Kerkzicht, Ermelo
Omschrijving
BOERDERIJ Kerkzicht dateert in kern uit 1867 en werd na een brand in 1882 weer hersteld. De boerderij is van het hallenhuistype en heeft een middenlangsdeel. De gevels zijn in kruisverband gemetseld en voorzien van een omlopende, gepleisterde plint. Aan de rechterzijde bevindt zich een aangebouwde, open, MESTPLAATS met een zadeldak. Dit dak is, evenals het wolfsdak op de boerderij, met gesmoorde Oud Hollandse pannen belegd. Op de nok bevindt zich een schoorsteen. De houten windveren aan de voor- en achterzijde van de boerderij zijn eenvoudig geprofileerd. De dakschilden zijn voorzien van moderne goten.
De VOORGEVEL heeft vlechtingen in het metselwerk en een symmetrische gevelindeling. Het getoogde middenvenster heeft een negenruits schuifraam (3x(1+2)) met houten luiken in de kleuren van het Gelders Landschap. De vensteropening is aan de bovenzijde met een segmentboog afgesloten. Onder het raam bevindt zich een rollaag. Aan weerszijden van het middenraam bevindt zich een rechthoekig stolpraam, bestaande uit twee zesruits ramen. Deze vensteropeningen hebben aan de bovenzijde een anderhalf steens strek en aan de onderzijde een rollaag. De raamkozijnen zijn voorzien van kraalprofielen. Ter plaatse van de zolder bevinden zich in de voorgevel enkele eenvoudige muurankers. De LINKER ZIJGEVEL bevat uiterst rechts een eenvoudige toegangsdeur. Links hiervan bevindt zich een kelderlicht in de plint. Daarnaast bevinden zich een vierruits raam met een luik en een tweede zijdeur. Boven de gevelopeningen bevinden zich rollagen. Ter plaatse van het achterhuis bevindt zich in de gevel een keperboogvormige kaarsnis. In de gevel is in één van de bakstenen het jaartal 1805 gekrast. Het is niet zeker of deze steen iets met de geschiedenis van de boerderij te maken heeft. De ACHTERGEVEL heeft een rechthoekig afgesloten deeldeuropening met naar binnen draaiende deeldeuren en een afsluitende anderhalf steens strek. Boven de deeldeuropening bevindt zich een dubbel hooiluik. Aan weerszijden van de deeldeuropening een rondboogvormig afgesloten houten stalraam (vierruits). Het linkerdeel van de gevel heeft een lage dubbele staldeur, die mogelijk later is ingebracht. Rechts bevindt zich een enkele staldeur. Beide staldeuropeningen hebben anderhalf steens strekken. De gevel is voorzien van vlechtingen. De RECHTER ZIJGEVEL bevat links een zijdeur met een vierruits raam. Rechts hiervan bevinden zich een vierruits raam met een luik, een w.c.raam, een tweede zijdeur en onder de kap van de mestplaats twee lage mestdeurtjes. In het INTERIEUR van de boerderij is de oorspronkelijke ruimtelijke indeling nog aanwezig. In de rechterbeuk van het voorhuis is sinds ca. 75 jaar een klein winkeltje gevestigd. De toonbank en diverse kasten dateren vermoedelijk nog uit de beginperiode van dit winkeltje. In het voorhuis is ook de oorspronkelijke bedstee nog aanwezig. In het achterhuis zijn twee ankerbalkgebinten zichtbaar en is de oorspronkelijke lemen vloer nog aanwezig.
Waardering
BOERDERIJ KERKZICHT met MESTPLAATS, gebouwd in de periode 1867-1882.
- Van architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een gaaf bewaard, negentiende eeuwse boerderij in het buitengebied van Ermelo. De boerderij valt ondanks de sobere, doelmatige vormgeving op door de gave verhoudingen, de zorgvuldige detaillering en de samenhang met de overige erfbebouwing. Een opvallend element is de open mestvaalt tegen de zijgevel van de boerderij. Ook het interieur van de boerderij, met onder meer nog de lemen vloer in de deel, is bewaard gebleven. In combinatie met de overige erfonderdelen is er sprake van grote ensemblewaarde.
- Van stedenbouwkundige waarde als boerenerf, gelegen aan een onverhard pad dat vanaf de Garderenseweg in oostelijke richting in de richting van Kasteel Staverden loopt. Samen met de even verderop gelegen boerderij Akkerzicht (rijksmonument) vormt Kerkzicht een sterk beeldbepalend ensemble in de oorspronkelijke landelijke omgeving rond Kasteel Staverden. De compleetheid en de situering van de overige erfbebouwing versterkt de monumentale waarde in hoge mate.
- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming en de situering van het complex, die verbonden zijn met de geschiedenis van het landgoed Staverden.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
BOERDERIJCOMPLEX KERKZICHT, bestaande uit een BOERDERIJ met een BAKHUIS, een WATERPOMP, een SCHUUR en een HOOIBERG. De boerderij is gesitueerd op enige afstand van de Garderenseweg en bevindt zich op het landgoed Staverden. Dit grote landgoed strekt zich uit over de drie gemeenten Ermelo, Nunspeet en Apeldoorn. Centraal bevindt zich het landhuis, 'Kasteel Staverden'. In 1835 kocht Jan Rudolf Kemper het goed. Deze brak het 17de-eeuwse huis af, en bouwde op het bestaande grondplan een nieuw huis. In 1905 kwam het in handen van ir. Frederik Bernard 's Jacob die tot die tijd burgemeester van Rotterdam was. Deze liet het landhuis door architectenbureau L.A. van Essen & J. van Zeggeren uit Harderwijk verbouwen en vergroten. In dat jaar kreeg het landhuis haar huidige uitstraling. Zijn zoon, Herman Th. 's Jacob breidde het landgoed uit. Op het landgoed, dat wordt doorsneden door de Staverdense Beek, bevinden zich achttien boerderijen.
Boerderij Kerkzicht is van het hallehuistype en dateert in kern vermoedelijk uit ca. 1867 en werd na een brand rond 1882 herbouwd. Even verderop ligt aan hetzelfde pad de boerderij Akkerzicht, een rijksmonument uit het tweede kwart van de negentiende eeuw. Beide boerderijen hebben een beeldbepalende situering in een dunbebouwd, bosrijk gebied.
Het complex is gelegen aan een onverhard pad dat vanaf de Garderenseweg in oostelijke richting in de richting van Kasteel Staverden loopt. De voorgevel is op het noordwesten gericht. Van hieruit is er uitzicht op de in 1875 gebouwde kerk aan de Staverdenseweg. Op het erf bevinden zich naast de boerderij nog een bakhuis, een hooiberg, een bijschuur en een waterpomp. In de boerderij bevindt zich sinds ca. 65 jaar een klein winkeltje. Er is geen opkamer. De indeling van de boerderij is nog oorspronkelijk. De deel heeft nog twee ankerbalkgebinten en een lemen vloer.
Complexwaardering
BOERDERIJCOMPLEX KERKZICHT met boerderij, bakhuis, waterpomp, hooiberg en schuur uit de periode 1867-1882.
- Van architectuurhistorische waarde als goed voorbeeld van een gaaf bewaard, negentiende eeuws boerderijcomplex in het buitengebied van Ermelo. De boerderij valt ondanks de sobere, doelmatige vormgeving op door de gave verhoudingen, zorgvuldige detailleringen en de samenhang met de overige erfbebouwing. Een opvallend element is de open mestvaalt tegen de zijgevel van de boerderij. Ook het interieur van de boerderij is bewaard gebleven. In combinatie met de overige erfonderdelen is er sprake van grote ensemblewaarde.
- Van stedenbouwkundige waarde als boerenerf, gelegen aan een onverhard pad dat vanaf de Garderenseweg in oostelijke richting in de richting van Kasteel Staverden loopt. Samen met de even verderop gelegen boerderij Akkerzicht (rijksmonument) vormt Kerkzicht een sterk beeldbepalend ensemble in de oorspronkelijke landelijke omgeving rond Kasteel Staverden. De compleetheid en de situering van de overige erfbebouwing versterkt de monumentale waarde in hoge mate.
- Van cultuurhistorische waarde als historisch onderdeel van het landgoed Staverden, waaronder meerdere boerderijen in deze gemeente ressorteerden. Het complex is van belang binnen de ontwikkelingsgeschiedenis van de diverse landgoederen en buitenplaatsen waarvan de gebouwen en de aanleg het landschap van deze regio in hoge mate mede bepalen.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Boerderij(M1) | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Garderenseweg | 15 | – | 3852 NE | Ermelo | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | – | Hallehuisboerderij |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | D | 1146 | – | Ermelo |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1867 | 1867 | – | vervaardiging |
1882 | 1882 | Herstel na brand | restauratie |