Zonne-energie en monumenten
Ook als eigenaar van een monument kunt u gebruik maken van zonne-energie. Zelfs als u op uw eigen dak of erf geen zonnepanelen mag plaatsen. Bekijk wat voor uw monument geschikt is of ontdek welke alternatieven er zijn.
Systemen voor zonne-energie
Er zijn vier manieren om met uw pand stroom of warmte op te wekken met de zon:
- Zonnecollectoren voor warmtewinning
- Zonnepanelen voor stroomopwekking
- Hybride systemen die stroom én warmte opwekken
- Speciale bouwmaterialen zoals dakpannen voor stroomopwekking
Als eigenaar van een monument of een beeldbepalend zijn alleen de eerste drie opties voor u geschikt. Bij de vierde optie worden door het vervangen van de originele bouwmaterialen de monumentale waarden van uw pand aangetast. Op een nieuwbouw of een aanbouw kunt u wel gebruik maken van stroomopwekkende bouwmaterialen.
Wat is de beste plek?
Bij reguliere woonhuizen en gebouwen worden zonnepanelen of -collectoren bijna altijd op het dak geplaatst. Als uw pand een monument is of valt binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht, dan is zonne-energie alleen in bepaalde gevallen mogelijk.
Bij monumentale panden plaatst u zonne-energiesystemen het liefst:
- op het erf in plaats van op het dak;
- op een plat dak in plaats van een schuin dak;
- op bijgebouwen in plaats van op het hoofdgebouw.
Het systeem toch op uw historische dak plaatsen
Plaats u het systeem toch op een historisch dak of erf, hou er dan rekening mee dat deze dalen in waarde. Om de dakpannen te behouden, mag u het systeem er alleen los boven plaatsen in plaats van tussen de dakpannen. Ook mag het niet zichtbaar zijn vanaf de openbare weg.
Wanneer is het niet mogelijk?
Zonne-energie is niet voor elk monumentale pand een mogelijkheid. U kunt geen gebruik maken van zonne-energie als:
- uw monument een speciale cultuurhistorische waarde of betekenis heeft;
- u een dak heeft met een bijzondere vorm, zoals ronde of spitse daken;
- u een dak heeft met pannen in een bijzonder of decoratief patroon;
- u een dak heeft van materialen die minder vaak voorkomen, zoals riet, leien, metalen en zeldzame typen dakpannen;
- uw dak onderdeel uitmaakt van een bijzonder historisch dakenlandschap.
Alternatieven voor zonne-energie
Zonne-energie is gelukkig niet de enige manier waarmee u duurzaam kunt wonen en energie kunt besparen. Is zonne-energie geen optie voor uw monument? Kijk dan eens naar andere opties zoals groene stroom, coöperatieve zonnepanelen of andere duurzame energiesystemen.
-
Energiebesparende maatregelen
Begin met het duurzamer maken van uw pand met kleine dingen zoals tochtstrips, energiezuinige verlichting of een goede regeling van uw cv. Deze kleine maatregelen kunnen al voor een groot verschil zorgen!
-
Coöperatieve zonnestroom
Ook zonder zelf zonnepanelen op uw dak te hebben, kunt u gebruikmaken van zonne-energie. Dit doet u door zonnepanelen te delen. Hierbij bent u samen met anderen eigenaar van een installatie van zonnepanelen.
-
Duurzame energiesystemen
Zonne-energiesystemen zijn niet de enige milieuvriendelijke of duurzame installaties. Mogelijk zijn andere systemen geschikter voor uw monument. Denk hierbij aan HRe-ketels, houtgestookte cv-ketels en cv-kachels, warmtepompen en hybride warmtepompen.
Is een vergunning nodig?
In de meeste gevallen heeft u een omgevingsvergunning nodig voor het plaatsen van een zonne-energiesysteem. Dit geldt voor systemen die u plaatst:
- op monumenten;
- op panden in een beschermde stads- of dorpsgezicht;
- op erven zoals tuinen;
- op andere plekken van gebouwen dan het dak.
Vergunningvrij zonne-energiesystemen plaatsen
Voor beschermde stads- en dorpsgezichten is soms geen vergunning nodig bij plaatsing op het schuine achterdakvlak. Dit mag echter alleen als de installatie op het dakvlak niet is te zien vanaf de openbare weg. Uw gemeente kan u meer vertellen over welke voorwaarden er voor uw pand gelden.
Vind de juiste expert
Ook voor het plaatsen van zonne-energiesystemen is uw gemeente uw eerste aanspreekpunt. Ga voordat u een plan uitwerkt of een zakelijke verplichting aangaat, in gesprek met uw gemeente. De gemeente kan aangeven wat uw kansen zijn op een vergunning en eventueel ook hoe u die kans vergroot.
Heeft de gemeente uw plannen goedgekeurd? Laat dan een ervaren installateur uw systeem plaatsen. In onze SpecialistenWijzer vindt u een uitgebreid overzicht van vakmensen die u kunnen helpen.
Meer over monumenten en zonne-energie
Zonne-energie in de historische omgeving
In deze gids leest u meer over het toepassen van zonne-energie bij monumenten en historische gebouwen, hun omgeving en beschermde stads- of dorpsgezichten.
Wegwijzer voor eigenaren en huurders
Deze publicatie helpt eigenaren en huurders op weg die zonne-energie overwegen bij een monument of binnen een beschermd gezicht.
Infographic zonnepanelen op erfgoed
Van grachtenpand tot jaren dertigwoning en van kerk tot industrieel erfgoed: voor verschillende monumenten zijn er verschillende mogelijkheden voor het plaatsen van zonnepanelen. Je bekijkt ze in de infographic van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Versoepeling adviesbeleid zonnepanelen
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) past zijn adviesbeleid aan voor zonnepanelen (pv-cellen) op monumenten. Doel is om monumenteneigenaren meer mogelijkheden te geven om gebruik te maken van pv-cellen bij de verduurzaming van hun monument.
Zonne-energie
Ook monumenten kunnen van het gas af!
Veelgestelde vragen
-
Mag ik zonnepanelen plaatsen?
-
Zijn er ook eigenaren die zonnecollectoren plaatsen?
-
Wat levert zonne-energie mij op?
-
Waar moet ik zonnepanelen plaatsen? Ik heb geen dak op het zuiden.