Inleiding

Voormalig GEMEENTEHUIS ANNEX SECRETARISWONING van de vroegere gemeente Warmenhuizen daterend uit 1872 en gelegen op de hoek van de Dorpsstraat en de Stationsstraat.

Het gemeentehuis bezat oorspronkelijk aan de voorzijde (oost) een tuin, die tot aan de Dorpsstraat grensde en zich als een smalle strook langs de noordgevel voortzette en omheind was met een gietijzeren hek. Deze tuin is ten offer gevallen aan de wegverbreding uit 1960, waarbij de ruimte voor het gemeentehuis in een parkeerplaats veranderde. Het gemeentehuis vormt tezamen met de omliggende panden het eigenlijke centrum van Warmenhuizen.

Met uitzondering van de uit 1975 daterende één bouwlaag hoge aanbouw aan de achterzijde van het pand en de rond 1993 geplaatste corridor aan de zuidgevel welke het pand verbindt met het buurpand, is er, wat betreft het exterieur, niet veel gewijzigd. Boven de hoofdingang is het oorspronkelijke balkon op gietijzeren colonnetten vervangen door een eenvoudig hekwerk. In 1893 werd bij renovatie van het pand een neomaniëristisch ontwerp voor de dakkapel geleverd door architect W. Vlaming uit Schagen.

N.B. De aanbouw aan de achterzijde van het pand en de corridor aan de zuidgevel vallen buiten de bescherming.

Omschrijving

Het kubusvormige pand, twee bouwlagen hoog, uit paarsrode baksteen in kruisverband op de eerste bouwlaag, in halfsteensverband op de verdieping, wordt gedekt door een schilddak met shingles en schoorstenen op de nokeinden.

Het pand wordt horizontaal geleed door middel van een hoge plint met cordonlijst onder de vensters, door een brede, gladde kroonlijst tussen eerste en tweede bouwlaag en een kroonlijst met tandlijst onder de aanzet tot het dak.

De verticale geleding van de uit vijf traveeën bestaande voorgevel geschiedt door middel van gepleisterde pilasters; in de middenrisaliet door pilasters over de gehele hoogte van de gevel, ter weerszijden van de vensters door pilasters van één bouwlaag hoog.

De onderste pilasters hebben kapitelen met florabele motieven, die der verdieping hebben dubbele consoles, die een ovaal element insluiten. De middenrisaliet bevat de ingangspartij onder rondboog en geprofileerde stuccolijst en de niet-originele dubbele deuren, identiek aan de balkondeuren van de verdieping. Hierboven op het voordakschild een dakkapel met vleugelstukken, voorzien van een paar gekoppelde ramen, die boven de tussendorpel halfrond worden gesloten en gietijzeren levensbomen bevatten.

De zijgevels (zuid en noord) zijn minder monumentaal uitgevoerd, echter wel met pilasters op de hoeken en ter weerszijden van de centrale deur in de zuideljke zijgevel. De vensters, die evenals die der voorgevel bestaan uit T-vormige schuiframen met gepleisterde, geprofileerde omlijstingen onder licht gebogen bovendorpel met stucco-wenkbrauwen, hebben slechts in de voorgevel hierboven een stucco-ornament. De linker gevel bestaat uit vijf vensterassen, de rechter uit drie vensterassen, met op de verdieping een blind venster in de middelste vensteras. In de noordelijke zijgevel bevindt zich een naar ontwerp van W. Schuurman uitgevoerde gedenksteen met het opschrift: "evacuatie mei 1940, dankbaar Amersfoort".

Langs de achtergevel (west) bevindt zich de uit 1975 daterende (niet beschermde) aanbouw van één bouwlaag. Oorspronkelijk bevond zich in de linker travee van de achtergevel een deur in plaats van een venster.

Op de verdieping zijn de vier oorspronkelijke vensterassen nog aanwezig. De vensters in deze gevel zijn in het bovenlicht voorzien van in tweeën gedeelde klapramen met spitsbogen.

Op het linker- en achterdakschild is een dakkapel.

In de hal van het pand bevindt zich nog een marmeren plaquette ter herinnering aan de stichting van het pand.

Waardering

Het pand is architectuurhistorisch van betekenis: - als goed voorbeeld van het kubusvormige, representatieve type gebouw uit de jaren zeventig en tachtig der 19de eeuw waarvan hoofdvorm en gevelindeling grotendeels intact zijn; - vanwege de rijk uitgevoerde detaillering. Het pand is cultuurhistorisch van waarde als goed bewaard gebleven voorbeeld van een gemeentehuis annex secretariswoning, in casu als element uit de geschiedenis van het openbaar bestuur in de tweede helft der 19de eeuw in Nederland. Het pand heeft tevens ensemblewaarde in samenhang met de belendende, eveneens representatieve bebouwing die het centrum van Warmenhuizen vormen.