Inleiding.

HERENHUIS met koetspoort naar achtergelegen stallingen, gelegen in de westelijke straatwand van het Bovenste Eind in het centrum van Echt. Het huis werd gebouwd omstreeks 1892 naar ontwerp van een onbekende architect in Neo-Renaissancestijl, in opdracht van de notabele Arnold Jaspers. In 1949 werd het oorspronkelijk met leien gedekte dak door een dekking met pannen vervangen. In 1949 werd aan de achterzijde van het koetshuis een aanbouw gevoegd. De op het achtererf voorkomende voormalige schuren en stallingen die aan het einde van de twintigste eeuw tot appartementen zijn verbouwd, zijn van bescherming uitgesloten.

Omschrijving.

Het gedeeltelijk onderkelderde HERENHUIS is opgetrokken in baksteen op een rechthoekige plattegrond en telt twee bouwlagen en een zolderverdieping. Links van het hoofdvolume bevindt zich de één bouwlaag tellende, aangebouwde koetsierswoning waarin een koetspoort met doorrit is opgenomen. Het hoofdvolume wordt gedekt door een Mansardedak belegd met gesmoorde tuile du Nordpannen met platte wel, en heeft drie dakkapellen in het voorschild. De afwatering vindt plaats via een omlopende en overstekende geprofileerde bakgoot achter een kroonlijst die langs de voorgevel op consoles rust. In het linker en rechter dakschild enkele eenvoudige schoorstenen. De koetsierswoning op rechthoekige plattegrond onder een mansardedak met tuile du Nordpannen, bezit aan de achterzijde een smalle eenlaags achteraanbouw. Het koetshuis heeft een geprofileerde dakgoot op klossen. In het voorschild bevindt zich een dakraam, en in voor- en achterschild een dakkapel uit de tweede helft van de twintigste eeuw. De gevels zijn gemetseld in baksteen in kruisverband. In de voorgevel zijn natuursteen sierelementen toegepast. Binnen de gevels komen voornamelijk segmentboogvormige en rechthoekig afgesloten vensters voor waarin oorspronkelijke houten stolpramen met enkelruits bovenlicht. De VOORGEVEL van het woonhuis is vier vensterassen breed met aan weerszijden een smalle hoekpilaster uitgevoerd in natuursteen in blokverband met afwisselend gebruik van diamantkoppen. De gevel is symmetrisch ingedeeld afgezien van de entree die zich links van het midden bevindt. De gevel heeft aan de onderzijde een sokkel bestaande uit een plint in rusticaverband afgesloten door een waterlijst, waarin onder elk venster een kelderlicht met natuursteenomlijsting is opgenomen. In de bovenste zone van de sokkel onder elk venster een gepleisterd veld voorzien van ruitvormen. De segmentboogvormig afgesloten vensters van de eerste bouwlaag rusten op de doorlopende waterlijst. De gevel is hierboven voorzien van speklagen, en op de verdiepingscheiding een forse cordonlijst. Over de eerste en tweede bouwlaag zijn elk vijf sierankers verdeeld, ze komen voor tussen de aanzetstenen van de vensterbogen. De rechtafgesloten vensters van de verdieping rusten op een doorlopende waterlijst. Onder elk venster is in het metselwerk tussen cordonlijst en waterlijst een natuurstenen balustrade opgenomen. De gevel wordt afgesloten door een hoofdgestel bestaande uit een fries dat wordt onderbroken door diamantkoppen boven de twee middelste vensters. Het fries is thans gecementeerd maar oorspronkelijk voorzien van patroontegels. Hierboven de geprofileerde goot. De voordeur van het woonhuis bevindt zich in het ondiepe portiek in de tweede as van links, en wordt via vijf natuurstenen treden bereikt. De paneeldeur bestaat uit twee deurhelften onder enkelruits bovenlicht. Elke vleugel is voorzien van een dicht onderpaneel, een hoog glaspaneel met siertraliewerk en een afsluiting van frontons met schelpvulling. De vensters en deuropening worden omgeven door een aan de bovenzijde segmentboogvormig afgesloten omlijsting onderbroken door diamantkopppen, gebouchardeerde aanzetstenen en een sluitsteen. De vensters op de verdieping zijn omlijst als op de begane grond, maar hier voorzien van natuurstenen blokken met halve bollen en afgesloten door een hoofdgestel met een van halve bollen voorzien fries. Hierboven bevinden zich gemetselde ontlastingsbogen met alternerend natuurstenen boogstenen. De middenas van de gevel wordt in het voorschild van het dak bekroond door een rijk uitgevoerde dakkapel in Neo-Renaissance trant met een in natuursteen uitgevoerd kruiskozijn geflankeerd door voluten en afgesloten door een aediculamotief met natuursteen piron als bekroning. Ter weerszijden bevinden zich in het dakschild kleinere en eenvoudig uitgevoerde dakkapellen, elk onder overstekend schilddak bekroond met een piron. De voorgevel van het aangebouwde koetshuis heeft een sober uitgevoerde sokkel. Rechts tussen koetsierswoning en herenhuis een segmentboogvormig afgesloten koetspoort omlijst door een Florentijnse boog in natuursteen. Ter weerszijden schamppalen. De houten dubbele deuren zijn niet meer aanwezig. Links ervan een segmentboogvormig afgesloten raam omgeven door natuursteen zoals de poort. De bakstenen wanden van de doorrit zijn witgeschilderd. De RECHTER ZIJGEVEL grenst aan het belendende pand, het gedeelte dat er bovenuit steekt is blind. De sobere asymmetrisch opgezette ACHTERGEVEL heeft links een naar voren springend geveldeel waartegen de tot appartementen verbouwde stallen aansluiten. Boven de aansluiting van een zadeldak bevindt zich in de gevel een nieuw ingevulde vensteropening. In het terugliggende gedeelte in de linker hoek een deur met erboven een achtruits traplicht. In de rechter zijgevel van het risaliet in de eerste bouwlaag een raam ter hoogte van de keuken. Een gedeelte van de achtergevel en zijgevel wordt door een niet-oorspronkelijke serre afgesloten. Rechts boven elkaar twee segmentboogvormig afgesloten vensters. De poort heeft een steens segmentboog afgezet met een rij strekken. Rechts sluit de uit 1949 stammende aanbouw aan. De LINKER ZIJGEVEL van het hoofdvolume dat boven het koetshuis uitsteekt is blind, de linker zijgevel van het koetshuis grenst aan belendende pand, het gedeelte wat hier boven uitsteekt is blind. Het INTERIEUR is wat indeling en elementen betreft grotendeels in oorspronkelijke staat gebleven en kenmerkt zich door een gang met smalle linker beuk waarin kamers-en-suite en een bredere rechter beuk waarin een grote voorkamer. Keuken en bijkeuken bevinden zich hierachter. Op de verdieping zijn de vertrekken aan een dwarsgeplaatste gang gerangschikt. Hier bevinden zich o.a. kamers-en-suite aan de voorzijde, in de breedte van het huis. Onder de bewaard gebleven interieurelementen bevinden zich een met patroontegels belegde vloer in de middengang, rijk geornamenteerde en gepolychromeerde stucplafonds, een houten bordestrap, in de hal en trappenhuis gepolychromeerde balkconsoles met maskerkoppen, en schoorsteenmantels in de woonvertrekken. De oorspronkelijke paneeldeuren met hun omlijstingen en neuten zijn grotendeels bewaard gebleven. Het pand bezit een kelder die vermoedelijk van oudere datum is en bestaat uit drie kelderruimten met tongewelven overdekt.

Waardering.

Het HERENHUIS uit omstreeks 1892 met koetspoort bezit algemeen belang en is van architectuurhistorische waarde als gaaf en goed voorbeeld van een voornaam woonhuis in Neo-Renaissance stijl, dat opvalt vanwege esthetische kwaliteiten die onder meer tot uitdrukking komen in de rijke gevelornamentiek, het materiaalgebruik en de bewaard gebleven fraaie interieuronderdelen uit de bouwtijd. Het pand heeft typologische waarde vanwege de in de gevel opgenomen koetspoort naar achterliggende stallingen. Het pand bezit ensemblewaarde als karakteristiek onderdeel van de historische bebouwing in de kern van het dorp Echt, waar het vanwege de grootte en de bijzondere gevelbehandeling en het bouwvolume een belangrijke beeldbepalende rol speelt.