Inleiding

Midden 19de-eeuwse TUINKOEPEL in de tuin achter het kerkhof bij de Sint Martinuskerk. Het houten gebouwtje maakte vermoedelijk oorspronkelijk deel uit van een van de buitens aan de Vliet of van de pastorietuin, maar heeft daar tegenwoordig een geringe functionele of visuele relatie meer mee. De koepel staat in een eenvoudig, voor de rijksbescherming van ondergeschikt belang zijnde tuin met een vijver, die in open verbinding staat met de Vliet.

Omschrijving

Vanuit een octogonale plattegrond, in wit geschilderd hout en glas boven een bakstenen basis opgetrokken tuinkoepel onder een uitkragend, met een met zinken "kegelhoed" bekroonde, met riet gedekt kegeldak. Het huisje heeft vier smalle en vier bredere zijden, die staan tussen geprofileerde hoekpenanten. Deze lopen in dubbele zwanehals korbeeltjes en ondersteunen de uitkragende, geprofileerde dakrand. De waarschijnlijk niet oorspronkelijke dubbele glasdeur is georiënteerd op de Vliet. De smallere traveeën zijn enkelruits, de bredere zijn voorzien van openslaande dubbele ramen. De bovenlichten zijn alle enkelruits. De vloer en het plafond zijn samengesteld uit planken.

Waardering

De tuinkoepel is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde:

- vanwege de oorspronkelijke functie bij een reeks van voorname, ook in historisch opzicht dikwijls belangrijke buitens aan de Vliet of als onderdeel van de pastorietuin.

- vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid.

- vanwege de zeldzaamheidswaarde als een van de laatste theehuisjes, die ooit in grote getale aan de Vliet te Voorburg stonden.