Inleiding

VILLA, gelegen aan de zuidzijde van de Utrechtseweg in Oosterbeek, in het gedeelte tussen de Pietersbergweg en de Annastraat. De tuin wordt van de weg gescheiden door een HEK. De schilderachtige in 1883 gebouwde villa is uitzonderlijk rijk uitgevoerd in een combinatie van de neo-renaissancestijl en de Chaletstijl, die doet denken aan voorbeelden uit de bekende publicatie van de Delftse hoogleraar Eugen Gugel: Architectonische vormleer (1880-1888). De architect van de villa is onbekend. Oosterbeek groeide in de tweede helft van de negentiende eeuw uit tot een villadorp dat een geliefde woonplaats werd voor veel bekende schrijvers en schilders. Het gebouw wordt verlevendigd door de toepassing van gepleisterde speklagen, pilasters met blokmotief en overstekende kappen voorzien van sierspanten met zeer fraai ajourwerk. In het interieur vallen met name twee consoles met putti in de gang op. In de loop der jaren heeft het pand in het interieur en aan de achtergevel enkele wijzigingen van ondergeschikt belang ondergaan, mede vanwege functiewijziging, tengevolge waarvan alleen de verdieping nog voor bewoning in gebruik is. De oorspronkelijke serre aan de achtergevel is vervangen door een aanbouw met praktijkruimten.

Omschrijving

De VILLA is opgetrokken op een nagenoeg vierkante plattegrond en bestaat uit een souterrain, bel-étage en een kapverdieping. Het pand is voorzien van twee haaks op elkaar staande met rode verbeterde Hollandse pannen belegde zadeldaken waarvan de dakoverstekken voorzien zijn van sierspanten met bijzonder rijk uitgevoerd ajourwerk. De dakoverstekken boven de voorgevel en de zijgevels zijn bovendien voorzien van eveneens in ajour uitgevoerde sierlijsten. In het korte achterschild bevinden zich twee bakstenen schoorstenen. De villa is opgetrokken in baksteen, gemetseld in kruisverband. De omlopende plint is gepleisterd en grijs gesausd. De voorgevel en de zijgevels worden verlevendigd door gepleisterde wit geschilderde speklagen, die lagen baksteen van gelijke hoogte afwisselen, en gepleisterde hanekammen boven de vensters. De achtergevel is gepleisterd. De verdiepings- vensters zijn tegenwoordig van dubbel glas voorzien.

De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL is voorzien van gepleisterde geblokte pilasters. Het souterrain is voorzien van drie vensters met enkelruits ramen. De begane grond heeft in het midden een blinde door een keperboogje afgesloten nis met aan weerszijden een door een hanekam en aanzetstenen afgesloten venster met een enkelruits schuifraam. De verdieping is voorzien van een balkon met een niet oorspronkelijke balustrade. De door een halfronde gepleisterde boogtrommel met florale decoraties afgesloten balkondeuropening wordt omgeven door een gepleisterde band in opus vermiculatum. De eenvoudige dubbele balkondeur is vernieuwd. Boven de deur bevindt zich een gesneden kalf. De dakoverstek is hier voorzien van een zeer rijk uitgevoerde sierspant met vier in ajour uitgevoerde houten vullingen. Het centrale deel van de spant heeft een halfronde invulling die de eveneens halfronde boogtrommel boven de balkondeuropening volgt. De asymmetrisch ingedeelde LINKER ZIJGEVEL heeft in het licht uitspringende, door een asymmetrische ingedeelde topgevel afgesloten, linker geveldeel op de begane grond links een dienstingang met paneeldeur met twee glasruiten en een enkelruits bovenlicht en rechts de hoofdentree met een paneeldeur voorzien van twee gietijzeren deurroosters en een enkelruits bovenlicht. Het rechter geveldeel bezit een venster met enkelruits schuifraam en persiennes aan weerszijden. De symmetrisch ingedeelde ACHTERGEVEL heeft op de begane grond een éénlaags aanbouw uit ca. 1985 onder een plat dak. De verdieping heeft in het midden een door een keperboogje afgesloten venster dat voorzien is van een raam met T-indeling. Aan weerszijden van dit venster, dat het achterliggende trappenhuis verlicht, bevindt zich een rechtgesloten venster dat voorzien is van een vierruits raam met een tweeruits bovenlicht. De asymmetrisch ingedeelde RECHTER ZIJGEVEL heeft in het linker geveldeel een door een hanekam afgesloten venster met een enkelruits schuifraam en persiennes aan weerszijden. Het licht uitspringende rechter geveldeel wordt door een asymmetrische ingedeelde topgevel afgesloten en is blind uitgevoerd. In het INTERIEUR is de ruimtelijke indeling deels gewijzigd. Zo is de opening tussen de twee aan de straatzijde gelegen kamers en suite dichtgezet. Het best bewaard gebleven is de L-vormige gang met vestibule die onder meer nog voorzien is van een met witte marmeren platen belegde vloer, geornamenteerde stucplafonds en bijzonder fraaie consoles met putti ter hoogte van het trappenhuis. De van ijzeren balusters voorziene trap bezit een gesneden houten voluutvormige beginbaluster. Het pand is gedeeltelijk onderkelderd en bezit kelders met troggewelfjes en deels met klinkers en deels met estrikken belegde vloeren.

De voortuin wordt van de weg gescheiden door een ijzeren spijlenHEK.

Waardering

VILLA met TUINHEK uit 1883 met kenmerken van zowel de Neo-Renaissance als de Chaletstijl.

- Van architectuurhistorische waarde als zeldzaam en voor wat betreft het exterieur vrij gaaf bewaard voorbeeld van een in een zeer rijke combinatie van de Neo-Renaissancestijl en de Chaletstijl uitgevoerde schilderachtige villa. Het huis is van belang vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp, zoals deze tot uitdrukking komen in de gevarieerde hoofdvorm, de schilderachtige rijk uitgevoerde detaillering met gepleisterde speklagen en sierspanten met ajourwerk. Het pand bezit in het interieur nog een aantal bijzondere onderdelen zoals consoles met putti in de gang.

- Van stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de voornamelijk uit de tweede helft van de negentiende eeuw daterende villabebouwing aan de Utrechtseweg in de kern van Oosterbeek. Deze weg, die de langgerekte 'ruggengraat' vormt die de kernen Oosterbeek, Doorwerth, Heelsum en Renkum aan elkaar rijgt, bezit een voor de gemeente Renkum kenmerkend bebouwingspatroon bestaande uit een lint van verspreid liggende villa's.

- Van cultuurhistorische waarde als uitdrukking van een voor de gemeente Renkum kenmerkende sociaal-maatschappelijke ontwikkeling tussen 1850 en 1940, namelijk de immigratie van (nieuwe) welgestelden en kunstenaars naar fraaie landelijke gebieden in de omgeving van een stad: in casu een villa in de kern van Oosterbeek dat in de tweede helft van de negentiende eeuw uit zou groeien tot een villadorp, gelegen in het bosrijke gebied van de zuidelijke Veluwezoom nabij Arnhem. Oosterbeek vormde in die tijd een geliefde woonplaats voor veel kunstenaars en schrijvers. Het pand is verder belangrijk voor de typologische ontwikkeling van de villa in Nederland in het laatste kwart van de negentiende eeuw.