Rijksstraatweg 50, Haskerdijken
Inleiding
De STELPBOERDERIJ te Haskerdijken ligt ten oosten van de rijksweg, ver teruggerooid op een min of meer rechthoekig perceel dat via een verhard pad te bereiken is. Ten westen van de boerderij staan vóór de voorgevel vier leilinden die samen met de lage haag een restant van de oude boerentuin kunnen zijn. Ten oosten van de boerderij staan twee rechthoekige (niet beschermde) schuren, daarachter staan enkele fruitbomen die het restant zijn van een in oorsprong veel grotere boomgaard. Aan de noordwestzijde van de tuin staat een gepleisterd bakstenen hondenhok. De tekst van de gedenksteen in de voorgevel luidt: "Gesticht 1906, K.J. Steenbeek". De boerderij is door architect Swart uit Heerenveen ontworpen in een Ambachtelijk-tradi tionele stijl, waarbij decoratieve motieven van de Overgangsstijl zijn toegepast.
Omschrijving
De boerderij heeft een rechthoekige plattegrond en wordt door een schilddak gedekt met zwarte, ongeglazuurde Friese pannen boven het woongedeelte en rode, ongeglazuurde Friese pannen boven het stalgedeelte. Op de nok staat een schoorsteen. Op de schildhelling aan de voorzijde staat een houten dakkapel met driehoekig fronton. Het woongedeelte is in bruine baksteen opgetrokken, waarbij rode strengpers voor de gevelbanden is gebruikt en gele en rode voor de muizentand in het fries. Het fries loopt door tot boven de zijgevels van het woongedeelte. De muizentand wordt onderbroken door kraagsteenachtige decoratieve elementen in rode strengpers. Voor de stalgevels is gele baksteen gebruikt. De houten voordeur met brede stoep, gietijzeren roosters en bovenlicht deelt de voorgevel in twee symmetrische delen. Links van de voordeur zitten drie T-vensters met segmentbogen, gedecoreerd door sluit- en aanzetstenen; rechts twee smalle T-vensters en een brede houten inrijdeur met segmentboog. De vensters hebben waterdorpels van gele baksteen.
In de linker zijgevel van het woongedeelte zit een houten zijdeur met roosters, met aan weerszijden twee T-vensters. In de rechter zijgevel van het stalgedeelte zitten vier negen-ruits vensters met ijzeren roedeverdeling, in de linker zijgevel zes zesruits-vensters met ijzeren roedeverdeling. In de achtergevel zijn een grote houten inrijdeur, vijf zes-ruits vensters, een deur met zijlichten en een houten "húske".
Het INTERIEUR is qua indeling origineel en bevat veel oorspronkelijke onderdelen, waaronder de paneeldeuren in alle vertrekken, de houten planken vloeren, de bedsteden in de voorkamers en de marmeren schoorsteenmantels. Op de zolder zijn nog aanwezig het oude rookkanaal en een kleine kamer.
De STAL is qua indeling origineel: de "grupstal" bevindt zich achter het linkerdeel van het woongedeelte. Achter in de stal zijn de ruimte voor het kleinvee, de paardenstal en de reed nog aanwezig.
Waardering
De stelpboerderij te Haskerdijken is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:
- vanwege de architectonische gaafheid van exterieur en interieur;
- als essentieel onderdeel van een agrarisch complex dat cultuurhistorisch en architectuurhistorisch van belang is;
- in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de landschappelijke omgeving;
- vanwege de zeldzame gaafheid van het geheel.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Het complex aan de Rijksstraatweg 50 bestaat uit een STELPBOERDERIJ, een HONDENHOK en twee schuren. De twee schuren vallen buiten bescherming van rijkswege wegens te geringe monumentale waarde. Het complex ligt op een vrijwel rechthoekig perceel ten oosten van de in zuidelijke richting lopende Rijksstraatweg en is via een smal verhard pad te bereiken. Het is één van de agrarische complexen die op een rij in zuidelijke richting langs de hoofdweg zijn gelegen. De boerderij is met de voorgevel naar het westen gericht. De twee niet beschermde schuren (een stal voor klein vee en een "melkhok") liggen ten oosten van de boerderij; aan de achterzijde van de schuren bevindt zich nog het restant van een in oorsprong veel grotere boomgaard. Oorspronkelijk behoorden de landerijen ten oosten van de boerderij ook bij dit geheel. Het hondenhok staat ten noordwesten van de boerderij. Het geheel is als agrarisch complex in 1906 gebouwd door architect Swart uit Heerenveen in opdracht van K.J. Steenbeek, zoals de gevelsteen links van de voordeur getuigt: "Gesticht 1906, K.J. Steenbeek". Daarbij is gebruik gemaakt van een Ambachtelijk-traditionele bouwwijze, waarbij met name voor het hoofdonderdeel versierende elementen van de Overgangsstijl zijn toegepast. Voor de boerderij staan vier leilinden. De originele boerentuin is ten dele nog herkenbaar, onder andere in de haagscheiding, de leilinden en de boomgaard aan de oostzijde.
Waardering
Het agrarische complex aan de Rijksstraatweg 50 te Haskerdijken, bestaande uit een STELPBOERDERIJ met bijbehorend HONDENHOK, is van algemeen cultuurhistorisch en architectuurhistorisch belang:
- als uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling;
- vanwege de situering, verbonden met de ontwikkeling van de streek;
- vanwege de architectonische gaafheid van de samenstellende onderdelen, met name in grote mate het hoofdonderdeel;
- in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de landschappelijke omgeving.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Boerderij(M1) | Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Rijksstraatweg | 50 | – | 8468 ME | Haskerdijken | – | – | Ja |
Hoofdcategorie | Subcategorie | Beschrijving | Notitie |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | – | Stelp |
Boerderijen, molens en bedrijven | Boerderij (M) | – | Grupstal |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | F | 891 | – | Oldeboorn |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1906 | 1906 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Swart ; Drenthe | architect / bouwkundige / constructeur | – |