Binnenpleisterwerk is kwetsbaar en onderhoudsgevoelig. Als u aan de slag gaat met het herstellen van problemen in de pleisterlaag of het vernieuwen van het pleisterwerk, is het essentieel om eerst de oorzaak van de schade te achterhalen. Het vernieuwen van de pleisterlaag heeft immers alleen zin als het onderliggende probleem is verholpen. De meeste problemen bij binnenpleisterwerk worden veroorzaakt door een te hoge vocht- en/of zoutbelasting in de muren. Welke soorten vocht en zout zijn er en hoe kunt u deze herkennen? Wat kunt u zelf aan een te hoge vocht- of zoutbelasting doen en wanneer schakelt u een professional in? In deze onderhoudswijzer geven wij u hier meer informatie over. 

Aan bod komt: 

• De soorten vocht en zout die schade veroorzaken aan de pleisterlaag;
• Drie mechanismen van schade door zouten;
• Adviezen bij het herstellen, vernieuwen en afwerken van binnenpleisterwerk;
• Kenmerken en toepassingen van verschillende pleistersystemen.

Op monumenten kom je lood op diverse plekken tegen. Het kan gebruikt worden om goten te bekleden en bouwaansluitingen waterdicht te maken, maar wordt tevens toegepast als bedekking en bekleding van daken, gevels, dakluiken, vloeren, wanden of stijlen. Door lood op de juiste wijze op of tegen een houten ondergrond aan te brengen, wordt de levensduur van de achterliggende houtconstructie verlengd en wordt schimmel en verrotting van het hout voorkomen. Om een goede loodbekleding of loodbedekking aan te brengen, is het belangrijk om rekening te houden met de eigenschappen van lood. Lood zet uit en krimpt bij temperatuurwisselingen en heeft een sterke neiging tot kruip, waardoor het zakt door zijn eigen gewicht. Deze onderhoudswijzer geeft daarom informatie en adviezen over het op de juiste wijze aanbrengen van loodbekleding of loodbedekking.  

Aan bod komt: 

• Algemene aandachtspunten bij het aanbrengen van lood;
• Adviezen bij het aanbrengen van lood als: 
• bedekking op platte vlakken;
• bedekking op hellende daken;
• gevelafdekking;
• wand- of stijlbekleding.

Houtrot wordt veroorzaakt door een te hoge vochtbelasting van het hout. Aantasting vindt meestal plaats door vochtindringing bij houtverbindingen, aansluitingen tussen kozijn en muurwerk en bij glasaansluitingen. Houtrot kan ernstige schade veroorzaken aan de houten onderdelen van uw monument, met name aan buitenkozijnen, buitenramen en buitendeuren. Het volledig vervangen van onderdelen kan de monumentale waarde van het gebouw aantasten. Gelukkig is dat vaak niet nodig en kan het herstel of de gedeeltelijk vervanging van het aangetaste hout voldoende zijn om het rottingsproces te bezweren. Ook het treffen van kleine, preventieve ingrepen kan houtrotschade voorkomen. In deze onderhoudswijzer zetten we de belangrijkste preventieve maatregelen en aandachtspunten bij herstelwerkzaamheden voor u op een rij. 

Aan bod komt:

• Oorzaken van houtrot;
• Preventieve maatregelen;
• Aan de slag met herstelwerk.
   

Veel monumenten hebben last van houtaantasting, meestal op vochtige plekken of in oude houten constructies, onderdelen of meubels. Vaak zijn houtborende insecten verantwoordelijk voor de schade, zoals de bonte knaagkever of de houtworm. Ook schimmels zoals de huiszwam en de kelderzwam veroorzaken houtaantasting. Denk aan bruinrot, witrot en zachtrot. Bij activiteit van plaagdieren of aanwezigheid van zwamgroei is het van belang zo snel mogelijk in te grijpen. In deze onderhoudswijzer staat hoe u de verschillende soorten houtaantasting kunt herkennen en op welke manieren de insecten en schimmels te bestrijden zijn. We vertellen waar u rekening mee moet houden bij een bestrijdingsplan, waar u op moet letten bij het inschakelen van een specialist en welke bestrijdingsmiddelen zijn toegestaan. Tot slot zet de onderhoudswijzer de belangrijkste aandachtspunten op een rij bij het herstellen van beperkt tot ernstig aangestaste hout.

Aan bod komt:

• Houtaantasting door houtborende insecten en schimmels;
• Bestrijding van houtborende insecten;
• Bestrijding van schimmels;
• Werkwijze bij beperkte houtaantasting;
• Werkwijze bij ernstige houtaantasting en vernieuwing van onderdelen;
• Herstel van houtconstructies.
   

Een monument is net als elk ander gebouw gebaat bij een stabiel evenwicht tussen de opname en de verdamping van vocht in het muurwerk. Door bijvoorbeeld een te hoge grondwaterstand of uitgesleten pleisterwerk kan deze vochthuishouding verstoord raken. Een hoge vochtbelasting in het buitenmuurwerk van een monument kan veel schade veroorzaken, zowel buiten als binnen. Deze onderhoudswijzer gaat in op de preventieve maatregelen die u als eigenaar zelf kunt treffen om vochtschade in uw monument te voorkomen. Om schade aan het monument als gevolg van een hoge vochtbelasting te verhelpen, zijn diverse herstelwerkzaamheden mogelijk in de grond, het voegwerk en het pleisterwerk. Wanneer preventief ingrijpen ontoereikend blijkt, kan een horizontaal drainagesysteem worden aangelegd dat het overtollige grondwater via drainagebuizen afvoert. 

Aan bod komt:

• Oorzaken en gevolgen van een te hoge vochtbelasting in de buitenmuren;
• Preventieve maatregelen ter voorkoming van vochtproblemen;
• Herstelwerkzaamheden van vochtschade aan het buitenmetselwerk;
• Aanleg van een ondergronds drainagesysteem.

In monumentale gebouwen is veel natuursteen toegepast, zoals hardsteen, kalksteen en zandsteen. Denk aan een deurdorpel, de buitentrap, een gevelafdekking of raamomlijsting. Goed en regelmatig onderhoud kan ingrijpende herstelwerkzaamheden helpen voorkomen. Ook zijn er diverse preventieve maatregelen die u zelf kunt treffen om de natuursteen in uw monument in stand te houden, zoals een juiste afvoer van het regenwater. Deze onderhoudswijzer zet de belangrijkste aandachtspunten bij onderhoudswerkzaamheden aan natuursteen op een rij. We nemen de meest voorkomende schade met u door en vertellen welke onderhoudsmethoden aan- en af te raden zijn. Daarnaast leest u aanbevelingen voor het terughoudend reinigen van natuursteen en voor het verwijderen van graffiti. Tot slot zetten we enkele aandachtspunten op een rij in geval van herstel of zelfs vervanging van (delen van) de natuursteen.
Natuursteen is een kwetsbaar materiaal, waar met grote zorg mee moet worden omgegaan. Een onjuiste behandeling of verkeerde materiaalkeuze kan (op den duur) grote schade veroorzaken. Wij adviseren dan ook om onderhoud en herstel aan natuursteen te laten uitvoeren door een gespecialiseerd bedrijf of restauratie-aannemer.

Aan bod komt:

• Aandachtspunten bij onderhoud: diverse soorten natuursteen;
• Aandachtspunten bij onderhoud: graffiti;
• Preventieve maatregelen;
• Herstellen en vervangen van natuursteen.