Complexomschrijving

In omvang en structuur gaaf bewaard gebleven historisch buitenplaatscomplex 't Haveke, bestaande uit: HOOFDGEBOUW ('t Haveke) (1), HISTORISCHE TUIN- EN PARKAANLEG (2), CHAUFFEURSWONING (3), TENNISHUISJE (4), PRIEEL (5), MOESTUINMUUR (6) en HEK (7) In 1473 komt het voor het eerst voor in het Leenactenboek van Gelre als 'dat goet ter Havick', in 1481 'hoffstede thoe Angeren' genoemd. Bekend is dat er ter plaatse steeds een gebouw heeft gestaan, maar over uiterlijk en omvang in de loop der eeuwen is vrijwel niets bekend. Pas op de kadastrale minuut uit 1830 staat een huis afgebeeld op L-vormige plattegrond met een kleine aanbouw aan de noordoostzijde. Vanaf de Zutphenseweg loopt een rechte laan op het huis aan. In 1832 wordt het een 'lustplaatsje' genoemd. In 1841 werd Christoffel ten Hoopen eigenaar. Diens schoonzoon mr. F.G. Nieuwenhuys liet omstreeks 1860 het oude huis afbreken en een nieuw huis en een koetshuis bouwen in een parkaanleg met bosschages en open gedeeltes, een vijver en een moestuin. De rechte oprijlaan vanaf de Zutphenseweg kreeg een gebogen beloop. In een beschrijving uit 1863 staat te lezen: '...het Havick afgebroken, een nieuw huis met koetshuis in de plaats en alles na de laatste smaak met wandeling en vijver aangelegd, een stal met vier mooije schimmels (...) en elegante rijtuigen....'. Op de topografische kaart van 1865 (gewijzigd 1908) is het nieuwe complex te zien: twee opstallen ter weerszijde van de laan: het huis en het koetshuis in een landschappelijk park. Het goed werd daarna verscheidene malen verkocht. De opeenvolgende eigenaren breidden het huis uit en veranderden het park. In 1906 is tussen het hoofdgebouw en het koetshuis een gedeelte tot stand gekomen voor het personeel en een aangebouwde schuur onder wolfdak, waardoor de plattegrond een grillig beloop kreeg. Omstreeks 1930 wordt ten noorden van het huis een chauffeurswoning gebouwd met garage. Nadien is de achterzijde van het huis veranderd. De schuur werd na WO II afgebroken, een aanbouw aan de achterkant werd met een verdieping verhoogd en een 'traptorentje' met WC's werd toegevoegd. In de jaren vijftig van de twintigste eeuw heeft het huis aan de buiten- én de binnenzijde aanmerkelijke veranderingen ondergaan. Aan de achterzijde kwam een aanbouw onder plat dak tot stand waarin een salon werd ondergebracht. In het inwendige werd de hal vergroot ten koste van een salon en de trap naar boven veranderd. Ramen, deuren en betimmeringen werden gewijzigd en schouwen van elders werden ingebracht. In 1999 is het koetshuis uitgebrand en herbouwd. Ook het terrein rond het huis onderging een verandering. Van 1916-1917 dateert een drietal ontwerpen van de hand van tuinarchitect L. Springer voor de inrichting van de moestuin, een bloemparterre bij het huis en een overzicht van het terrein waar de wijzigingen staan ingetekend. In zijn ontwerp combineerde Springer nut (wei- en bouwland en moestuinen) met sier (geometrische tuinen en landschappelijke park). De aanleg is sedertdien vrijwel onveranderd gebleven. Alleen de bloemparterre ten zuiden van het huis is er niet meer.

Omgrenzing

De omgrenzing van het complex alsmede de situering van de complexonderdelen staan op de bij de bescherming behorende kaart aangegeven.

Waardering HISTORISCH BUITENPLAATSCOMPLEX 't Haveke van cultuurhistorisch, tuinhistorisch en stedenbouwkundig belang:

- wegens de ouderdom

- wegens de ontwikkelingsgeschiedenis van het complex

- wegens de samenhang van de verschillende onderdelen

- wegens de tuin- en parkaanleg in gemengde stijl naar ontwerp van L. A. Springer

- als een van de in de 19de eeuw ontwikkelde buitenplaatsen rond Zutphen