Botsestraat 9, Leuth
BOERDERIJ (A) van type kop-hals-romp met aangebouwde dwarsstal en mestvaalt.
Het VOORHUIS is opgetrokken in donkerrode baksteen op een rechthoekige plattegrond, waarbij de voorste assen aan de linker en rechter zijde iets inspringen. Het pand telt twee bouwlagen en een zolderverdieping en wordt afgedekt door een hoog opgaand, steil zadeldak waarvan de schilden belegd zijn met gesmoorde geglazuurde verbeterde Hollandse pannen. Langs de zijgevels zorgen overstekende bakgoten op klossen voor de afwatering. In het midden van de nok van het dak bevindt zich een korte gemetselde schoorsteen. Laag in het linker en rechter dakschild is een rechtafgesloten dakkapel aangebracht. De gevels zijn opgemetseld in halfsteens verband. In de gevels zijn verschillende soorten recht afgesloten samengestelde vensters gebruikt, met voornamelijk openslaande ramen onder bovenlichten. Alle oorspronkelijke vensters zijn bewaard gebleven. Een deel van de ramen is gevuld met eenvoudig glas-in-lood en het kozijnhout is witgelakt. Aan de bovenzijde zijn de gevelopeningen door rollagen afgesloten, aan de onderzijde in bezit van een dorpel.
De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL bezit in de eerste bouwlaag van links naar rechts een venster met dubbele openslaande ramen onder bovenlichten en een ondiepe erker voorzien van een driedelig venster met een groot middenraam zonder bovenlicht (woonkamer). Beide vensters hebben zonwering. In de tweede bouwlaag bevinden zich twee vensters met dubbele openslaande ramen onder bovenlichten. Deze vensters hebben houten plantenbakken. Voor de zolder is een liggend tweedelig venster aangebracht. In de LINKER ZIJGEVEL bevindt zich in het vooruitspringende geveldeel een venster en de hoofdingang van de boerderij in een portiek. In de linker wand van dit portiek is een steen aangebracht die verwijst naar de bouw van de boerderij, terwijl de rechter wand een venster bevat. In de terugliggende partij bevindt zich een venster met zonwering. De RECHTER ZIJGEVEL heeft links een terugliggende gedeelte waarvan de indeling door de beplanting niet zichtbaar is. De vooruitspringende partij rechts wordt bijna volledig gevuld door een groot samengesteld kozijn met verschillende vensters onder bovenlichten. Laag in het dakschild bevindt zich een platgedekte dakkapel met vier ramen. Over het INTERIEUR is niets bekend.
Het achterhuis wordt door middel van een laag TUSSENLID verbonden met het voorhuis. Dit tussenlid springt aan de linker zijde ten opzichte van het voor- en achterhuis in, en wordt afgedekt door een zadeldak met een lagere nokhoogte. De RECHTER ZIJGEVEL van het tussenlid wordt doorsneden door een forse schoorsteen. Links van de schoorsteen bevindt zich een veelruits deur. Rechts van de schoorsteen is de voorgevel van het achterhuis zichtbaar met een vierruits stalraam. Hier bevindt zich vermoedelijk een portiek of doorgang door het tussenlid. De LINKER ZIJGEVEL is nauwelijks zichtbaar vanaf de openbare weg. Vanaf de gevels van het voor- en achterhuis lopen muren die voor het tussenlid een soort plaatsje afscheiden.
Het linker gedeelte van de VOORGEVEL van het ACHTERHUIS is vanaf de openbare weg niet zichtbaar. De LINKER ZIJGEVEL heeft een serie van zes stalramen. De RECHTER ZIJGEVEL is vanaf de openbare weg niet zichtbaar. De ACHTERGEVEL is vanaf de openbare weg niet zichtbaar. Links bevindt zich tegen de rechter zijgevel de dwarsgeplaatste schuur. Over het INTERIEUR van het achterhuis is niets bekend.
De DWARSSTAL ligt met de nokrichting dwars op het achterhuis en heeft een lagere nokhoogte. Het lange smalle bouwlichaam telt een bouwlaag en een zolderverdieping en wordt afgedekt door een zadeldak dat in het dakschild van het achterhuis snijdt. De schilden zijn belegd met pannen en hebben kleine platgedekte dakkapellen. Twee aan de voorzijde zijn zichtbaar en hebben elk twee zesruits ramen. Rechts op het voorschild bevindt zich een kleine schoorsteen. De afwatering vindt plaats via bakgoten op klossen. De lange VOORGEVEL parallel aan de straat telt vijf gekoppelde vierruits stalvensters. Aan de bovenzijde hebben ze strekken. Geheel links bevindt zich een groengeschilderde deur. De ACHTERGEVEL van de schuur is vanaf de openbare weg niet zichtbaar, hier bevindt zich de mestvaalt. De RECHTER ZIJGEVEL heeft in de eerste bouwlaag van links naar rechts een groengeschilderde deur, een meerruits stalraam en nog een deur. De puntgevel bezit drie ramen.
Waardering
BOERDERIJ (complexonderdeel A) uit 1935
-Van architectuurhistorische waarde als typologisch bijzonder voorbeeld van een boerderij uit het midden van de jaren dertig van het type kop-hals-romp, die de kenmerken draagt van Interbellum-architectuur. De boerderij is gaaf bewaard gebleven en valt op door de fraaie hoofdvorm die wordt bepaalt door kubisch verspringende bouwvolumes, steile daken met overstek en een sobere vormgeving zonder decoratie.
-Van stedenbouwkundige waarde als hoofdonderdeel van het complex aan de Botsestraat, dat in het historisch gegroeide buitengebied bij Leuth een beeldbepalende rol speelt.
-Van cultuurhistorische waarde als hoofdonderdeel van het complex, dat een uiting is van een agrarische en sociaal-economische ontwikkeling; het complex representeert een onderdeel van het agrarisch leven in de jaren dertig.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
BOERDERIJCOMPLEX gebouwd in 1935 naar ontwerp van architect H.A. SCHOLTZ uit Lent voor de wed. P.J. Terhorst-de Bruijn. De boerderij is van het type Kop-Hals-Romp en draagt de kenmerken van de Interbellumstijl, zoals de ten opzichte van elkaar kubisch verspringende bouwvolumes, het gebruik van donkerrode baksteen, de hoog opgaande steile zadeldaken, en het forse dakoverstek. Volgens overlevering werd de bouw van de boerderij bekostigd van verzekeringsgeld van de afgebrande boerderij van de familie. Dit verklaart wellicht de bijzondere uitvoering van het pand, en de keuze voor het in dit gebied uitzonderlijke type.
He complex bestaat uit een BOERDERIJ (complexonderdeel A) met een dwarsgeplaatste stal en een op het achtererf gelegen schuur. De boerderij van het type kop-hals-romp bestaat uit een voorhuis (woongedeelte) dat door een smal tussenlid is verbonden met een achterhuis (bedrijfsgedeelte) van dezelfde afmetingen en hoofdvorm als het voorhuis. Haaks op de rechter zijgevel van het achterhuis sluit de lange stal aan. Achter deze stal bevindt zich een grote mestvaalt.
Op het achtererf staat de langwerpige, vrijstaande SCHUUR (complexonderdeel B) met de nokas parallel aan de dwarsstal. De boerderij ligt met nokrichting van voorhuis en achterhuis haaks op de Botsestraat. Langs de linker zijgevel loopt een toegangspad vanaf de weg, dat wordt geflankeerd aan de zuidwestzijde door een rij populieren. De boerderij heeft een voortuin bestaande uit een gazon, heggen, struiken en bomen. De tuin loopt door tot de noordoostzijde van het voorhuis.
De tuin is aan de straatzijde begrensd door een eenvoudig HEKWERK bestaande uit gemetselde kolommen onderling verbonden door een metalen buis en voorts door een groene heg.
Waardering
BOERDERIJCOMPLEX uit 1935 van architect Scholtz.
-Van architectuurhistorische waarde als gaaf en zeldzaam voorbeeld van een boerderijcomplex uit het midden van de jaren dertig, gebouwd in Interbellum-architectuur. De boerderij is een bijzonder typologisch voorbeeld van een agrarisch bedrijf uit de jaren dertig vanwege het toegepaste type kop-hals-romp. Alle erfonderdelen zijn goed bewaard gebleven en vormen samen een compleet erf.
-Van stedenbouwkundige waarde als karakteristiek onderdeel van de bebouwing aan de Botsestraat, de verbindingsweg tussen Leuth en Millingen. Het pand speelt door de opvallende hoofdvorm en de situering ten opzichte van de weg in het historisch gegroeide buitengebied een beeldbepalende rol.
-Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming van het pand die een uiting is van een agrarische en sociaal-economische ontwikkeling; het complex representeert een onderdeel van het agrarisch leven in de jaren dertig.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Boerderij(M1) | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Botsestraat | 9 | – | 6578 JA | Leuth | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | – | Kop-hals-rompboerderij |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | E | 387 | – | Leuth |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1935 | 1935 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Scholtz, H.A. ; Gelderland | architect / bouwkundige / constructeur | – |