Inleiding

Voormalige STEENFABRIEK "De Bunswaard", bestaande uit een STEENOVEN met SCHOORSTEEN uit ca. 1920 en een permanente VELDOVEN uit het laatste kwart van de 19de eeuw.

De langgerekte steenoven op rechthoekig grondplan is van het type overslaande vlamoven met schoorsteen. De vlamoven bestaat uit 24 stookkamers; 12 kamers aan beide lange zijden. De stookzone verplaatst zich van kamer naar kamer. Deze verplaatsing van het vuur wordt geregeld door de trek van de schoorsteen en door het storten van kolen in kleine stookgaten op de stookzolder. Voor het vuur uit worden de kamers vol gestapeld met gedroogde vormelingen. Achter het vuur worden de gebakken en afgekoelde stenen uit de kamers gehaald. De oven heeft daartoe afsluitbare kruipoorten voor het in- en uitkruien van de stenen. Na het uitkruien worden de stenen gesorteerd en opgeslagen op het tasveld rondom de steenoven. De oven is al ruim dertig jaar buiten gebruik.

De permanente veldoven bestaat uit twee in vuurvaste steen opgetrokken evenwijdige muren waarin stookgaten zijn uitgespaard. Oorspronkelijk was de oven aan de voor-, achter- en bovenzijde open. Thans is tussen de muren een kapconstructie aangebracht. De gedroogde vormelingen werden tussen de twee muren ingezet. Hierbij werkte men vanuit het midden van de oven naar de voor- en achterzijde. Nadat de open zijden waren afgedekt, werd de oven gestookt via de stookgaten in de twee muren en de verbindende vuurgangen. Na het doven en afkoelen van de oven werd de afdekking weggehaald en de stenen weggehaald. De steenfabriek bevindt zich ten noordoosten van het dorp Beuningen en is gesitueerd ten noorden van de Waalbandijk aan de binnendijkse zijde van de dijk vlak bij de Waal. Van het voormalige fabriekscomplex vallen alleen de steenoven met de schoorsteen en de veldoven onder de bescherming van rijkswege. De objecten liggen met de korte zijden tegenover elkaar.

Waardering

Voormalige STEENFABRIEK "De Bunswaard".

- Van architectuurhistorische waarde als typologisch goed en betrekkelijk gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een historisch gegroeid fabriekscomplex, waarvan de ovens behouden zijn. Alle complexonderdelen zijn van belang voor de geschiedenis van de (industriële) architectuur en bouwtechniek.

- Van stedenbouwkundige waarde als karakteristiek onderdeel van het Gelderse rivieren-gebied, waar sedert het midden van de 19de eeuw een concentratie van steenfabrieken ontstond. Het complex is, mede door de nabijheid van de rivier, van veraf reeds herkenbaar aan de hoge schoorsteen en het grote pannendak. Vooral de hoge schoorsteen is als 'landmark' van bijzondere betekenis voor het aanzien van de landschappelijke omgeving.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de karakteristieke verschijningsvorm van het complex. Het object is van belang als uitdrukking van de voor deze regio sedert het midden van de 19de eeuw zeer belangrijke nijverheid van de baksteenfabricage.