Anton Gijselhart woont in een monumentaal pand uit de zeventiende eeuw in de binnenstad van Zutphen. ‘Ik kocht het van het Wijnhuisfonds in Zutphen, een stichting die veel monumentale panden in bezit heeft en op die manier bij wil dragen aan het behoud van de Zutphense binnenstad. Mijn pand was lange tijd verhuurd geweest en het was behoorlijk uitgewoond. Maar het ligt erg mooi en het had prachtige elementen, dus ik heb het gekocht. Mijn partner, die pianodocente is, kocht een tijdje later het buurhuis, toen dat vrijkwam. Inmiddels hebben we de doorgang van eeuwen geleden tussen beide panden weer hersteld. Op de benedenverdieping heeft zij nu een muziekstudio.’

We de doorgang van eeuwen geleden tussen beide panden weer hersteld.

‘Toen ik hier ging wonen nam ik meteen een abonnement op de Monumentenwacht. Ik heb geen verstand van bouwkundige zaken en de Monumentenwacht heeft die deskundigheid wel in huis. Ik ben zuinig op mijn pand en de Monumentenwacht zorgt ervoor dat ik het pand op een goede manier kan bijhouden. Ze hebben kennis die ik niet heb en ze komen op plekken waar ik niet kom. In hun rapporten staat duidelijk wat ik op welk moment moet gaan oppakken.’

Ik heb geen verstand van bouwkundige zaken en de Monumentenwacht heeft die deskundigheid wel in huis.

‘Inmiddels woon ik hier al meer dan drie jaar en dit jaar ben ik met pensioen gegaan. Toen zag ik de cursussen van de Monumentenwacht voorbijkomen. Ik vond dat interessant en heb me aangemeld voor de cursussen metsel- en voegwerk en schilderwerk- en glas. De cursus over keramische dakpannen en leien ga ik nog doen. Ik vond de cursussen heel erg boeiend: goed voorbereid, met veel beeldmateriaal.

De docent, Wilfred Mengerink, heeft een enorm brede kennis. Ik heb niet meegemaakt dat hij geen antwoord had op vragen van cursisten. Alle informatie krijg je later ook nog eens digitaal, dat is fijn want dan kan je nog eens wat nazoeken. Ik kan nu niet zelf metselen en voegen, maar weet wel wat erbij komt kijken. We hebben van alles geleerd over steensoorten en ze ook in de handen gehad. Naast de inhoudelijke kant van de cursus, was ook het contact met andere eigenaren erg leuk. Je zit toch in hetzelfde schuitje en je kan van elkaars ervaringen leren.’

Ik vond de cursussen heel erg boeiend: goed voorbereid, met veel beeldmateriaal.

‘Een deel van de dertiende eeuwse stadsmuur van Zutphen vormt onderdeel van mijn pand. Daar kwamen de stenen naar beneden, dus daar heb ik onlangs wat aan laten doen door een ambachtelijk voegbedrijf, een vader en een zoon. Door de cursus wist ik hoe belangrijk goed vakmanschap is voor het behoud van zo’n muur. Ik kan een betere opdrachtgever zijn.

Door de cursus wist ik hoe belangrijk goed vakmanschap is.

Ik heb met veel aandacht en met enige kennis van zaken gevolgd hoe ze hun werk uitvoerden en zij vonden dat ook leuk. Ze zijn heel trots op hun vak en ze konden er eindeloos over praten. Op het werk dat ze uitvoerden hebben ze zeventig jaar garantie gegeven, dus de volgende onderhoudsronde van dit deel van mijn pand zal ik wel niet meer meemaken.’

Docent Wilfred Mengerink is blij met de ervaring van Anton Gijselhart. ‘Het is mooi te horen dat deze eigenaar zoveel plezier aan de cursussen heeft beleefd. De bedoeling van de cursussen is dat eigenaren daardoor beter in staat worden om goed voor hun monument te zorgen. Niet zozeer door zelf aan de slag te gaan, maar door beter te snappen wat goed vakmanschap is. We laten in de cursus veel voorbeelden zien, van goed en slecht uitgevoerde klussen.’ Monumentenwacht directeur Ernst van der Grijp voegt daaraan toe: ‘Het idee voor de clinics ontstond in samenspraak met de provincie Gelderland. Kwaliteit is een belangrijk thema in het erfgoedbeleid van de provincie.  Door het ‘bewust bekwaam’ maken van eigenaren worden zij betere opdrachtgevers en dat komt de kwaliteit in de uitvoering ten goede. ‘

Eigenaren worden betere opdrachtgevers en dat komt de kwaliteit ten goede.

De persoonlijke verhalen die Wifred tijdens cursussen van eigenaren hoort, zijn voor zijn werk als monumentenwachter van toegevoegde waarde. ‘Ik kijk nu bijvoorbeeld meer naar wat de eigenaar van een pand kan opbrengen. In de cursus kan ik eigenaren met specifieke vragen goed doorverwijzen. Iemand wilde en kon bijvoorbeeld zelf voegen. Daar was wel een bijzonder mortelrecept voor nodig, passend bij de aanwezige baksteen. Daar is een site voor waar ik dan naar verwijs.

We merken dat er momenteel onder eigenaren een grote behoefte is aan informatie over duurzaamheidsmaatregelen.

De cursus over schilderwerk en glas is het populairst onder eigenaren. Wat mij betreft zouden eigenaren meer moeten willen weten over dakgoten en de gevolgen van bladvuil en duivenmest voor hun monument. Daar valt nog wel winst te behalen. Wij merken dat er momenteel onder eigenaren een grote behoefte is aan informatie over duurzaamheidsmaatregelen aan hun monument. We gaan kijken of we ook daar met een cursus op in kunnen spelen.’