Van Verschuer Brantslaan 1, Bennebroek
Omschrijving
Blok BEJAARDENWONINGEN in ambachtelijk-traditionele bouwtrant, opgetrokken uit paarsrode baksteen in kruisverband, met rollaag ter markering van een plint, op langgerekte, rechthoekige plattegrond met erker en uitgebouwd ingangsportaal aan de linker zijkant (zuid). Het bestaat uit één bouwlaag onder zadeldak met wolfseinden aan de korte zijden (noord-zuid), aan de zuidzijde voorzien van een schilddak met piron boven de uitgebouwde erker. Het dak is bedekt met zwart geglazuurde Friese golfpannen. In de nok staan drie schoorstenen, in oorsprong voorzien van aardewerken schoorsteenpotten.
Het complex bevat elf bejaardenwoningen (oorspronkelijk tien): twee maal vijf woningen, aan elkaar gespiegeld, ter weerszijden van een gang die dwars door het gebouw heen loopt en in het midden twee pompen bevat. In het linker uiteinde bevindt zich aan de voorzijde (zuidoost) de regentenkamer en aan de achterzijde de voormalige verpleegsterswoning, die tegenwoordig ook als bejaardenwoning in gebruik is. Bij deze woning behoort een ruimte op de verdieping, boven de regentenkamer, die vroeger als ziekenzaal fungeerde.
De woningen hebben in de gevel (west en oost) een deur met vierruits raam en zesruits bovenlicht; twee schuiframen aan de ene zijde van de deur en aan de andere zijde twee kleine ramen boven elkaar. De regentenkamer heeft in de oostgevel twee schuiframen, met zesruits beneden- en achtruits bovenraam, en in de zuidgevel één zelfde type schuifraam, met rechts daarvan een gedenksteen voorzien van de volgende inscriptie in kapitale letters:"DEZE STEEN IS GELEGD NAMENS VROUWE A.M. BARsse VAN VERSCHUER GEB. BRANTS DOOR JEANETTE M. GERTH VAN WIJK 8 OKTOBER 1900".
Het uitgebouwde ingangsportaal tegen deze gevel bevat aan de zuidzijde een deur met rondboog bovenlicht en aan de oostzijde een rondboogvenster met glas-in-lood. Boven het ingangsportaal is een balkon, voorzien van een bakstenen borstwering, waarop de openslaande deuren van de voormalige ziekenzaal uitkomen.
Links van het ingangsportaal bevindt zich de driehoekig uitgebouwde erker over twee verdiepingen, voorzien van twee vensterassen, met schuifraam beneden en openslaand raam op de verdieping.
In de westgevel heeft de voormalige verpleegsterswoning van zuid naar noord: openslaande deuren, een deur met vierruits raam en zesruits bovenlicht, een klein venster en een schuifraam.
In de noordgevel bevindt zich in het midden een deur met aan weerszijden een schuifraam. Alle ramen in het complex worden door roeden in meerdere ruiten onderverdeeld.
Het dak is aan de korte zijden (noord en zuid) voorzien van gesneden windveren en aan de west- en oostzijde van een houten goot op klossen. In de dakschilden bevinden zich zes dakkapellen van zuid naar noord respectievelijk voorzien van: plat dak, zadeldak, plat dak, schilddak met piron, plat dak en zadeldak.
In het westelijk dakschild bevinden zich boven deze dakkapellen tevens twee daklichten ten behoeve van de verlichting van de middengang. De nok, doorbroken door drie schoorstenen, wordt op het noordelijk uiteinde bekroond door een piron, en aan de zuidzijde door een klokketoren met daarop een windvaan in de vorm van een hert, symbool van De Hartekamp.
In het interieur zijn met name van belang:de middengang met twee pompen;de wandbetimmering in de woningen;de inrichting van de regentenkamer met betimmering en houten schouw, voorzien van een marmeren gedenkplaat met de volgende inscriptie in kapitale letters:"12 JUNI 1900 IN DANKBARE HERINNERING AAN DE STICHTERS B.A. BARON VAN VERSCHUER EN M.A. BARsse VAN VERSCHUER-BRANTS 23 JULI 1901";boven deze inscriptie een plaat van keramiek met daarop in glazuur aangebracht: links het wapen van de familie Van Verschuer, rechts van de familie Brants. Ter weerszijden van de schouw hangen portretten: rechts van het echtpaar Van Verschuer-Brants, links van dominee J.A. Gerth van Wijk. Voorts bevinden zich in de kamer foto's waarop de verschillende fasen van de bouw (1900/1901) te zien zijn en twee gietijzeren consoles, elk in een hoek van de kamer aangebracht, oorspronkelijk bestemd voor gasverlichting.
Waardering
Het blok bejaardenwoningen is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als hoofdonderdeel van het beschreven complex.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
BeschrijvingBlok BEJAARDENWONINGEN met bijbehorende SCHUUR in ambachtelijk-traditionele bouwtrant en OBELISK.
De bejaardenwoningen werden in 1900 in opdracht van de Van Verschuer-Brants Stichting gebouwd door J. Waller. Deze stichting was in het leven geroepen door de toenmalige eigenaren van het in Heemstede gelegen landgoed De Hartenkamp: Barthold Arnold Baron van Verschuer (1809-1901) en Anna Maria Brants (1817-1901). Het doel van de stichting was: het verlenen van huisvesting en verzorging aan hulpbehoevende bejaarden.
De bejaardenwoningen zijn gelegen op een perceel ten westen van de Binnenweg, nabij de grens Bennebroek en Heemstede. Deze grond maakte oorspronkelijk deel uit van de overtuin van De Hartenkamp. De woningen zijn bereikbaar via een oprijlaan vanaf de Binnenweg. De toegang tot deze laan werd in het begin van de twintigste eeuw gemarkeerd door een rijk bewerkt gietijzeren hek. De woningen hebben, aan de west- en zuidzijde, elk een eigen tuin.
Het complex is in 1984/1985 gerestaureerd, waarbij de woningen door het aanbrengen van diverse voorzieningen (centrale verwarming, douche etc.) zijn aangepast aan de huidige eisen van bewoonbaarheid.
Waardering
Het blok bejaardenwoningen met bijbehorende onderdelen is van algemeen belang uit architectuurhistorisch en cultuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard en zeldzaam geworden voorbeeld van filantropische woningbouw, zoals deze in Nederland vanaf de 16de eeuw (in de vorm van hofjes) tot aan de invoering van de Woningwet (1902) is toegepast.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Hofje | Cultuur, gezondheid en wetenschap | Sociale zorg, liefdadigheid | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Van Verschuer Brantslaan | 1 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | Ja |
Van Verschuer Brantslaan | 3 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 5 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 7 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 9 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 11 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 13 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 15 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 17 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 19 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 21 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Van Verschuer Brantslaan | 23 | – | 2121 EZ | Bennebroek | – | – | – |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Woningen en woningbouwcomplexen | Woonhuis(K) | MRS-aanv. | Woonblok |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | A | 1368 | – | Bennebroek |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1900 | 1900 | MRS-aanv. | vervaardiging |
1984 | 1985 | MRS-aanv. | restauratie |