Onderdeel 12

Inleiding

Tegen duinhelling gelegen DIENSTWONING met kleine traptoren, onderdeel van de historische buitenplaats Koningshof. De woning werd gebouwd in 1899-1900 naar ontwerp van A. Salm. De dienstwoning ligt op geruime afstand ten noorden van het hoofdgebouw en van de portierswoning. De dienstwoning is zichtbaar vanaf de Duinlustweg, vanwaar een stijgend pad naar het object voert.

Omschrijving

In hoofdvorm op rechthoekig grondplan gebouwde dienstwoning bestaande uit parterre en kapverdieping. Op het rechthoekige hoofdvolume is aan de zuidzijde gevarieerd door een uitgebouwd volume, bestaande uit een hogere traptoren die overgaat in een lagere, haaks op de hoofdvorm staande uitbouw onder zadeldak. De hoofdvorm wordt afgedekt door een zadeldak met aankapping ter hoogte van de beide kapvoeten. De uitbouw heeft een kleiner zadeldak ter hoogte van de beide kapvoeten. De traptoren heeft een hoog opgaand aangekapt tentdak met shingles in rode mastiek en loden piron met windwijzer. De zadeldaken zijn overstekend en voorzien van gesneden windveren die ter hoogte van de kapvoet rusten op gesneden consoles. In de toppen van de hoofdkap worden de windveren door houten stijl- en decoratiewerk met elkaar verbonden. De zadeldaken zijn bedekt met rode tuiles du Nord. In de nok van de hoofdkap bevindt zich een schoorsteen.

Het muurwerk is gemetseld in oranje-rode baksteen boven een uitgemetselde plint in donkerder baksteen. Aan de onderzijde heeft het muurwerk een licht uitgemetselde plint die via een afgeschuinde rollaag overgaat in het bovenliggende muurwerk. De afgeschuinde rollaag heeft blokjes natuursteen op de hoeken. Boven de vensters zijn strekken. Onder de vensters lekdorpels in donkerder baksteen.

De voorzijde (O) heeft de vorm van een puntgevel. De parterre heeft een centraal geplaatst, zesdelig kozijn met drie tweeruits-schuiframen en glas-in-lood in de drie bovenlichten. Het kozijn is geplaatst in een licht uitgemetselde orielachtige partij onder met lei in Maasdekking beklede afdekking. De bovenzijde van deze afdekking valt samen met de lekdorpel van een kruisvenster van de kapverdieping.

De achterzijde (W) is in hoofdvorm en vensterplaatsing gelijk aan de voorzijde. Er is echter geen orielachtige uitbouw. Afwijkend van de voorzijde is ook een getoogd spaarveld met decoratie in neo-gotische trant dat zich boven het zesdelige kozijn bevindt. De rechterzijde (N) is geheel blind.

De linkerzijde (Z) is uitgebouwd met de eerder genoemde vierkante traptoren die overgaat in een lager en uitspringend dwarsvolume. Onder aan de oostzijde van de traptoren bevindt zich de paneeldeur die de hoofdingang van de woning vormt. Boven deze ingang bevindt zich een op twee houten consoles rustend afdak bedekt met lei in maasdekking. Tegen de zuidzijde van de toren staat een getrapte steunbeer waarin blokken natuursteen zijn verwerkt. De spits van de toren is via een steekkap met de hoofdkap verbonden. In de zuidwand van de toren en het verbindende muurwerk met het dwarsvolume bevinden zich drie kleine vierruits vensters. Het dwarsvolume heeft vierruits schuifvensters in de oost- en de zuidgevel. In de westgevel bevindt zich een houten deur.

Waardering

De dienstwoning is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als historisch-functioneel onderdeel van de historische buitenplaats Koningshof, dat in architectuur een eenheid vormt met de overige bebouwing van de architect A. Salm op deze buitenplaats en als voorbeeld van een uit omstreeks 1900 deterende dienstwoning in traditionalistische bouwtrant.