Blog: ‘Ik ben echt anders naar de wereld gaan kijken sinds ik bij de Monumentenwacht werk’
De ene na de andere monumenteigenaar krijgt een DuMo-adviseur over de vloer. Deze adviseurs zijn mensen met verstand van zaken. Maar wie zijn ze eigenlijk? Waarom hebben ze voor dit vakgebied gekozen? Welke verhalen en panden dragen zij voor altijd met zich mee? Wij gaan nader kennis maken! Dit keer met Florian Bobbe, Monumentenwachter en DuMo adviseur uit Zweeloo.
Wow, dat zo’n baan bestaat!
Florian Bobbe is 27 jaar en is sinds 3,5 jaar Monumentenwachter, die ook DuMo advies geeft. ‘Monumentenwacht Drenthe werkt intensief samen met Friesland, Overijssel en Flevoland. Wij heten samen ‘De Vier Provinciën’. Het grootste deel van mijn werk doe ik in Drenthe, maar wij schakelen onderling regelmatig. Dus kom ik ook wel over de vloer bij eigenaren in de andere provincies.’
Eigenaren willen graag doorpakken, maar weten vaak niet waar ze moeten beginnen
DuMo als het frisser wordt
‘Het meeste DuMo-advieswerk doe ik in het najaar en de winter. Dan wordt het frisser en komt bij mensen het besef om naar het energiegebruik te kijken. Eigenaren die willen verduurzamen, weten vaak niet waar ze moeten beginnen. Ze zitten op een punt dat ze heel graag door willen pakken. Ook vanwege de financiën. Want wonen in een groot huis, betekent een forse energierekening. Ik kom toch bij heel wat huizen waar het binnen maar 16 graden is! Ik moet zeggen dat ik er zelf liever wat warmer bij zit.’
Ik help eigenaren bij het begin kleiner te denken
Van te groot naar behapbaar maken
‘Mensen denken vaak te groot. Ik help eigenaren bij het begin kleiner te denken. Ik kijk altijd eerst naar de mensen: hoe leven ze, wat is hun stookgedrag, wat vinden ze belangrijk? En staan ze op een punt dat ze een grote verbouwing willen doen of is dat niet aan de orde? Ook dat bepaalt welke maatregelen in beeld komen.’
Verduurzamingsmaatregelen pas je aan op het gedrag van de gebruikers van het pand.
Een algemene regel
‘Ik werk voor particulieren, maar ook voor maatschappelijk vastgoed. We hebben pas voor Villa Vosbergen een Maatwerkadvies gemaakt (een niveau 3) waaruit een DuMaVa aanvraag is ingediend. In deze Villa is een museum gevestigd. Zo’n pand wordt heel anders gebruikt dan een woonhuis. Het stookgedrag is bijvoorbeeld heel anders en dat levert dus ook andere oplossingen op. Daarmee kom ik op een algemene regel die past bij mijn werk: ‘Verduurzamingsmaatregelen pas je aan op het gedrag van de gebruikers van het pand.’
Met kleine aanpassingen kun je al een verschil maken
De schil dichten is de eerste van een reeks quick wins
‘Het mooiste is het wanneer je mensen enthousiast ziet worden, dat je ze zo op weg helpt dat ze als het ware het licht zien. Het begint vaak met de quick wins. Ik loop dan met de eigenaren een rondje door het huis met de warmtecamera. Zo kunnen ze meteen zien waar het tocht en waar kieren zitten. Dan worden eigenaren getriggerd. Er ontstaat bij zo’n rondje door het huis bewustwording. Ze zien dat ze met kleine aanpassingen, zoals het aanbrengen van een tochtwering, al een verschil kunnen maken.’
De schoorsteen staat bij de meeste mensen altijd open
Een extra klep in de schoorsteen
De schil dichten, dat is vaak de eerste van een reeks ‘quick wins’. Kieren dichten bij voordeur, tochtborstels voor de brievenbus en ramen en de deuren tussen de verschillende ruimtes dicht houden. Dan werk je met ‘zone verwarmen’, zoals wij dat noemen. En vergeet de gordijnen niet. Eentje bij de voordeur en dan ook ’s avonds voor de ramen de gordijnen dicht. Dat scheelt echt. Denk ook aan radiatorfolie aanbrengen, leidingen isoleren en alle lampen vervangen door LED verlichting. En eentje die wij heel vaak adviseren: een extra klep in de schoorsteen maken. De schoorsteen staat bij de meeste mensen altijd open, ook als de open haard niet aan is. Dan verdwijnt de warmte zo naar buiten. Een extra klep is een eenvoudige oplossing hiervoor.’
‘Als ik bij mensen kom voor DuMo-advies, dan bekijk ik ook altijd de omgeving van het pand. Want het kan zomaar zijn dat er ruimte is op een bestaande schuur, waar je zonnepanelen op kwijt zou kunnen. Of misschien is er een stukje grond dat als zonneweide kan dienen.’
Soms vragen eigenaren ons offertes te beoordelen
Niveau 1 rapportage
Na de quick wins volgt een niveau 1 rapportage, als de eigenaar dat wil. ‘Hierin zetten we alle mogelijkheden van verduurzaming bij dit pand op de rij. Eerst komen de isolatiemogelijkheden van de vloer, wanden en de kap aan de orde, dan de energieopwekking en tot slot de energieafgifte, bijvoorbeeld vloerverwarming.’
Niveau 2 DuMo advies slaan wij eigenlijk altijd over. Niveau 2 is het haalbaarheidsonderzoek. Maar op basis van onze jarenlange ervaring in combinatie met de wensen van de klant hebben we zo al wel een beeld van wat haalbaar is. Je kunt bijvoorbeeld in niveau 2 de optie vloer- en muurisolatie helemaal gaan uitwerken, maar als er geen grootscheepse verbouwingsplannen zijn, dan is dat helemaal niet aan de orde. Daarom gaan wij meestal meteen door naar niveau 3. Hierin werken we de keuzes van de eigenaar verder uit. We rekenen alles door en we leveren eventueel ook begeleiding bij de uitvoering van het advies. Soms vragen eigenaren ons offertes te beoordelen en soms willen ze ook dat we kijken of de kwaliteit van het geleverde werk voldoende is. Mijn oudere en meer door de wol geverfde collega’s houden zich ook bezig met het ontzorgingsprogramma voor eigenaren. Dat is eigenlijk ook niveau 3 DuMo advies.’
Als ik wat zie, kijk ik of ik het meteen even kan oplossen
Tevreden en wat er toch nog beter kan
‘De communicatie met gemeenten zou nog beter kunnen. Het is vaak handig dat eigenaren even wat kunnen vooroverleggen. Maar veel gemeenten hebben geen vast aanspreekpunt meer voor erfgoed, dat is lastig. Het duurt vaak ook lang voor er een reactie komt. En soms komt die pas als je je definitieve plan indient. Dat is zonde en ik hoor er ook eigenaren over klagen.’
‘Vorig jaar heeft de gemeente de Wolden dit opgevangen door een informatieavond te organiseren over verduurzaming van monumenten. Op zo’n avond kunnen eigenaren vaak al heel wat vragen stellen over concrete kwesties. Dat hoeft de gemeente niet veel tijd te kosten en eigenaren zijn er goed mee geholpen. En de Monumentenwacht levert aan zo’n avond ook graag een bijdrage. Dat doen wij ook in andere provincies.’
Florian is al met al heel tevreden over zijn werk. ‘Mijn werk is enorm afwisselend. Geen pand is gelijk en geen mens is gelijk, dat is het mooie. Ik help mensen graag op weg en dat kan ik hier iedere dag doen. Het mooist aan mijn werk vind ik dat ik iedere dag bij mooie panden mag komen en advies mag geven. De intentie van eigenaren is altijd dat het pand in goede staat blijft.’
Florian heeft door zijn werk meer waardering gekregen voor gebouwen en de omgeving waarin ze staan. ‘Ik ben echt anders naar de wereld gaan kijken, sinds ik bij de Monumentenwacht werk. Ik kijk nu alleen maar omhoog als ik in een stad of dorp ben! Hoe ziet de gevel eruit, ligt er misschien een dakpan af? Ook bij kerken doe ik dat. Als ik wat zie, zoek ik meteen contact met de eigenaar of beheerder en kijk ik of ik het meteen even kan oplossen.’
