Inleiding

WOONHUIS, in 1867 gebouwd als pastorie van de Nederlands Hervormde gemeente te Nieuwe Niedorp, gelegen aan de noordzijde van de Dorpsstraat. Het woonhuis met noklijn haaks op de Dorpsstraat en daarvan gescheiden door een vaarsloot, werd omstreeks 1900 bewoond door dominee J.C. Schermerhorn. De achtergevel van het woonhuis is in geleding en detaillering gewijzigd, zonder het monumentale karakter van het woonhuis te schaden.

Omschrijving

Het woonhuis is gebouwd op vrijwel vierkante plattegrond, opgetrokken in paarsrode baksteen in staand verband op gecementeerde en grijs geverfde plint. Het pand heeft twee bouwlagen onder een flauw hellend zadeldak met overstek, bedekt met rode en zwarte Hollandse pannen. Het dak is aan de voorzijde voorzien van gesneden windveren en houtsnijwerk in de top; aan de zijkanten van een geprofileerde gootlijst ondersteund door consoles. De kapconstructie bestaat uit schenkelspanten.

De symmetrisch ingedeelde voorgevel (Z) is drie traveeën breed en wordt op de hoeken begrensd door wit gepleisterde lisenen met spaarvelden. In het middenrisaliet bevindt zich, boven een hardstenen stoep, de hoofdingang: een dubbele paneeldeur met bovenlicht binnen een wit geschilderde, geprofileerde, aan de bovenzijde licht gebogen omlijsting. Op de verdieping een gelijksoortige deur - evenwel met glaspanelen - en omlijsting welke door een stucornament wordt bekroond. Deze deuren openen op een balkon, rustend op consoles en voorzien van gietijzeren hekwerk. Boven de balkondeuren bevindt zich een klein, rond venster met omlijsting.

De linker travee van de voorgevel is identiek aan de rechter- en bevat op de eerste verdieping één en op de begane grond twee grote houten T-vormige schuifvensters met licht gebogen bovendorpel. Boven de vensters zijn gestucte, geprofileerde lijsten (zogenaamde wenkbrauwen) aangebracht.

De linkerzijgevel (W) heeft van rechts naar links: dubbele, openslaande tuindeuren voorzien van een glazen afdak op houten kolonetten, gevolgd door een groot houten T-vormig schuifvenster met hardstenen hanenkam. Onder de dakrand bevindt zich een klein openslaand venster.

De rechterzijgevel (O) heeft van links naar rechts: twee grote houten T-vormige schuiframen (gelijk aan de vensters in de voorgevel) en een klein openslaand venster onder de dakrand. Onder het eerst genoemde venster bevindt zich een kleine gevelsteen en tussen de twee schuiframen een grote hardstenen plaat; beide met opschrift ter nagedachtenis van de eerste steenlegging in 1867.

Waardering

De voormalige pastorie is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als merendeels gaaf bewaard voorbeeld van een in eclectische bouwtrant gebouwde notabelenwoning uit de tweede helft van de 19de eeuw. Daarnaast heeft het woonhuis ensemblewaarde als prominent onderdeel van een goed bewaard gebleven lineaire nederzettingsstructuur, i.c. een wegdorp met vaarsloot.