Inleiding complexonderdeel 2

Bij het buitenplaatscomplex behoort een LANDHUIS Huis Arentsburgh gebouwd in 1912, op een ouder bouwplaats, door de architecten J.J., M.A., en J. van Nieukerken te Den Haag in neoclassicistische stijl. Het allereerste huis op dit perceel werd in de vijftiende eeuw gebouwd en werd bewoond door Jacob Arentz, naamgever aan het huis. De oorspronkelijke tuinen van Arentsburgh, die zich tot aan de Pr. Mariannalaan uitstrekten, zijn omstreeks 1685 aangelegd. Vóór het landhuis - in een residu van de tuin van Arentsburgh - staat een natuurstenen sokkel in Lodewijk XIV-trant, oorspronkelijk horende bij Hoekenburg, waaraan een moderne zonnewijzer is toegevoegd.

Tussen 1925 en 2000 was het huis in gebruik door Effatha, als schoolgebouw voor dove en slechthorende kinderen. Uitbreidingen en verbouwingen van het huis vonden plaats in 1925-1930 onder leiding van de architect A.T. Kraan van Kraan Groenewegen Verwijs te Leiden en in 1953. In het tochtportaal bevindt zich een tochtdeur met gebrandschilderd glas-in-lood met de teksten 'En zij brachten tot hem een dove' aangeboden door ouders 17 juni 1954, gemaakt door H. Liefkens te Den Haag.

N.B. De aanbouw aan de noordoostzijde is niet bij de bescherming van rijkswege betrokken.

Omschrijving

Het huis is vanuit een nagenoeg vierkante plattegrond in twee bouwlagen met een kaplaag in baksteen (kruisverband) opgetrokken. Het met leien in maasdekking gedekte, afgeplatte schilddak heeft op de hoeken bakstenen schoorstenen, die rondom met zink bekleed zijn. Aan de Vlietzijde bevinden zich schilddaken ter plaatse van de twee risalerende hoekpaviljoens.

De gevels worden ingedeeld met vensters voorzien van een vast- en een draairaam met daarboven vaste bovenlichten. De dorpels en lateien bestaan uit natuursteen. Aan de voor- en achtergevel zijn twee typen decoratieve, smeedijzeren ankers verwerkt. Aan de zijgevels bevinden zich staafankers. De gevels worden rondom afgesloten met een houten kroonlijst met tandlijst.

De symmetrische, vijf traveeën brede voorgevel (noordwestzijde) heeft in het midden de ingangspartij met aan weerszijden twee vensters en op de tweede bouwlaag vijf vensters. Op het dak zijn drie dakkapellen geplaatst, die bekroond zijn met frontons. In de dakkapellen bevinden zich dubbele draairamen met één-ruits bovenlicht. Voor de entree ligt een hardstenen stoep. De natuurstenen ingangspartij bestaat uit een rijk geprofileerde paneeldeur met segmentboogvormig driedelig bovenlicht en zijlichten. Alle lichten zijn voorzien van glas-in-lood. In het bovenlicht bevindt zich een lantaarn met als decoratie een kroon. De zijlichten zijn voorzien van smeedijzeren sierhekken. De rijkgeprofileerde paneeldeur heeft een eikenbladeren reliëf. Voor de ruit in de deur bevindt zich een siersmeedijzeren hekwerk. De entree wordt omsloten door een classicistisch samenstel van dorische pilasters met een hoofdgestel en in het fronton een adelaar met een burchttoren. In het fries staat in reliëf de naam Arentsburgh. In de zwikken staat in reliëf 'Anno 1913'.

De houten luifel wordt gedragen door gesneden korbelen.

In de asymmetrische zuid-westgevel bevinden zich meerdere vensters van verschillende typen en een (niet oorspronkelijke) dakkapel.

De zuid-oostgevel is asymmetrisch door de serre aan de linkerzijde. De vijf traveeën brede gevel heeft twee traveeën brede risalerende hoekpaviljoens. In het midden bevindt zich een entree met dubbele terrasdeuren en pilasters aan weerszijden en een fronton ter afsluiting. De serre heeft aaneengesloten vensters met bovenlichten en een dubbele tuindeur. De serre wordt afgesloten met een houten lijst en een balustrade rond het balkon. De twee vensters in de rechter risaliet zijn voorzien van een ontlastingsboog. Deze bogen zijn verrijkt met zandstenen aanzet-en sluitstenen. Op de tweede bouwlaag zijn zes vensters aangebracht. Op het dak staan zich drie later toegevoegde dakkapellen. Het terras heeft een rode tegelvloer, hardstenen stoeptreden en hardstenen balustrade.

INTERIEUR. Het overwegend klassicistisch gedetailleerde interieur bestaat op de begane grond uit een tochtportaal, grote hal, steektrappen met tussenbordessen en daarom heen enkele kamers. Rechtsachter bevindt zich een serre. Er zijn onder meer paneeldeuren met profilering van de panelen, geprofileerd stijl- en regelwerk en origineel hang- en sluitwerk, strokenparketvloeren, stucplafonds, marmeren schouwen in klassicistische en Empire-stijl en binnenluiken. Het voorportaal is toegerust met togen, stucplafond en marmeren vloer en aan de entreehal-zijde houten pilasters en een rondboogmotief. De entreehal is uitgerust met een driedelig plafond met stucwerk en een houten schouw met pilasters, kroonlijst met tandlijst en marmeren profilering rond de haard. Tussen de entreehal en het trappehuis is een balk met tandlijst aangebracht en daaronder pilasters langs de wanden. De directeurskamer (links van de entree) heeft een houten lambrizering met panelen en rondom en boven de paneeldeuren een stapeling van pilasters, entablement en stillevenschilderingen. Voor de ingebouwde verwarming zijn ijzeren roosters aangebracht. In de kamer rechts van de entree bevinden zich schilderingen met bloemstillevens en putti.

Het toilet op begane grond is voorzien van handgeschilderde tegels in polychroom bloem- en vaasmotief. In de serre ligt een tegelvloer met groene en crèmekleurige tegels en rondom een sierrand. De houten bordestrap heeft klassicistische trappalen en rijk gedetailleerde balusters afgesloten door een gesloten lijst met tandlijst en blankgelakte trapleuning. De rijk bewerkte trappaal op de begane grond is voorzien van een adelaar met een schild met het wapen van de familie De Man in zijn klauwen. Langs de trap is een houten betimmering in klassicistische stijl gerealiseerd. Op de verdieping zijn onder meer togen, paneeldeuren met origineel regel- en lijstwerk, enkele vertrekken met stucplafonds en een eenvoudige marmeren schouw te vinden.

Waardering

Het huis Arentsburgh met bijbehorend interieur is van algemeen belang vanwege de cultuur-historische en architectuurhistorische waarde.

- vanwege de belangrijke plaats in de rijke bewoningsgeschiedenis langs de Vliet. Bovendien speelt het een aanzienlijke rol in de ontwikkelingsgeschiedenis van Voorburg.

- vanwege de kwaliteit van de vormgeving in neoclassicistischse ostijl van de hand van de architecten Van Nieukerken, vanwege de detaillering en het materiaalgebruik, in het bijzonder in het interieur.

- voor het oeuvre van de architecten Van Nieukerken.

- vanwege de beeldbepalende ligging aan de Vliet en vanwege de ruimtelijk-functionele relatie met het landhuis Hoekenburg en het omringende park.

- vanwege de herkenbaarheid en de ruime mate van gaafheid. Het pand heeft in het interieur een redelijke mate van gaafheid in het bijzonder in de hal en het trappenhuis en enkele vertrekken. Het exterieur is redelijk gaaf in hoofdvorm en detaillering.