Inleiding

Complex "Kruisheide", bestaande uit een VILLA in Neoclassicistische stijl, gebouwd naar het ontwerp van J. van der Lip in 1914 met belangrijkste verbouwing door W. Hamdorff in 1938; een KOETSHUIS, waarin oorspronkelijk opgenomen een garage, koetshuis, stallen en koetsierswoning, gebouwd in 1920 in een Heroriëntatie op traditionele bouwwijzen naar het ontwerp van H. Elzinga, en een WATERPUT. De waterput is gesitueerd op het oorspronkelijke voorplein van het koetshuis. Het complex is gesitueerd op een groot terrein tussen de Larixlaan, Bremlaan en de Utrechtseweg. De villa staat aan de oostzijde van de Larixlaan, terwijl het koetshuis ten zuidwesten daarvan beeldbepalend is gelegen aan het plein 't Hoogt, aan de oostzijde van de Bremlaan op de hoek van de Bremlaan en de Larixlaan. Het voorplein van het koetshuis is bereikbaar via een oprijlaan vanaf de Larixlaan, aan de rechterzijde van de villa.

Omschrijving

Het complex bestaat uit 3 onderdelen. De villa is opgetrokken op een vrijwel rechthoekige plattegrond met risalerend volume links aan de voorzijde en met latere aanbouwen, in rode baksteen onder samengestelde kap, bedekt met gesmoorde pannen. De middenpartij van de voorgevel, met de ingang op de begane grond, is afgewerkt met natuursteen waarbij de rijk versierde bovenzijde de daklijst doorbreekt rond een ovaalvormig venster.

Het voormalige koetshuis is opgetrokken op een asymmetrische U-vormige plattegrond, met de korte zijde aan de oostzijde, in rode baksteen ter hoogte van een bouwlaag en een zolderverdieping onder een ver overstekende rieten kap met oorspronkelijk vleermuisdakkapellen en enkele dakkapellen met rechte vensters. De windveren zijn decoratief gesneden. Het oorspronkelijke koetshuis (middendeel) wordt geaccentueerd door een open lantaarn op bakstenen voet onder rieten kapje op de nok van het dak. De houten vensters met houten lateien en vensterbanken, hadden oorspronkelijk alle ramen met roedenverdeling en waren voorzien van luiken. De westgevel aan de Bremlaan bevat drie erkers van verschillende omvang op een bakstenen plint (oorspronkelijke koetshuis, stallen en kamer). Aan de westzijde en de oostzijde bevinden zich twee topgevels aan weerszijden, aan de noordzijde drie (uiteinden U-vorm en middendeel) en aan de zuidzijde één.

De bakstenen waterput met haal op vierkant grondplan met driehoekige drinkbak is gesitueerd op de noordoosthoek van het voorplein.

Waardering

Het complex "Kruisheide", bestaande uit een villa, koetshuis en waterput, is van algemeen belang wegens architectuur- en cultuurhistorische waarde als gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een complex van villa in Neoclassicistische bouwstijl uit 1914 naar het ontwerp van J. van der Lip met verbouwing door W. Hamdorff in 1938, en een koetshuis met waterput in een heroriëntatie op traditionele bouwwijzen uit 1920 naar het ontwerp van H. Elzinga, beeldbepalend gesitueerd op een groot terrein in het villapark Bosplein.