Stoopschaarweg 9, Elburg
Omschrijving
De BOERDERIJ is met de nokas haaks op de weg gesitueerd en bezit een rechthoekige plattegrond. Het afgewolfde schilddak is belegd met riet en de nok is voorzien van rietvorsten. De dakvoet bezit in de beide zijgevels een zeeg (die kenmerkend is voor Veluwse boerderijen) ter plaatse van de overgang van voorhuis naar achterhuis. Alleen in het rechter dakvlak in het voorhuis komt een schoorsteen voor die deels opnieuw is opgemetseld. De gevels zijn opgetrokken in baksteen en gemetseld in kruisverband. De meeste luiken van de vensters bestaan uit triplex en zullen tijdens de restauratie door plankendelen worden vervangen.
In de brede VOORGEVEL komen drie vensters voor met beschilderde dubbele luiken, voorzien van een zandloper-motief. De vensters met 2x(1+2) schuiframen en de twee identieke deuren die zijn voorzien van een levensboom in het bovenlicht, worden alle boven door een anderhalfsteens strek afgesloten. De ramen rusten op betondorpels. Een deur bevindt zich geheel rechts; de andere wordt door een venster van de linkerhoek van de gevel gescheiden. Voor de deuren ligt een zwart-wit tegelpatroon, door een betonrand omkaderd. Links komt een beluikt kelderraampje voor onder de opkamer. In het midden van de gevel is een zolderluik geplaatst, gevat tussen twee rollagen. Het kozijn rust op een gecementeerde lekdorpel. Naast de schuine dakranden die door muurvlechtingen worden beeindigd is aan weerszijden een halfrond venster geplaatst met een raam van het type 'ossekop', dat door een koppenlaag is omgord. Jaartalankers ter hoogte van de verdiepingsvloer geven het bouwjaar "1863" aan.
De LINKER ZIJGEVEL bevat van links gezien vier stalluiken en een opgeklampte deur waartussen in de gevel de reeks beginnend en eindigend, een klein venstertje afgesloten door een keperboog, is geplaatst. In de rechterhelft komen vervolgens twee luiken voor temidden van links en rechts een deur. De ramen rusten op een halfsteens lekdorpel en bezitten evenals de deuren boven een rollaag. Alleen in het voorhuisgedeelte is een zelfde kelderraampje aanwezig als in de voorgevel. De ACHTERGEVEL bezit een naar achter geplaatste dubbele deeldeur met middeler en aan de bovenzijde een licht welvende latei. De deuren zijn voorzien van vier ruiten. Ter weerszijden is een venster gesteld met een raam van het type kerkraam, omgord door een koppenlaag. Links en rechts in de gevel komen een rechtgesloten staldeur voor. Evenals in de voorgevel zijn de schuine dakranden van vlechtingen voorzien. In de kop van het afgewolfde dakschild komt een klein raampje voor.
De RECHTERGEVEL bezit zeven stalluiken van het type, eerder omschreven in de linker zijgevel. Onder de zeeg komt een moderne deur voor en links hiervan is een 2x(1+1) schuifraam geplaatst.
Het INTERIEUR bezit de oorspronkelijke indeling en is opmerkelijk rijk met diverse soorten tegels uitgevoerd. Het voorhuis is in tweeën gedeeld (daarom komen in de voorgevel twee deuren voor en niet de gebruikelijke rouw en trouw-deur die onder meer in hoogte verschillen) en bevat dan ook twee "heerden". Alleen in de linker woning komt een opkamer voor. De twee voornaamste kamers bezitten beide een betegelde schouw, balkenplafond en plankenvloer. De tegeldecoratie bestaat uit een verscheidenheid van patronen en uit enkele tegels samengestelde figuratieve voorstellingen in sepia- en veelkleurige uitvoeringen. Naast de schouwen komt aan beide zijden een doorgeefkastje voor. Ook de twee bedsteden zijn in de twee kamers nog aanwezig. Gespiegeld aan de middenas van de boerderij komt ter plaatse van de bijkeuken in de rechter zijgevel een modern halletje voor. Het voorhuis bezit een tongewelfde kelder.
De gebinten op poeren van de tot woning omgebouwde deel die overigens in het interieur een klampmuur krijgt, bevat telmerken en een sporenkap met hanebalken.
Waardering
BOERDERIJ gebouwd in 1863.
- Van architectuurhistorische waarde vanwege de goed en redelijk gaaf bewaarde hoofdvorm. De boerderij geeft voor wat betreft de huidige verschijningsvorm een goed beeld van de funktionele en typologische ontwikkeling van een boerderij in de tweede helft van de 19de eeuw. Het interieur met paneeldeuren is gaaf bewaard en bezit in de betegelde schouwen enkele zeer waardevolle onderdelen.
- Van stedenbouwkundige waarde in relatie tot de overige complex- onderdelen.
- Van cultuurhistorische waarde vanwege zijn oorsprong die tot in de 19de eeuw teruggaat. De boerderij met bijgebouwen geeft een goed beeld van het wonen en werken in de tijd dat er nog sprake was van een agrarische bedrijfsvoering.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
BOERDERIJ met WAGENSCHUUR en BAKHUISJE, gebouwd in 1863. In 1997 is de boerderij ingrijpend, maar zorgvuldig verbouwd. Het achterhuis is geschikt gemaakt voor bewoning waarbij het achterste gedeelte van de deel opnieuw is ingedeeld en in de opening van de deeldeuren een glasvlak is geplaatst; elk dakvlak heeft drie in afmeting bescheiden dakramen gekregen.
De boerderij is gelegen ten zuiden van de Zuiderzeestraatweg in het buitengebied. Deze weg vormt de hoofdweg tussen Elburg en leidt via Doornspijk naar Harderwijk. De Stoopschaarweg komt in het noorden en westen uit op deze belangrijke verbindingsweg die in zuidelijke richting afbuigt. Het complex bestaat uit de volgende onderdelen die onder de bescherming vallen:
- BOERDERIJ met rieten kap
- BAKHUISJE
- WAGENSCHUUR
Complex-omschrijving
De voorgevel van de boerderij wordt van de weg gescheiden door een tegen de voorgevel aan gelegen grindpad en een tuin die door een ligusterhaag is omrand. Op het erf staan links van de boerderij een wagenschuur en een bakhuisje. Het bakhuisje staat met de nokas haaks op de boerderij. Links van de boerderij bevindt zich een boomgaard met schaapskooi die echter niet onder de bescherming vallen. Van een echte erfaanleg is geen sprake, desalniettemin vormen de onderdelen tesamen een fraai ensemble.
Complex-waardering
- Van architectuurhistorische waarde vanwege het goede en redelijk gaaf bewaarde voorbeeld van een boerderij-complex uit de tweede helft van de 19de eeuw. Het complex is bovendien van belang wegens de hoogwaardige estethische kwaliteiten van de samenstellende onderdelen.
- Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van een landschappelijk gebied waarin het een beeldbepalende rol speelt. Het ensemble neemt een belangrijke plaats in binnen het nog in hoge mate het agrarische karakter weerspiegelende beeld van de oorspronkelijk bebouwing van de Hoge Enk.
- Van cultuurhistorische waarde vanwege de oorsprong van de boerderij die teruggaat tot in de tweede helft van de 19de eeuw.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Boerderij(M1) | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Stoopschaarweg | 9 | – | 8081 PE | Elburg | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | – | Hallehuisboerderij |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | B | 1138 | – | Elburg |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1863 | 1863 | – | vervaardiging |