De boerderij aan het Westeinde is waarschijnlijk al in de 17e eeuw ontstaan, maar wat er nu staat is vooral 19e-eeuws. Naast de boerderij staan een rijksmonumentale schuur en een stookhok. Het voorhuis wordt momenteel gerestaureerd, de schuur en het stookhok volgen binnenkort. Ralph vertelt: ‘Wij kochten dit in 2016, gewoon omdat we het mooi vonden. Niet speciaal omdat het een monument was. Het verbouwde deel zag er goed uit en er hoefde niet veel aan te gebeuren. Maar in die eerste winter woeien we bijna overal in huis weg, dus toen was mij wel duidelijk wat me te doen stond.’ Ralph is installateur en zag de verduurzaming van zijn eigen pand ook als een kans om zelf ervaring op de te doen met nieuwe apparatuur. ‘Ik weet nu wat het is in de praktijk en ik kan mensen de praktijk ook bij mij thuis laten zien.’

Toen kon de cv-ketel weg

De vorige eigenaar had al een flinke verbouwing gedaan. In het achterhuis, de voormalige stallen, wordt gewoond. Daar was al geïsoleerd en (laagtemperatuur) vloerverwarming aangelegd. Ralph vertelt: ‘Er was ook al een deel dubbele beglazing aangebracht. Bij de stalraampjes hebben we nu voorzetramen geplaatst.’ Ralph begon met isolatie van de bovenverdieping. ‘Ik heb zoveel mogelijk zelf gedaan. Eerst de isolatie van de kap van binnenuit. Vervolgens alle vloeren boven van vloerverwarming voorzien, met een droogvloersysteem. Toen kon de cv-ketel weg en hebben we een luchtwarmtepomp geplaatst. Voor het warme water hebben we een zonneboiler. De collectoren liggen nu tijdelijk in de voortuin. Ze gaan naar een betere plek op het erf, zodra het stookhok helemaal ingericht is met apparatuur.’

Als ik hier op nul was begonnen, dan had ik voor een WTW-installatie met ventilatie gekozen

‘Ik moest Marion uitleggen hoe een warmtepomp en zonneboiler werkt. We zijn toen samen naar een demodag gegaan van Nefit in Deventer. Dat is gewoon voor particulieren en dat is een aanrader. Daar staat alle apparatuur, allemaal aangesloten, dus je kan goed zien hoe het werkt. En minstens zo belangrijk: je kan ook horen hoeveel geluid het maakt! Wij hebben gekozen voor een van de stilste, dat kost wat, maar wij hebben het ervoor over.’ Is dit systeem nu ook wat Ralph zijn klanten adviseert? ‘Het hangt van de situatie af. Het is dat hier al wat stappen gezet waren door de vorige eigenaar. Hij had hier al een ventilatiesysteem aangelegd. Als ik hier op nul was begonnen, dan had ik voor een WTW-installatie met ventilatie gekozen. Dan heb je meteen ook de ventilatie goed geregeld. Want als je goed isoleert, moet je ook goed ventileren. Dan is een systeem met een kruiswisselaar een goed idee.’

We zijn goed op weg naar energielabel B

Alle technische installaties staan nu op een tijdelijke plaats. Als de restauratie van het stookhok af is, dan gaan alle installaties daarnaartoe. Ralph: ‘Het stookhok wordt onze technische ruimte; het is dan gewoon weer het stookhok.’ De volgende stap is de aanleg van een zonnepanelenveldje op het eigen erf, om zelf stroom op te wekken. Het rapport over het definitieve label moet worden opgesteld, maar er is al wel een adviseur lang geweest. ‘Die zei dat we goed op weg zijn naar energielabel B.’

Je wilt het als eigenaar goed doen, maar je weet soms niet wanneer het goed is

Momenteel wordt er nog gewerkt aan de restauratie van het voorhuis. ‘Hier komt ons kantoor. Met voorzetwanden wordt alles geïsoleerd en er komen allemaal nieuwe kozijnen met Van Ruysdael monumentenglas.’ Marion vindt het belangrijk om goed te zorgen voor hun monument.  ‘Wij hebben er meteen mensen bijgehaald, want je weet als leek niet wat de regels zijn en ook niet wat waarde heeft en wat niet. Je moet toch eerbied hebben voor zo’n gebouw. De eerste deskundige die kwam, moest bijna huilen! Er was al zoveel verdwenen. We hebben in de loop van de tijd al veel deskundigen gesproken en het wordt er soms niet duidelijker op. De één zegt: isoleren boven, prima! En als het af is, komt de volgende en die zegt: dat had anders gemoeten. Hetzelfde gebeurt nu bij de kleuren in het voorhuis. Wij willen hier graag de goede kleuren terugbrengen. Maar wat is de goede kleur? En van welke periode ga je dan uit? We kunnen zien dat hier verschillende lagen verf op zitten, maar wat nu DE goede kleur is? We hebben offerte gevraagd voor een kleurenonderzoek. Dat kost € 4500,00. Maar vervolgens kwam er weer een deskundige langs, die zei dat we zelf de kleur mogen bepalen. Je wilt het als eigenaar goed doen, maar je weet soms niet wanneer het goed is. Inmiddels hebben we nog steeds niet gekozen.’

Die vitrinekast maken we weer mooi en de spulletjes zetten we er dan weer in

De woonkamer in het voorhuis was oorspronkelijk betegeld met 17e, 18e en 19e tegels. ‘Die zijn gestolen toen het huis in de verkoop stond,’ vertelt Ralph. Ze hebben nog wat tegeltjes kunnen redden, daar gaan ze nog iets moois mee doen. ‘Wat wel is gebleven, is een oude vitrinekast met wat vaasjes en foto’s van de oude baas en zijn vrouw. Die vitrinekast maken we weer mooi en de spulletjes zetten we er dan weer in. Dat blijft hier, want het hoort hier.’ Als laatste stap van de restauratie zijn de rijksmonumentale schuur en het stookhok aan de beurt. ‘Hiervoor moet ik nog vergunningen aanvragen. Daarbij heb ik nu hulp van de Monumentenadvies Oost. Ik heb een hekel aan procedures en papierwinkels. Zij zorgen nu voor werkbeschrijvingen, calculaties, een meerjarenonderhoudsplan en de vergunningaanvragen.’

De tip van Ralph: bezoek eens een consumenten dag van een producent van verwarmingssystemen. Daar is alle apparatuur vol in bedrijf te zien èn te horen en er is ruimte om veel vragen te stellen.