Inrijhek, Vorden
Omschrijving onderdeel 9: INRIJHEK.
Omschrijving
INRIJHEK c.a. op DAM onderdeel van de historische buitenplaats het Medler is gesitueerd over de gracht naar het voorplein, aan het einde van de oprijlaan. Betreft een uniek ensemble uit de eerste helft van de 18e eeuw, bestaande uit een hek, een stel vazen en een stel wapenhoudende leeuwen als bekroning van gemetselde hondenhokken. Afkomstig van de Ehze bij Almen, dat in het begin va de 19e eeuw grotendeels gesloopt werd. Het ensemble is in zijn geheel gebouwd op een derhalve bouwkundig onderdeel van de bakstenen wanden van de brede dam over de gracht. Het hek staat midden op de dam, bestaande uit vier zandstenen pijlers met ertussen smeedijzeren hekken. De twee hoofdpijlers, waartussen de hekvleugels van later datum, hebben een bakstenen kern, die bekleed is met geblokte zandstenen platen. De doorsnede is vierkant met iets terugvallende kwartronde hoeken. De pijlers zijn bekroond met ronde zandstenen dekselvazen met de wapens van Dorth en Van Hovell. De twee buitenpijlers met vierkante doorsnede en bekroond door ballen zijn iets lager en dunner dan de hoofdpijlers. Ze zijn van massief zandsteen en staan op bakstenen pilasters, die uitkragen uit de met een rollaag bedekte damwanden. Tussen de binnen- en buitenpijlers bevinden zich eenvoudige spijlenhekken, aan de buitenzijde van de buitenpijlers als oren uitkragend boven de gracht. Aan de zuidzijde staan op het einde van de damwanden twee ronde zandstenen dekselvazen op dito vierkante sokkel, waarop in hoogreliëf de gespiegelde monogrammen vL (van Lintelo). Tussen de sokkels en de buitenpijlers, geplaatst op de rollaag van de damwand, enkele smalle gietijzeren balusters met daartussen kettingen. Aan de voorpleinzijde staan aan het einde van de dam twee natuurstenen wapenhouders in de vorm van liggende leeuwen; dezelfde wapens als op de pijlervazen. De kalkstenen leeuwen liggen op langwerpige holle bakstenen sokkels, die als verblijf voor waakhonden dienen; de sokkels zijn op dezelfde wijze met de buitenpijlers verbonden als de vazen.
Waardering
Het INRIJHEK c.a. op DAM vazen, onderdeel van de historische buitenplaats het Medler, is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de hoge unicitieitswaarde van het ensemble;
- vanwege de ornamentele en functionele waarden;
- vanwege de ruimtelijke functionele relatie van het inrijhek met de overige onderdelen van de buitenplaats.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Complexomschrijving
Inleiding
HISTORISCHE BUITENPLAATS 'Het Medler' is gelegen enige kilometers ten oosten van Vorden in het stroomdal van de Baakse beek en wordt omgrensd door agrarische percelen van het landgoed zelf.
Het complex bestaat uit:
1. hoofdgebouw
2. parkaanleg
3. bouwhuis
4. vrijstaande schuur
5. appeldrooghuisje
6. koepel
7. botenhuis
8. houtloods
9. inrijhek
10. Sierhekken en toegangspoort oostzijde
11. tuinsieraden.
Omschrijving
De huidige verschijningsvorm van de buitenplaats dateert grotendeels uit de 18e en 19e eeuw. Het huidige HUIS Medler (1) bevindt zich op het meest westelijke eiland omgeven door een gracht, samen met de BIJGEBOUWEN (3 en 4), ZONNEWIJZER (11), loden TUINVAAS (11) en de TUINHEKKEN (10).
Het BOUWHUIS (3) en de vrijstaande SCHUUR (4) bevinden zich aan de oostzijde van het huis Medler. Voor het huis bevindt zich centraal op een rond gazon een loden TUINVAAS (11). Links en rechts van het huis zijn delen van het voorterrein begrensd door gietijzeren TUINHEKKEN (11). In het linker tuindeel bevindt zich een zandstenen ZONNEWIJZER (11). Aan de oostzijde van het eiland bevindt zich op een dam een smeedijzeren TUINHEK (10) die toegang geeft tot een van de twee oostelijke eilanden. De hoofdentree tot het westelijke eiland bevindt zich aan de zuidzijde, aan het einde van de rechte oprijlaan, gevormd door een imposant INRIJHEK (9) bestaande uit een hekwerk, een stel vazen en een stel liggende natuurstenen leeuwen op sokkel die hondenhokken vormen.
De huidige TUINAANLEG (2) is grotendeels gebaseerd op de oude hoofdstructuur (XVIII of ouder) bestaande uit een imposante lange rechte oprijlaan en het grachtenstelsel met middeleeuwse oorsprong. Uit deze tijd resteren de restanten van de voorganger van het huidige huis Medler op het nu nog als ovaal eiland herkenbare stuk grond, genaamd 'de Pol', aan de oostzijde van de buitenplaats. De oorsprong van dit huis gaat terug tot de 16e eeuw, omgeven door een dubbele gracht. Het 16e-eeuwse huis werd verwoest waarna een nieuw huis verrees met bijbehorende singels, tuinen, grachten, weide, akkers en bossen op de plek van het huidige huis Medler. Binnen de geometrische structuur van lanen en grachten bevindt zich geen daadwerkelijke tuinaanleg. Het omringende landschap van bos-, weide- en akkerpercelen heeft een landschappelijk karakter.
Direct aan het begin, links van de oprijlaan bevindt zich de KOEPEL (6). Halverwege de oprijlaan bevinden zich twee natuurstenen PALEN (11) waarop de naam het Medler staat. Aan de oostzijde van de oprijlaan, tegen de middeleeuwse omgrachting aan, is de HOUTLOODS (8) gelegen. Het BOTENHUIS (7) bevindt zich in de gracht van het westelijke naar het oostelijke eiland. Het APPELDROOGHUISJE (5) ligt aan de overzijde van het water.
Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding van de onderdelen aangegeven.
Waardering
De HISTORISCHE BUITENPLAATS 'het Medler' is van algemeen belang:
- als voorbeeld van een 18e-eeuwse buitenplaats die met name goed herkenbaar is in de oude hoofdstructuur en in onderdelen van gebouwen gelegen in een landschappelijke omgeving;
- vanwege de 16e-eeuwse oorsprong van de buitenplaats die nog herkenbaar is in delen van de geometrische structuur van de aanleg, de grachten en de restanten van de voorganger van het huidige huis in het ovale oostelijke eiland;
- vanwege de functioneel ruimtelijke relatie tussen de onderdelen van de buitenplaats;
- vanwege zorgvuldig materiaalgebruik.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
– | Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Ruurloseweg | 115 | – | 7251 LD | Vorden | – | BY | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Kastelen, landhuizen en parken | Tuin, park en plantsoen | – | – |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | D | 618 | – | Vorden |