Berg en Dalseweg 58, Nijmegen
Inleiding
HERENHUIZEN met HEKWERKEN. Het perceel, waar drie HERENHUIZEN met vijf woningen onder de noemer van één decoratieve gevel zijn gebracht, is gebouwd ca. 1890 in de stijl van het eclecticisme met neorenaissance elementen. Ieder herenhuis bevatte oorspronkelijk een beneden- en een bovenwoning. Bij nr. 62 zijn deze in de twintiger jaren samengevoegd tot één woning. De herenhuizen zijn gelegen in de zuidelijke gevelwand van de Berg en Dalseweg, één van de uitvalswegen van Nijmegen, die deel uit maakt van het stelsel van singels en radialen ontworpen door Bert Brouwer na de slechting van de vestingwallen in 1878 en vervolgens in de periode 1880-1910 bebouwd met aaneengesloten herenhuizen. De herenhuizen liggen in het beschermde stadsgezicht. Aan de linkerzijde bevindt zich een smalle achterom. De voortuinen worden begrensd door eenvoudige smeedijzeren hekwerken (58-58a,60-60a) met draaihekken tussen gepleisterde hekposten.
Omschrijving
Het perceel van drie HERENHUIZEN met vijf woningen is gebouwd op een rechthoekig grondplan met drie rechthoekige uitbouwen aan de achterzijde, waartussen zich balkons bevinden. Het pand heeft een souterrain en drie bouwlagen onder een plat dak.
De VOORGEVEL is nagenoeg symmetrisch ingedeeld en telt negen vensterassen, drie per herenhuis. Enkel de plaatsing van de voordeuren, telkens links van twee vensterassen, verstoort de symmetrie. Het middelste herenhuis springt licht naar voren.
Ter hoogte van het souterrain is een verhoogde plint aangebracht, die gedeeltelijk is bekleed met hardstenen platen en gedeeltelijk wit is gepleisterd en wordt afgesloten met een cordonlijst. De eerste bouwlaag is geheel gepleisterd en voorzien van horizontale schijnvoegen en is afgesloten met een cordonlijst. De tweede bouwlaag is uitgevoerd in schoon metselwerk, dat wordt verlevendigd door enkele gepleisterde speklagen en een waterlijst. De twee buitenste herenhuizen hebben in hun middenas een op consoles rustende, rechthoekige houten erker met balkon. Een geprofileerde waterlijst sluit het metselwerk af. Hierboven bevinden zich de vensters van de derde bouwlaag. Deze zone, die is opgevat als attiek, is geheel gepleisterd. Tussen de vensters bevinden zich verdiepte velden. De gevel wordt afgesloten met een hoofdgestel, dat bestaat uit een architraaflijst, een vlak gepleisterd fries en een gekorniste kroonlijst.
In het souterrain bevinden zich rechthoekige vensters met een geprofileerde omlijsting en stolpramen. De eerste bouwlaag heeft rondboogvensters met stolpramen en rondboogbovenlichten met glas-in-lood. De ramen van nr. 62 springen in een punt naar voren. De vensters hebben gepleisterde sluitstenen en geprofileerde lekdorpels die rusten op consoles. De velden tussen de consoles zijn versierd met neorenaissance-motieven. De ingangspartijen bestaan uit iets verdiept liggende rondboogvormig afgesloten deuropeningen, waarin zich twee neorenaissance paneeldeuren met een bewerkte middenstijl en een rondboogvormig bovenlicht bevinden. Het bovenlicht heeft eveneens een bewerkte middenstijl en is voorzien van glas-in-lood. Tussen de deuren en het bovenlicht bevindt zich een hoofdgestel. De deuren van 58-58a zijn rijk geornamenteerd en hebben rondboograampjes met smeedijzeren roosters. Bij de deuren van 60-60a zijn de ornamenten verwijderd. de deuropening van nr. 62 is bij de verbouwing in de jaren twintig voorzien van een uitspringend portiek met een paneeldeur. Het bovenlicht heeft glas-in-lood in twintiger jaren stijl.
De vensters in de tweede bouwlaag hebben een recht gesloten, geprofileerde, gepleisterde omlijsting met uitspringende bovenhoeken en diamantkoppen aan de voet van de omlijsting. Boven de omlijsting bevinden zich gepleisterde segmentboogtrommels met uitspringende sluitstenen. De vensters zijn voorzien van stolpramen (deels vernieuwd) en glas-in-lood bovenlichten. De erkers bevatten de zijkanten één en aan de voorzijde drie ramen met bovenlichten. De erkers hebben pilastervormige hoekstijlen met diamantkoppen aan de voet en worden afgesloten met een hoofdgestel. De balkonhekjes zijn van geornamenteerd smeedijzer. In de derde bouwlaag geven dubbele balkondeuren met afgeronde hoeken toegang tot de balkons. De balkondeuren worden aan weerszijden geflankeerd door twee rondboogvensters met rondboogdraairamen. Het middelste herenhuis zonder balkon, heeft in de derde bouwlaag drie vensters met afgeronde hoeken en (vernieuwde) stolpramen.
De LINKER ZIJGEVEL is blind uitgevoerd.
De nagenoeg symmetrisch ingedeelde ACHTERGEVEL is deels gepleisterd en deels uitgevoerd in schoon metselwerk. de balkons en de dubbele balkondeuren zijn deels vernieuwd. De vensters, oorspronkelijk met stolpramen en bovenlichten, zijn deels voorzien van nieuwe ramen.
De indeling van het INTERIEUR is grotendeels bewaard gebleven. Tevens zijn er oorspronkelijke interieurelementen bewaard gebleven zoals: kamers en suite met schuifdeuren, geornamenteerde stucplafonds en marmeren schouwen; trappen met gietijzeren spijlen en bij nr. 62 een bijzondere Art-Deco vestibule met tegelvloer en -lambrizering en een geornamenteerde smeedijzeren afscheiding tussen vestibule en trap.
De voortuinen worden begransd door eenvoudige smeedijzeren HEKWERKEN met draaihekken tussen gepleisterde hekposten.
Waardering
Blok met HERENHUIZEN en eenvoudige smeedijzeren HEKWERKEN (58-58a, 60-60a) uit ca. 1890.
- Van architectuurhistorische waarde als goed en vrij gaaf voorbeeld van herenhuizen in eclectische stijl met neorenaissance elementen. De herenhuizen hebben esthetische kwaliteiten in het ontwerp zoals goede verhoudingen en een bijzondere ornamentering.
- Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van het uitbreidingsplan, gebaseerd op de ontwerpen van Bert Brouwer, tot stand gekomen na de slechting van de vestingwallen in 1878 en vervolgens in de periode 1880-1910 bebouwd met aaneengesloten herenhuizen. De huizen zijn gelegen binnen het beschermde stadsgezicht.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Woonhuis | Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Berg en Dalseweg | 58 | – | 6522 BM | Nijmegen | Altrade | – | Ja |
Berg en Dalseweg | 58 | A | 6522 BM | Nijmegen | Altrade | – | – |
Berg en Dalseweg | 60 | – | 6522 BM | Nijmegen | Altrade | – | – |
Berg en Dalseweg | 60 | A | 6522 BM | Nijmegen | Altrade | – | – |
Berg en Dalseweg | 62 | – | 6522 BM | Nijmegen | Altrade | – | – |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | – | Herenhuis |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
7647 | A | 9029 | A1 | Hatert |
7647 | A | 9029 | A2 | Hatert |
– | A | 912 | – | Hatert |
– | A | 913 | – | Hatert |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1890 | 1890 | – | vervaardiging |