Inleiding

De PASTORIE werd gebouwd in 1901 naar ontwerp van architect C.F. van Hoof in neogotische stijl. De aankleding van het interieur werd in 1963 gewijzigd; de indeling van de vertrekken bleef hetzelfde.

Omschrijving

Het tweelaagse pand heeft een L-vormige plattegrond met een samengesteld afgeplat schilddak van leien in maasdekking. De gevels zijn opgetrokken uit machinale baksteen en worden horizontaal geleed door lisenen op de hoeken en naast de entree. Verticale geleding vindt plaats door de hardstenen plint en de dubbele baksteen druplijsten.

De voorgevel bestaat uit een vlak gedeelte van vier traveeën en een sterk vooruitspringend driehoekig deel met drie vensterassen. De T-vensters hebben een hardstenen dorpel en glas-in-lood bovenlicht, op de begane grond met figuratief glas uit 1963 en op de etage met geometrisch dessin. Op de begane grond is er onder de afsluitende segmentboog een gepleisterd boogveld met verdiept symmetrisch krulmotief. Op de verdieping zijn de ramen bovendien geplaatst in een Tudorboognis. De vleugeldeuren van de entree in de derde travee van links bevinden zich in een Tudorboogportiek. De deuren zijn voorzien van smalle vensters en panelen, het bovenlicht is gedeeld. Tussen de vensters van de verdieping bevinden zich smeedijzeren sierankers waarboven een reeks baksteen consoles, waarop de houten klosjes van de gootlijst rusten. Deze lijst wordt tweemaal onderbroken, ter hoogte van de topgevel boven de ingangstravee en door de topgevel in de middentravee van de risaliet. Deze topgevels zijn voorzien van een getoogd raam, respectievelijk geplaatst in een driepasnis en een spitsboognis, waarboven een overhoekse pinakel met sierkogel. Het schilddak boven de linker travee en tentdak boven de risaliet zijn voorzien van een spitse zinken piron, evenals de beide dakkapellen met hun ingesnoerde naaldspitsen.

De rechterzijgevel bezit een paneeldeur in een segmentboogportiek, daarnaast een raam. Op de verdieping bevinden zich in het midden drie dicht bijeen geplaatste T-vensters onder segmentboog. Hiernaast bevindt zich de lagere tweelaagse bijkeuken onder plat dak. Deze ruimte heeft op de begane grond een paneeldeur met getoogd bovenlicht en een getoogd zesruits raam; links boven zijn er twee getoogde vensters. De linkerzijgevel bezit vier T-ramen op de begane grond en drie op de verdieping; hier is tevens een topgevel gemetseld met een hijsbalk met smeedijzeren trekstang. De achtergevel bestaat uit drie delen; het keukengedeelte, een vooruitspringend middengedeelte voor de verkeerscirculatie en rechts een risaliet van het zitkamergedeelte. Links eerst de blinde kopse gevel van de bijkeuken, in de lange gevel een deur en diverse ramen. De hoofdmassa van het pand bezit een breed keukenraam met twee getoogde keldervensters eronder. Op de etage een getoogd T-raam en twee kleine vensters; hierboven een asymmetrisch schilddak met piron.

Het smallere middengedeelte heeft op de begane grond een vernieuwde paneeldeur met links een klein raam met siertralies, waar zich een toilet bevond. Hierboven een balkon met vernieuwde balustrade en toegangsdeur. Tenslotte twee spitsboogramen met vernieuwd glas-in-lood; het dak van dit deel is plat, voorzien van een tandlijst.

Rechts bevindt zich de grote serre met zinken schilddak. Op de etage twee getoogde T-vensters waarboven een met zink bekleed schilddak met piron. Het interieur wordt doorsneden door een middengang met tochtportaal en zijgang rechts. Diverse deuren, zoals die van het tochtportaal, zijn voorzien van het oorspronkelijke gotiserende snijwerk. Rechts bevindt zich een spreekkamer, daarachter de grote erkerkamer met stucplafond. Dit eenvoudige plafond is gedecoreerd met profiellijnen langs de randen en een cassettenverdeling in de hoeken. Deze ornamenten zijn ook gebruikt in de voorkamer en achterkamer links. Hierachter bevindt zich een grote serre. Met de komst van de centrale verwarming zijn alle schouwen weggehaald. Er zijn twee toegangen tot de driedelige kelder; namelijk onder de hoofdtrap en via de bijkeuken. De laatste ingang bezit een houten trap naar de ruimte met grijze plavuizen vloer en zoldering met troggewelfjes op ijzeren profielbalken. De kelder heeft de oorspronkelijke inrichting met houten kast en gemetselde getoogde vakken voor wijnopslag. De balustrade van de bordestrap is vernieuwd. De indeling van de vertrekken op de etage komt overeen met die op de begane grond. De zolder is voorzien van een forse grenenhouten kap.

De voortuin wordt afgesloten door een smeedijzeren hek met krullen en pijlpunten, geplaatst op een bakstenen voetmuurtje met hardstenen lijst. Openslaande hekken tussen gedecoreerde bakstenen hekpalen komen uit op een tweekleurig betegeld pad met geometrisch patroon.

Waardering

De pastorie is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuur-historische waarde als onderdeel van een katholieke groep en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de pastorie rond de eeuwwisseling. Architectuur-historisch is het van belang als vertegenwoordiger van het traditioneel neogotische werk van de architect. Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de grote betekenis voor het aanzien van het dorp en voor de gehele Langstraat. Het gebouw is waardevol vanwege de gaafheid van de in- en exterieur.