‘Toen we binnen kwamen, werd duidelijk hoe vervallen, maar ook hoe mooi het was! Wij wilden er, uit liefde voor het dorp en voor het pand, graag mee aan de slag, hoewel veel mensen zich afvroegen waar we aan begonnen. Het is een pand op een mooie, beeldbepalende plek in het dorp. Restauratie zou echt weer wat toevoegen. Wij hadden vrij snel het idee dat we er iets van wilden maken waar meer mensen gebruik van zouden kunnen maken, een semiopenbare gelegenheid. Dat werd dus uiteindelijk een vergaderlocatie. Voor ons familiebedrijf was het het eerste monumentale restauratieproject en hoewel iedereen zich heel betrokken voelde bij het project, mocht ik optreden als projectleider. Dat was ontzettend leuk en leerzaam.’

Wij zijn er uit liefde voor het pand en voor het dorp aan begonnen

‘Het belangrijkste wat ik geleerd heb, is geduld. Je moet voor zo’n groot project veel tijd uittrekken en vakmanschap de tijd geven. Het heeft geen zin om een strakke planning te maken, je komt zoveel verrassingen tegen! Verrassingen zoals boktor en zwam, maar ook inzichten over wat we allemaal weer in topconditie konden brengen. Sommige details, zoals de knipvoegen in de gevel, kostten waanzinnig veel tijd. Je zou er in het voorbijgaan misschien niet direct aan denken, maar het is zo bepalend voor hoe het pand eruitziet!  De investering is het dan uiteindelijk wat ons betreft wel waard. We hebben heel veel elementen kunnen behouden. Dat was de grootste uitdaging, die dus ook veel tijd kostte, maar we zijn er ook enorm trots op dat het is gelukt.’

Je moet vakmanschap de tijd geven

‘Wij hebben met heel veel vakmannen gewerkt in dit project. Die vonden we onder andere via internet, maar we kwamen ze ook op het spoor door na te vragen bij andere monumenteigenaren hier in de omgeving. Zo kwamen wij ook aan de monumentencoach. Zij heeft ons heel erg geholpen, zij is ervaren in het restaureren van A tot Z en heeft ons dus in alle fasen van het project kunnen adviseren: over het opbouwen van kennis over het pand, over de financiering en over het vergunningtraject. Zij heeft ons in contact gebracht met een historicus, die het cultuurhistorisch rapport voor ons maakte. Dat hielp ook in het contact met gemeente. En verder heeft de Monumentenwacht Brabant een bouwkundig rapport uitgebracht, dat was ook zinvol. Voor ons waren die rapporten in de opstartfase belangrijk.’

Een monumentencoach heeft ons heel erg geholpen

‘Er is met zoveel liefde gewerkt aan details! Een neef van ons, Toon Loomans, heeft een timmerfabriek. Echt al het houtwerk uit ons pand dat geheeld moest worden, hebben zij gemaakt of gerestaureerd. Alle kozijnen hebben ze in detail uitgetekend en opnieuw gemaakt: zo konden we dubbelglas toepassen, terwijl er qua aanzicht niets is veranderd. Daarmee hebben we een belangrijke slag kunnen maken qua energiebesparing. Wij wilden dit pand een energielabel A bezorgen. Daarvoor hebben we het hele dak vernieuwd, alle ramen van dubbelglas voorzien, isolatie aangebracht, een warmtepomp laten installeren en gekozen voor duurzame verlichting.’

Er is met zoveel liefde gewerkt aan details!

‘De man die het dak heeft vernieuwd, Herbert Bakker, heeft iedere lei samen met zijn vader wel drie keer in zijn handen gehad. Met de totale werkzaamheden van het dak zijn wij anderhalf jaar bezig geweest. Herbert kreeg voor zijn werk op de Restauratiebeurs in 2015 de tweede prijs in de natuurleien daken competitie. Het is zo jammer dat je er nu vanaf de grond eigenlijk zo weinig van kan zien. Ik ging elke dag op de steigers staan. Het was zo mooi om deze klus te volgen en te kijken hoe ze het deden en met hoeveel plezier!’  

‘Ons pand is nu zo gerestaureerd dat het weer honderd jaar meekan. Vorig jaar hebben we op open monumentendag ons pand opengesteld voor het publiek, daar kwamen zo’n 1400 mensen op af! Het was een gekkenhuis, erg leuk om te merken hoe zo’n pand leeft in de omgeving. Op iedere verdieping stond iemand van ons, om wat te vertellen over wat er te zien was.  Op de markt hadden alle bedrijven die mee hadden geholpen met de restauratie kraampjes staan, om te vertellen hoe het restauratieproces per specialisme is verlopen. Ook zij werden druk bezocht. Zij hebben zoveel aandacht besteed aan ieder detail in dit pand. Als je een pand in gebruik hebt, ben je geneigd dat voor lief te nemen, maar het is natuurlijk heel bijzonder.’

‘Ik heb het erg leuk en leerzaam gevonden om dit project te doen. Inmiddels heb ik mijn ervaring ook kunnen inzetten bij de restauratie van een gemeentelijk monument in Eindhoven. Daar kunnen mensen die in Waalre vergaderen in monumentale stijl logeren. Wie weet wat er verder nog op mijn pad komt.’