Sandtmannlaan 6, Naarden

Inleiding

Aan de westzijde van de Sandtmannlaan gelegen DUBBEL WOONHUIS uit 1910 (bouwaanvraag d.d. 9-12-1909), deel uitmakend van het villacomplex Sandtmannlaan.

Omschrijving

Op rechthoekig grondplan opgetrokken dubbel woonhuis van twee bouwlagen onder twee evenwijdige zadeldaken waartussen een plat dak. De zadeldaken waarvan de noklijnen haaks staan op de weg hebben rondom een overstek en een dekking van bruingeglazuurde tuiles du Nord. De buitengevels zijn boven een voeting van rode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg samengesteld uit brede rabatdelen. De driehoekige geveltoppen zijn bekleed met staande kraalschroten die onderaan afwisselend halfrond in- en uitspringen. Bovenin de topgevels is een tweede laag dito kraalschroten aangebracht waarvan de onderkanten een gegolfde segmentboog vormen. De windveren hebben een geprofileerde en onderaan licht uitgezwenkte bovenrand en worden bekroond door een gepunte makelaar waarvan de doorhangende en geprofileerde onderzijde door een houten segmentboog verbonden wordt met de windveren. In het midden van de symmetrische voorgevel (O) bevinden zich twee voordeuren met bovenlicht onder een afdakje op schoren. De rechter woning (nr. 8) heeft nog de originele voordeur: een paneeldeur met bovenin een gewelfde lijst waaronder een getoogd draairaampje voorzien van geel glas. Het bovenlicht erboven is in de hoeken voorzien van een vierkant ruitje van oudroze glas die door rechthoekige ruitjes van geel glas met elkaar verbonden worden. Het uitgebouwde middendeel van de verdieping telt twee schuifvensters en wordt afgesloten door een lijstgoot op geprofileerde klossen. Links en rechts heeft de voorgevel een brede erker met in de voorzijde een door zijlichten met bovenlicht geflankeerde dubbele glasdeur met bovenlicht, en in de afgeschuinde hoeken een venster met bovenlicht. Tussen de erkers en de voordeuren bevindt zich een klein valraam (links dichtgezet). De balkons boven de erkers zijn voorzien van een gietijzeren balkonhek met houten stijlen en handlijst en toegankelijk via een dubbele glasdeur met bovenlicht. In beide geveltoppen bevindt zich een schuifvenster. De voorgevel van de rechter woning is blank gelakt. Het dakoverstek boven de zijgevels rust op geprofileerde klossen. In de linkerzijgevel (Z) bevindt zich links op de begane grond een smal schuifvenster. Halverwege het dakvlak boven de linkerzijgevel staat een rechthoekige schoorsteen van rode machinale waalsteen. De rechter zijgevel (N) is gesloten.

De achtergevel (W) heeft op de begane grond in het midden twee achterdeuren met zij- en bovenlicht (het linker zijlicht is nog uitgevoerd als stolpraam) en links en rechts een dubbele glasdeur met bovenlicht. Boven beide tuindeuren bevindt zich een op vier schoren rustend balkon toegankelijk via een dubbele balkondeur met bovenlicht. De driehoekige geveltoppen erboven zijn voorzien van een schuifvenster en een doorhangende makelaar waarvan de geprofileerde onderzijde door een dwarsbalk verbonden wordt met de windveren. In het recht afgesloten middengedeelte van de eerste verdieping bevinden zich twee vensters waarvan het linker uitgevoerd is als schuifvenster. De rechter woning verkeert inwendig nog merendeels in de oorspronkelijke staat en bevat onder meer in de wc een fonteintje van crèmekleurig aardewerk gedateerd 1911, in de onderkelderde keuken een witbetegelde schouw en een servieskast met zestienruits stolpdeur, in de gang een scheluwe trap waaronder een opgeklampte deur naar de kelder en waarlangs een houten balustrade, en op de eerste verdieping een ruime overloop van waaruit paneeldeuren toegang geven tot de omliggende vertrekken en tot een rechte steektrap met bovenaan een kwart naar de zolder. De laatste heeft een met rabatdelen beschoten gordingenkap. In het achterste gedeelte van de zolder is door middel van een dwarswand van kraalschroten met daarin een paneeldeur een dienstbodenkamertje afgeschoten met een vlak plafond van kraalschroten. De linker woning (nr. 6) heeft een vergelijkbare zolder, dezelfde trappen, en een eerste verdieping met nagenoeg de oorspronkelijke indeling. Op de eerste verdieping is nog één paneeldeur uit de bouwtijd aanwezig.

Waardering

Het pand is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het villacomplex Sandtmannlaan en als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een houten dubbel woonhuis uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
524798
Complexnaam
Villacomplex Sandtmannlaan
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

VILLACOMPLEX "SANDTMANNLAAN" bestaande uit twaalf merendeels dubbele houten woonhuizen gebouwd tussen 1909-1912 in het nog open gebied aan de zuidrand van de gemeente Naarden. De ter weerszijden van de Sandtmannlaan gelegen woningen werden gebouwd in opdracht van George Ernest August Sandtmann, eigenaar en directeur van de Maatschappij tot exploitatie van onroerende goederen "Zeker Bezit". Deze uit Amsterdam afkomstige makelaar had in 1897 van Johanna Hendrina Perk een bosperceel gekocht ten noordwesten van de Zwarteweg. Hierop liet hij voor zichzelf de villa Zwarteweg 64 neerzetten ("Anneville") en vervolgens in twee fasen vanaf 1902 de Sandtmannlaan aanleggen en bebouwen. De eerste fase (circa 1903) omvatte de bouw van twee dubbele villa's, de tweede fase (1909-1911) de bouw van 28 houten villaatjes die per twee of drie geschakeld werden. Door de ligging tegen de bestaande Bussumse villawijk "Het Spiegel" aan, kon aangesloten worden op de nutsvoorzieningen van die gemeente. Rond de vesting Naarden zelf was villabouw in verband met de Kringenwet van 1853 niet mogelijk omdat in de zogenaamde "kleine kring" van 300 meter rond de vesting uitsluitend in brandbaar materiaal mocht worden gebouwd bij een maximale oppervlakte van 40 m². De woningen aan de Sandtmannlaan kwamen te liggen binnen de "middelbare kring" van 300 tot 600 meter rond de batterijen aan de Karnemelksloot. In een middelbare kring waren houten gebouwen met een stenen voet van maximaal 50 cm en een stenen rookkanaal toegestaan. De woningen zijn gezien de ongeschoolde hand die de bouwtekeningen heeft vervaardigd vermoedelijk ontworpen door Sandtmann zelf of een plaatselijke aannemer. Naar verluidt zou Sandtmann daartoe op studiereis zijn geweest in Noorwegen.

Het dubbele woonhuis Sandtmannlaan 7-9 is op 24 februari 1954 door brand verwoest.

Omschrijving

Het villacomplex Sandtmannlaan omvat twaalf te beschermen onderdelen: aan de oostzijde van de boogvormige Sandtmannlaan achtereenvolgens een dubbel woonhuis, een in de binnenbocht gesitueerd blok van drie woningen en een dubbel woonhuis, aan de westzijde van de Sandtmannlaan gezien vanaf de Nagtglaslaan, achtereenvolgens twee dubbele woonhuizen, een blok van drie woningen en vijf dubbele woonhuizen, en op de hoek van de Sandtmannlaan en de Nagtglaslaan één dubbel woonhuis. Alle woningen zijn twee bouwlagen hoog en merendeels voorzien van een zadeldak met de nokrichting haaks op de weg en een dekking van bruine, geglazuurde tuiles du Nord of kruispannen. De buitenwanden zijn boven een gemetselde voeting van rode baksteen samengesteld uit brede rabatdelen van Amerikaans grenen. De driehoekige geveltoppen zijn betimmerd met staande kraalschroten. De buitenwanden waren oorspronkelijk blank gelakt. Alle woningen hebben aan de voorzijde een erker met uitzondering van Sandtmannlaan 34 die vanwege de prominente ligging aan een vijfsprong verfraaid is met een arkeltorentje.

Waardering

Het villacomplex Sandtmannlaan bestaande uit tien dubbele woonhuizen en twee blokken van drie woningen is van algemeen belang wegens cultuurhistorische, architectuurhistorische en stedenbouwkundige waarde als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een in verband met de Kringenwet in houtbouw uitgevoerd villaparkje uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Sandtmannlaan 6 1412 GC Naarden Ja
Sandtmannlaan 8 1412 GC Naarden
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
D 1148 Naarden
D 7039 Naarden
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1910 1910 vervaardiging
Ambachten
Name Beroep Notitie
Sandtmann, G.E.A. ; Noord-Holland opdrachtgever
Naar boven