Arcadia, Wassenaar

Inleiding complexonderdeel 1

Hoofdonderdeel van de buitenplaats Arcadia wordt gevormd door het WOONHUIS van het type landhuis dat in 1917 in opdracht van mw. N.C.H. Parqui-de Boer is ontworpen in een Nieuw Historiserende stijl, die geïnspireerd is op het Hollands-Classicisme met invloed van Engelse landhuisstijl. De buitenplaats ligt in villapark Groot Haesebroek. In aansluiting op de toen heersende belangstelling en mode tot het inrichten van stijlkamers zijn in het bijzonder op de begane grond verschillende ruimten in Neo-stijl ingericht. Het landhuis is centraal op het terrein gelegen, ten zuidoosten aan het aan de Schouwweg gelegen voorplein.

Omschrijving

Vrijstaande bouwmassa op vrijwel rechthoekige plattegrond, bestaat uit kelder, twee bouwlagen en zolderverdieping onder een iets afgeplat schilddak, gedekt met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen en schild- en steekkappen ter plaatse van de middenrisalieten en de uitbouwen. Ondermeer op de vier nokhoeken komen schoorstenen voor. Dakkapellen onder steekkapjes hebben een driehoekig fronton en dubbele achtruitsramen. In het midden van het dakschild is het daklicht van het trappenhuis zichtbaar.

De gevels zijn boven het trasraam van waalklinkers, opgetrokken in rode Waalsteen met Vlaamsverband, waarbij de deuren en vensters worden gedekt door strekken met zandstenen aanzet- en sluitstenen. Verder is zandsteen toegepast bij ondermeer de zuilen en de balkonpartijen.De rechtgesloten gevels hebben een hoofdgestel als afsluiting met een houten op gootklossen rustende gootlijst. De enkele - en samengestelde raam- en deurpartijen, bestaan overwegend uit enkele en dubbele openslaande ramen, danwel uit deuren met bovenlicht, alle voorzien van een roedenverdeling. De meeste ramen zijn afgehangen met persiennes.

Bij de aan pleinzijde gelegen symmetrisch ingedeelde voorgevel (noordwest), wordt de drie venstereenheden brede middenrisaliet bekroond door een driehoekig fronton en geflankeerd door lijstgevels van drie venstereenheden, die breder zijn dan de middenrisaliet. Voor de middenrisaliet bevindt zich een zuilenporticus als entreepartij, bestaande uit acht dorische (half)zuilen, die een balkon met balustrade dragen. Met decoratief krulwerk gesmede hekwerken sluiten de zijkanten van de porticus af. Het bordes er van is toegankelijk via twee granieten stoeptreden. De teakhouten entreedeur is voorzien van snijwerk in Neo-Lodewijk XV-trant met koperen beslag. De tweeruits zijlichten hebben gebrandschilderde glas-in-loodramen.

Op de verdieping voor het balkon bevindt zich een driedelig, door gemetselde penanten gescheiden traplichten met geel-kathedraalglas. Het driehoekige fronton heeft in het midden een rond, vierruits oeil-de-boeuf. Het rechter lijstgevelgedeelte heeft op kelderniveau drie vensters. De voorgevel wordt afgesloten door een blinde muren van de rechthoekige uitbouwen van de zijgevels.

Bij de linker zijgevel (noordoost) bestaat het rechter deel uit één bouwlaag met een balkon erboven, voorzien van een balustrade die vergelijkbaar is met die van de voorgevel. Op de begane grond bevindt zich één venster en op de verdieping een dubbele balkondeur. Het tweelaags linker gedeelte heeft op begane grond en verdieping een venster met schuin erboven een driedelig raam van een (Vlaamse) dakkapel onder een steekkap, die de gootlijst doorbreekt. Voor het tweelaags gedeelte staat een iets smaller, éénlaags uitbouw op rechthoekige grondvlak onder een schilddak. Aan de noordoostzijde bevindt zich een gemetselde trap met keermuren die leidt naar dubbele openslaande deuren, welke geflankeerd worden door smalle ramen. De zuidoostelijke zijgevel heeft één venster.

De achtergevel (zuidoost) heeft in opzet een symmetrische indeling. Vergelijkbaar met de voorgevel wordt de middenrisaliet bekroond door een driehoekige fronton, zij het dat de risaliet tot de zolder is doorgetrokken en de kroonlijst doorbreekt. Ervoor bevindt zich op de begane grond een halfronde zuilenporticus, bestaande uit vier dorische zuilen en twee halfzuilen, die een balkon met balustrade dragen. Eronder bevindt zich een dubbele terrasdeur met rondbogig bovenlicht, voorzien van straalsgewijze roedenverdeling. De flankerende smalle ramen hebben eveneens een rondbogig bovenlicht. Op de verdieping erboven wordt een dubbele balkondeuren geflankeerd door smalle zijramen. Het rechter zijgevelgedeelte heeft op de begane grond een erker met afgeschuinde zijkanten met op het balkon erboven een gemetselde, decoratief opengewerkte balustrade. Aan weerszijden van de erker bevindt zich een smal raam. Op de verdieping bevindt zich links van de dubbele balkondeuren een raam en rechts twee. De rechter zijgevel (zuidwest) heeft een vergelijkbare opzet als de noordoostelijke zijgevel. Op de begane grond is de gevel rechts gedeeltelijk wit gesausd, terplaatse van een niet meer bestaande serre. Hier bevindt zich nu een dubbele deur met zij- en bovenlichten, voor een breed terras met keermuren. Via vier traptreden komt men in de lagere gelegen tuin. Op de verdieping zijn twee vensters symmetrisch in de gevel geplaatst. In de middenas bevindt zich een vergelijkbare Vlaamse gevel als aan de noordoostzijde. Bij het linker éénlaags gedeelte leidt een trapjes met keermuren naar een dienstingang met links een venster. Het balkon erboven is vergelijkbaar van opzet als die aan de noordhoek.

INTERIEUR. In het interieur dat qua plattegrond en detaillering zeer gaaf bewaard is gebleven is eveneens de Nieuw Historiserende stijl terug te vinden, evenals de invloeden van de Engelse landhuisstijl, in combinatie met stijlkamers in verschillende Neo-Stijlen. Opvallend is toepassing van het vele marmer, Vestibule en verschillende toiletten en badkamers hebben. De grijs geaderde marmeren vloeren en hoge lambriseringen zijn van grijs geaderd marmer met zwart marmeren omlijsting. Enkele en dubbele wastafels op ijzeren poten zijn eveneens van marmer. Tevens in gang en hal zwart en wit marmer in geometrisch blokpatroon en in verschillende kamers hebben schouwen een marmeren boezem. Parket, ondermeer met visgraatmotief komt in verschillende kamers voor. Meeste ruimten hebben stucplafond met eenvoudige geprofileerde omlijsting, deels met casettepatroon. Overige oorspronkelijke details als armaturen, marmeren schouwen (o.a. groen).

Uit de vestibule komt met een ruime hal met open trappenhuis, bestaande uit steektrappen met tussenbordessen en uitgevoerd lambrisering en houten, decoratief gesneden balusters en trappalen en traplicht, voorzien van gebrandschilderd glas-in-lood. De dwarsgeplaatste gang heeft rondbogige doorgangen, wanden met eenvoudige geprofileerde lambrisering en paneeldeuren met deuromlijsting en hoofdgestel. Tegenover het trappenhuis bevindt zich (aan de zuidoostzijde) een getoogde doorgang, bestaande uit dubbele deuren met zijlichten en getoogd bovenlicht, dat leidt naar de woonkamer. Aan de zuidwestzijde bevinden zich de dienstvertrekken met ondermeer een diensttrappenhuis, kelder met provisiekasten en een gemoderniseerde keuken. De vertrekken aan de zuidoostzijde staan met elkaar in verbinding door schuifdeuren in enfilade.

De woonkamer in Oud-Hollandse stijl heeft een zoldering met moer- en kinderbalken en een panelen lambrisering en tudorboogvormige doorgang naar de terrasdeuren. Eetkamer ten zuidwesten hiervan heeft een donker lage donker houten lambrisering, vitrinekasten en omlijsting van onder meer de deuren en de erker. In de kamer ten noordoosten van de woonkamer is in Regence-stijl en is afgewerkt met een hoge, ionische, gecanneleerde ionische pilasters gelede, lambrisering, afgesloten door een ionisch hoofdgestel met guttae. Boven de bruin geaderde marmeren schouw een fries.

Waardering

Het huis Arcadia met bijbehorend interieur is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als karakteristiek voorbeeld van een monumentaal landhuis uit het begin van de 20ste eeuw en als representatief voorbeeld van de ontwikkeling van die landhuisarchitectuur in Nederland uit die tijd heeft doorgemaakt.

- als karakteristiek voorbeeld van een landhuis in Nieuw Historiserende stijl, geïnspireerd op het Hollands-Classicisme en de Engelse Landhuisstijl. Het huis kenmerkt zich door een vrij hoge mate van gaafheid wat betreft de hoofdvorm, het materiaalgebruik en de detailleringen, zowel in- als uitwendig. In het interieur betreft het zowel de plattegrond en de detailleringen van de diverse stijlkamers, in het bijzonder op de begane grond.

- van situationeel belang als hoofdonderdeel van de buitenplaats en vanwege de stilistische, functionele en ruimtelijke samenhang met de verschillende complexonderdelen en de in opzet formele tuinaanleg direct rond het huis.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
524504
Complexnaam
Arcadia
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

BUITENPLAATS ARCADIA bestaat uit een WOONHUIS (1) van hettype landhuis, twee paar HEKPIJLERS (2), een CHAUFFEURSWONING met (AUTO)GARAGE en PAARDENSTAL (3), een TUINMANSWONING (4), een SCHUUR (5) en de TUINAANLEG (6). Het complex is in 1917 tot stand gekomen in opdracht van mw. N.C.H. Parqui-de Boer naar ontwerp van S. Parqui in een Nieuw Historiserende stijl, die geïnspireerd is op het Hollands-Classicisme met invloed van Engelse landhuisstijl. In aansluiting op de bestaande architectuur heeft, ter vervanging van twee op zuilen rustende balkons, een uitbreiding met twee zijvleugels plaatsgevonden door de Haagse architect C.M. Kranenburg Opdrachtgever hiervan was G.H. Sauveplanne, directeur van de Ass. Mij "De Nederlanden van 1845'.

Arcadia ligt in villapark van de voormalige buitenplaats Groot Haesebroek, die tesamen met kasteel Oud-Wassenaar in handen gekomen in 1907 in handen gekomen was van de Exploitatiemaatschappij Groot Haesebroek van Z. Hoek en J.T. Wouters. Ze splitsten de grond in grote kavels om er naar analogie van de oudere historische buitenplaatsen er landhuizen te stichten, geïnspireerd op traditionele bouwstijlen met bijpassende bijgebouwen. In aansluiting op de toen heersende belangstelling en mode tot het inrichten van stijlkamers zijn in het bijzonder op de begane grond verschillende ruimten in Neo-stijl ingericht.

In opdracht van C.J. Visser is in 1921 een houten tuinmanswoning gebouwd door de A.C.J. Achilles en valt op door de doorlopende dakschilden en het bijzondere materiaalgebruik. De naast gelegen schuur stamt uit 1919.

Omschrijving

De buitenplaats ligt op een vrijwel rechthoekig, lommerrijk terrein en wordt aan de noordwestzijde begrenst door de Schouwweg, aan de zuidoostzijde door de Groen van Prinstererlaan en aan de noordoost- en zuidwestzijde door de belendende percelen. Het terrein is aan weerszijden toegankelijk via twee paar hekpijlers, waarna een doorlopende gebogen oprijlaan leidt naar een voorplein, waaraan de zuidoostzijde het landhuis is gelegen. Het landhuis ligt met de nokrichting evenwijdig aan de Schouwweg. Via een afsplitsing van de oprijlaan is de op de zuidwesthoek van het terrein gelegen chauffeurswoning met (auto)garage en paardenstal gelegen.

Waardering

De buitenplaats 'Arcadia' is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorisch waarde:

- als representatief voorbeeld van een landhuis met bijgebouwen, naar analogie van buitenplaatsen, kenmerkend voor de eerste fase in de ontwikkeling van Wassenaar tot villadorp in de eerste decennia van de 20ste eeuw.

- vanwege de samenstellende onderdelen, uitgevoerd in een Nieuw Historiserende bouwstijl, geïnspireerd op het Hollands-Classicisme met invloed van Engelse landhuisstijl.

- als representatief voorbeeld uit het bouwkundige oeuvre van de architect S. Parqui.

De complexonderdelen zijn in hoge mate gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering, zowel wat betreft het ex- als het interieur.

De buitenplaats Arcadia is van algemeen belang vanwege de stedebouwkundig waarde door de ruimtelijke, functionele en stilistische samenhang tussen de complexonderdelen en de situering langs de Schouwweg in het villapark 'Groot Haesebroek.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Landhuis Kastelen, landhuizen en parken Kasteel, buitenplaats oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Schouwweg 87 2243 BM Wassenaar Ja
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
F 10156 Wassenaar
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1917 1917 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Wouters, Th. ; Zuid-Holland architect / bouwkundige / constructeur
Hoek, Z. ; Zuid-Holland architect / bouwkundige / constructeur
Parqui-de Boer, N.C.H. ; Zuid-Holland opdrachtgever
Naar boven