negentiende eeuw, met voor de streek kenmerkende onderdelen.

- De boerderij heeft architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een voor de regio karakteristiek boerderijtype uitgevoerd in Ambachtelijk-traditionele bouwtrant.

- De boerderij heeft ensemblewaarde vanwege de ruimtelijk-functionele en visuele relatie met de overige complexonderdelen.

- De boerderij is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de redelijk mate van gaafheid in in- en exterieur.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
521929
Complexnaam
Boerderijcomplex
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

BOERDERIJCOMPLEX bestaande uit een direct aan de Rijsdijk te Rhoon gelegen boerderij van het type Vlaamse schuur, een wagenschuur, een houten schuur en een hekwerk met toegangshek. De boerderij is in Ambachtelijk-traditionele trant gebouwd, heeft een dwarsdeel en een in het verlengde van de schuur gebouwd woonhuis.

De vestigingsgeschiedenis gaat terug tot de eerste helft van de negentiende eeuw. Tussen 1892 en 1894 is de boerderij afgebrand, waarna de toenmalige eigenaar begon met de herbouw. In half afgebouwde toestand werd de boerderij gekocht door L. Groeneveld, die de boerderij afbouwde. In 1894 werd het bezit omschreven als "Een bouwmanswoning met wagenschuur, erf en tuin, boomgaard en weiland aan de Rijsdijk in de polder het Binnenland." De boerderij is gesitueerd naast de wateruitlaat van de polder. Aan de voorzijde van de boerderij bevindt zich een kleine boomgaard.

Omschrijving

Het boerderijcomplex bestaat uit een evenwijdig aan de dijk gebouwde boerderij van het type Vlaamse schuur met dwarsdeel, een links van de boerderij gesitueerde wagenschuur en een op het achtererf gelegen houten schuur. Het erf is deels met grintkiezels bedekt. Voor het woongedeelte van de boerderij is tegen het westelijke dijktaluut een kleine boomgaard met linden en perenbomen gelegen. Het erf is omheind door een ijzeren herkwerk.

Waardering

Het boerderijcomplex is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, architectuurhistorische en ensemblewaarde.

- De boerderij is van cultuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een boerenerf uit de tweede helft van de negentiende-eeuw, met voor de streek kenmerkende onderdelen.

- Het complex is van architectuurhistorische waarde als een goed voorbeeld van een voor de regio karakteristiek boerderijtype in Ambachtelijk-traditionele bouwtrant, met bijbehorende opstallen.

- Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de ruimtelijk-functionele en visuele relatie tussen de verschillende onderdelen van het complex.

- Het complex is van belang vanwege de herkenbaarheid en de redelijk mate van gaafheid van erf en onderdelen.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie
Boerderij(M1) Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Rijsdijk 109 3161 EV Rhoon Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Dwarsdeelschuur
Boerderijen, molens en bedrijven Boerderij (M) Vlaamse schuur
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
A 4817 Rhoon
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1800 1850 vervaardiging
1892 1894 afgebrand tussen 1892-1894, daarna herbouwd verbouwing
1990 1990 verbouwing
Naar boven