• Werk aan een lagere luchtvochtigheid in uw huis. Een drogere binnenlucht scheelt veel in stookkosten (pas op met was drogen in de woonkamer). Tip: kijk eens naar een luchtontvochtiger die ook in onverwarmde ruimtes goed werkt.
   
• Enkel glas? Een goedkope manier om de stookkosten te verminderen en comfort te verbeteren is om plastic krimpfolie aan de binnenzijde van het raam te spannen met dubbelzijdig tape. Met een föhn trekt u de folie strak. De folie zelf heeft geen bijzondere isolerende coating maar creëert een luchtlaagje met stilstaande lucht tussen het enkele glas en de folie. De folie is verkrijgbaar in de bouwmarkt. Let op: de dubbelzijdige tape is na een paar jaar wel moeilijk van uw lakwerk af te krijgen. Er zijn ook isolerende glasfolies op de markt die u wel direct op het glas plakt. Echter zijn dergelijke folies een stuk duurder, moeilijker zelf aan te brengen en moeilijk verkrijgbaar. 
   
• Behoud in een doorgangsruimte zoals de hal, bij voorkeur het enkele glas. Het is de goedkoopste verklikker voor een hoge luchtvochtigheid. Koop voor een paar tientjes een elektrische trekker waarmee u in de ochtend uw raam kunt droogtrekken. U haalt hiermee per dag zeker 1 liter vocht uit uw huis!
   
• Zorg voor zonering. Stop in de ruimte waar u het meest bent en waar het comfort het belangrijkst is, de meeste moeite. Denk aan kierdichting, isolatie of aan andere manier van verwarmen. Een slaapkamer hoeft echt geen 20 graden te zijn. Een elektrische deken, een kruik of een extra wollen deken kan voor een aangename slaapomgeving zorgen. Denk ook aan lokale verwarming doormiddel van stralingswarmte. Een elektrische vloerverwarmingsmat onder een vloerkleedje bij de bank, een warmtekussen of iets dergelijks. Wollen kleding, sokken een dekentje; maak het jezelf aangenaam, dan hoeft de luchttemperatuur echt geen 21 graden te zijn.
   
• Bij strenge vorst legde de boeren vroeger strobalen tegen de buitenmuur van de boerderij. Een goedkopere en betere isolatie was er niet. Tegenwoordig een gek idee misschien, maar wees creatief en kijk eens hoe ze het vroeger deden. Een kamerscherm met daarin reflecterende folie en eventueel een warmtepaneeltje zou bij een koude muur waar u zit, veel kunnen doen. Wordt het weer wat warmer dan bergt u het scherm op.
   
• Schijnt in de winter de zon: doe alle gordijnen open en laat de zonnestralen binnenkomen. De zonnestralen verwarmen het huis. Doe rond de schemering de gordijnen (of bijv. luiken) dicht, dat scheelt veel in het warmteverlies via de ramen. Er zijn ook gordijnen die voorzien zijn van een reflectiescherm of extra dik zijn waardoor ze goed isoleren. Let op: zorg dat de gordijnen niet de radiatoren afdekken.
   
• Zorg voor een goede afstelling van de cv-ketel en zorg voor een tragere stooklijn. Een te hoge aanvoertemperatuur van het cv-water zorgt voor veel luchtstroming bij de radiatoren waardoor je koude voeten en enkels krijgt. Probeer sterke luchtstroming te voorkomen. Eigenlijk is onze manier van woningverwarming in Nederland niet ideaal. Wij verwarmen heel snel de lucht, terwijl dikke muren, koud blijven. Kijk eens naar koudere landen met een landklimaat, daar verwarmen ze met massaverwarming waardoor je stralingswarmte krijgt. Dat kan comfortabeler en energiezuiniger zijn. Massaverwarming is bijvoorbeeld vloerverwarming, muurverwarming of plafondverwarming. Stralingswarmte kan ook gerealiseerd worden doormiddel van losse Infraroodpanelen. Deze vormen van verwarming kunnen met cv-water maar ook elektrisch.
   
• Pas de manier van stoken aan op de karakteristiek van uw woning. Een huis met massieve muren en veel massa moet u anders warm maken en houden dan een geïsoleerd huis met spouwmuren. Een huis met veel massa stookt u langzamer op en u zorgt ervoor dat deze niet te ver afkoelt. Bij een nieuwbouwwoning kunt u van huis gaan en de thermostaat laag zetten. Komt u thuis dan is het even de thermostaat omhoog en de ruimte is weer warm. Bij een oud huis werkt dat niet zo. Voordat de ruimte weer warm is bent u een paar uur verder en heeft de cv-ketel een tijd op vol vermogen moeten draaien. Een cv-ketel heeft zijn hoogste rendement bij laagvermogen. Dus langzaam opwarmen bespaart energie.
   
• Zorg voor een slimme thermostaat en een verwarmingsapparaat (meestal cv-ketel) die kan moduleren (zich aanpassen aan de warmtevraag). Via een goede instelling van de ketelaansturing in het programma van de thermostaat, eventueel gecombineerd met een goede waterzijdige afstelling van de radiatoren, kan er veel energie bespaart worden. Een dergelijke maatregel wordt ook gesubsidieerd via de ISDE-regeling van het Rijk. De meeste ketels staan niet goed afgesteld omdat ze vanaf fabriek ingesteld staan op maximale comfort en niet op energiebesparen. Een installateur zal over het algemeen de ketel op die stand laten staan, want dan klagen zijn klanten niet.
   
• Tap de waterkranen en leidingen in koude ruimtes tijdig af en bescherm ze. Denk na over het isoleren van de cv-leidingen, het aanbrengen van radiatorfolie en het toepassen van tochtstrips en valdorpels onder de deuren. Kent u ook de deur/raam slang of teckel? Zo’n lange slurf onder de deur of tegen het schuifraam om tocht tegen te gaan!
   
• Plaats onder uw bureau een infrarood schermpje voor warme voeten en benen. Ook een prima tip voor de thuiswerkers. Dan kan de cv langer uit blijven. 
   
• Leg direct buiten het pand de afvoerpijp bloot en zet hier een verticale pijp van gelijke diameter als de afvoer. Deze pijp moet net boven het maaiveld uitkomen en worden afgedekt met een los liggende deksel. Als het regenwater en fecaliën door dezelfde buis naar het straatriool lopen en de buis van het pand naar riool niet werkt, loopt het water niet gelijk in de toiletpot op de BGG over. 
   
• Heeft uw woning een kruipruimte?
  Misschien heeft u uw begane grond vloer al geïsoleerd? Maar wist u dat de vaak zanderige bodem van de kruipruimte in de winter ook veel warmte opneemt? Als deze bodem ook nog eens vochtig is dan kost het extra veel energie en zal het vocht gaan verdampen en zorgen voor een vochtigere lucht in de kruipruimte. Daalt vervolgens in de avond de buitentemperatuur dan zal (door de kruipruimte ventilatie) ook in de kruipruimte de temperatuur dalen. De vochtige lucht in de kruipruimte zal dan weer gaan condenseren (meestal tegen de funderingmuur, juist daar waar bijvoorbeeld de houten balken van de vloer in opgelegd zijn). Dit proces van uitdamping van vocht uit de kruipruimtebodem kan geremd worden door het aanbrengen van een goede stevige folie of bijvoorbeeld een laag schelpen.  Ook het aanbrengen van een isolatiekorrel op de bodem kan de warmteopname in de funderingsbodem remmen. Moet je de begane grond vloer boven de kruipruimte nog gaan isoleren? Dan is het, het beste om een combinatie te maken:
  - Breng een vochtwerende laag aan over de bodem.
  - Breng een los gestorte isolatiekorrel aan (15-30 cm). Door de losse korrel kun je vaak nog wel in de kruipruimte als dat nodig is.
  - Breng isolatie aan tegen de onderzijde van de begane grond vloer. Heb je een houten vloer met houten balken? Breng dan de balken volledig in de warme zone. De isolatie dan niet tussen de balken aanbrengen maar volledig onder de onderzijde van balkenlaag.
   
• Plaats onder alle schuiframen in de voorgevel tochtbanden/valdorpels. Daar waar het 'schuift' tussen onder en bovenraam, kun je een strook met tochtwering schroeven. Metaal met van die haren, precies over de ruimte. 
   
• In de slaapkamer voor de ramen, exact voor het glas, kun je plissé-rolgordijnen plaatsen. Deze hebben een dubbele isolerende laag. Het isoleert niet alleen de kou, maar ook het geluid.
   
• Oude plexiglas  panelen kun je op maat zagen en voor de kleinere raampjes schroeven. Werkt als dubbel glas, ook dicht het de kieren af.
   
• Plaats overal dikke gevoerde gordijnen. Stof koop je op markt, zelf naaien: lekker goedkoop.
   
• Blijf je best doen, met een slimme meter, een nieuwe HR ketel en bespaar euro’s op uw energierekening. Goed voor het klimaat en voor de portemonnee. 
   
• Controleer of de dakpannen (na een storm) strak liggen.
   
• Laat de schoorsteen vegen.
   
• Maak de dakgoten leeg als het meeste blad gevallen is.
   
• Verwijder opgewaaid zand van kozijnen en vensterbanken.
   
• Smeer scharnieren en sluitingen van de luiken.
   
• Tap de buitenkranen af en isoleer leidingen met grijze buisisolatie.
   
•  Dit geldt ook voor waterleidingen binnen in onverwarmde ruimtes.
   
• Leg in kelder en andere ruimtes die in de winter vaak vochtig zijn, zakjes (tot 1 kg) met vochtvreters. Het helpt! 

Stuur uw tips in! info@monumenten.nl

Lees ook de column: Energiebesparen, elke zondag de meterkast open!