Inleiding

Gebouwd in 1893 als VILLA 'Maria' in opdracht van de Maria Jacoba Hoogerbrugge (dochter van de in 1892 overleden burgemeester Marinus Adrianus Hoogerbrugge) en ontworpen door gemeente-architect P.J. Kramer. Het in Eclectische stijl vormgegeven woonhuis werd in 1930 door de familie Harders, (familie van de inmiddels overleden Maria Jacoba) verkocht aan de gemeente Smilde. Door aannemer C.H. de Jonge werd in 1931 een aanpassing tot gemeentehuis uitgevoerd. Vervolgens werd door dezelfde aannemer een uit 1953 daterend verbouwplan van architectenbureau Nieman en Steeneken uitgevoerd (ingebruikname 1961). Met deze verbouw werd ook een glasapplique van J. Schoenmaker uit Oldenzaal in het trappenhuis geplaatst. Nadien zijn nog enkele aanpassingen uitgevoerd. In 1988-1989 werd door architectenbureau Wouda en Van der Schaaf uit Meppel een verbouwplan ontworpen waarbij een geheel nieuwe vleugel wordt voorgesteld. Op 30 november 1989 werd de verbouw officieel in gebruik genomen.

De bescherming betreft uitsluitend de oorspronkelijke villa.

Omschrijving

Op asymmetrische grondslag gebaseerde villa bestaande uit kelder, twee bouwlagen en een afgeknot schilddak belegd met platte Tuile du Nord; vier met oeils-de-boeuf voorziene dakkapellen met zink bekleed in noordelijk en zuidelijk dakschild; brede daklijst met geprofileerde goot op bewerkte consoles; toren boven entree met helm, achtkantige lantaarn en decoratief bewerkte naald. Gevelopbouw met brede gepleisterde plint waarin aan zuidgevel nog de 2-ruits kelderramen; bakstenen opbouw met speklagen; waterlijst; vensters met in boogveld verschillendsoortige metselmozaieken. Asymmetrische voorgevel met stoep, rondboog portiek met omlijsting, tongewelf en zijwanden met geglazuurde tegels bekleed. Boven de portiek een rondboogvenster eveneens met omlijsting. Rechts van de portiek een terras met geglazuurde tegels belegd. De zuidwesthoek is afgeschuind.

Waardering

Villa van cultuurhistorisch belang vanwege de plaats die zij inneemt in de bestuurlijke ontwikkeling van de gemeente Smilde; van architectuurhistorisch belang vanwege de vormgeving, het materiaalgebruik, de toegepaste ornamentiek en de gaafheid; van stedebouwkundig belang vanwege de beeldbepalende ligging ten opzichte van de omgeving.