Inleiding

Voormalige PASTORIE, thans woonhuis, gesitueerd aan de oostzijde van de straat, in 1878 gebouwd ter vervanging van de voorgaande pastorie (die waarschijnlijk dateerde uit de eerste helft van de 17de eeuw). In 1878 werden door K. Leguit uit De Rijp de kosten opgemaakt "voor het amoveren der oude pastorie... en het bouwen van eene nieuwen pastorie..." (inventaris archief N.H. kerk te Graft, no. 128).

De in eclectische trant gebouwde pastorie behoorde in oorsprong bij de ten noorden ervan gelegen Nederlands Hervormde kerk, waarvan alleen de zerkenvloer resteert (beschermd onder monumentnummer: 17068).

Het pand wordt door een tuin omgeven, welke aan de voorzijde (W) van de straat wordt afgescheiden door een ijzeren HEK, eveneens uit 1878, dat tevens onder de bescherming valt.

Omschrijving

Het pand is gebouwd op vrijwel vierkante plattegrond met aan de voorzijde (W) een middenrisaliet. Het pand is opgetrokken uit paarsrode baksteen in kruisverband en bestaat uit één bouwlaag onder schilddak met zwart geglazuurde Hollandse pannen. De voorgevel (W) op gepleisterde, grijs geverfde plint, is symmetrisch ingedeeld en wordt op de hoeken begrensd door gestucte wit geverfde pilasters en langs de dakrand door een kroon- en gootlijst, die boven de hoekpilasters is gekornist. De voorgevel bevat ondermeer telkens twee T-schuiframen ter weerszijden van een dubbele paneeldeur met stoep van natuursteen en bovenlicht. Deze deur bevindt zich in de middenrisaliet, welke de kroonlijst en het dakschild doorsnijdt en welke wordt afgedekt door een zadeldak met geschulpte windveren en een makelaar.

In de middenrisaliet is boven de voordeur een balkon aangebracht, voorzien van een ijzeren hekwerk en rustend op consoles. Op dit balkon opent een dubbele deur met glaspanelen; boven deze deur bevindt zich een rond venster.

Tegen de zijgevels en de achtergevel is een omlopende goot op klossen aangebracht.

De rechter zijgevel (Z) bevat ondermeer twee T-vensters; de linker zijgevel (N): een gedenksteen met daarop de eerste steenlegging (1878) vermeld en een kelderraam met daarboven een twaalf-ruits schuifraam dat van voor de bouwtijd dateert en waarschijnlijk afkomstig is van de voorgaande pastorie.

De achtergevel (O) bevat ondermeer van links naar rechts: twee openslaande deuren, een deur met bovenlicht en twee T-ramen (deze raam- en deurkozijnen zijn kopieën van de oorspronkelijke).

De middenpartij van deze gevel zet zich voort, met doorbreking van de gootlijst, in de topgevel van een dakkapel. De dakkapel wordt afgedekt door een zadeldak met gesneden windveren en bevat een openslaand venster met een rond raam daarboven.

Het interieur van het pand is grotendeels intact en bevat op de begane grond onder meer houten luiken, opgevouwen ondergebracht in de dagkanten, in het vertrek aan de noordwestzijde een origineel houten plafond uit 1878, vervaardigd door de timmerman J.G.N. Hasselman, en in de vertrekken aan de zuidzijde houten plafonds uit 1916.

Tevens bevinden zich in het pand restanten van het voorgaande 17de-eeuwse huis, zoals: beschilderde wandtegels, de kelder en de balklaag van de vloer over de kelder.

Het pand wordt van de weg afgescheiden door een gedecoreerd ijzeren hek.

Waardering

De voormalige pastorie met bijbehorend hek is van algemeen belang uit architectuurhistorisch oogpunt vanwege de gaaf bewaard gebleven hoofdvorm en detaillering van zowel ex- als interieur. Het pand heeft oudheidkundige waarde vanwege de restanten van de voorgaande pastorie uit de 17de eeuw.

Tevens heeft het pand cultuurhistorische- en ensemblewaarde vanwege de historisch-functionele samenhang met de (restanten van) de Nederlands Hervormde kerk en vanwege de markante ligging in het voormalige bestuurlijke en kerkelijke centrum van Graft, naast het raadhuis (1613) en (de restanten) van de kerk.