Ingeborg, Apeldoorn

Omschrijving

Het in kruisverband gemetselde, bakstenen pand is opgetrokken op nagenoeg rechthoekige grondslag en telt twee bouwlagen en een kelder onder een met rode geglazuurde kruis- of bouletpannen gedekt schilddak. De haak sop de weg gelegen nok eindigt bij het voor- en achterschild in een klein steekkapje waaronder een halfrond venster in een houten betimmering. De twee hoge bakstenen rookkanalen zijn verwijderd.

De gevels hebben gepleisterde banden, die om de bovenlichten zijn omgezet. De vensters en deuren hebben geprofileerde kozijnen, kalven en wisseldorpels. De gevelopeningen worden grotendeels ontlast door een segmentboog, in het midden anderhalf steens, links en rechts steens. De VOORGEVEL heeft rechts een risalerend gedeelte, eindigend in een topgevel met steekkap. Dit deel bevat op de begane grond een driezijdige erker met in het voorvlak een schuifvenster met 12-ruits bovenlicht en in de zijvlakken een schuifvenster met 4-ruits bovenlicht. Boven de erker bevindt zich een balkon, toegankelijk via een enkelruits stolpdeur met 10-ruits bovenlicht.Het balkonhek bestaat uit gemetselde pijlers met daartussen smeedijzer met florale motieven in de Art Nouveau-stijl. De pijlers zijn afgedekt met gepleisterde diamantkoppen met geprofileerde onderzijde. Het balkon watert af op een drietal goten met geprofileerd boeiboord op geprofileerde consoles. De consoles hebben aan de kopse zijde een stilistisch wapenschild, een detail dat bij meerdere panden in de Parken voorkomt. De zolder heeft een getoogd tweelicht met enkelruits schuifvensters met 2-ruits bovenlichten. De gevel wordt afgesloten met een rijk geprofileerd schijnspant en een gesneden windveer. Het gedeelte naast de risaliet bevat op de begane grond een drielicht met enkelruits onderramen en in het midden een 8-ruits en links een rechts een 4-ruits bovenlicht. De verdieping heeft twee enkelruits schuifvensters met 8-ruits bovenlicht.

De LINKER ZIJGEVEL bevat rechts een vijfzijdige erker met afgeschuinde hoeken, met in het voorschild een enkelruits stolpdeur met 12-ruits bovenlicht en in de schuine zijvlakken een enkelruits schuifvenster met 4-ruits bovenlicht. Boven de erker bevindt zich een balkon, toegankelijk via een enkelruits stolpdeur met 12-ruits bovenlicht. Het balkonhek bestaat uit gemetselde pijlers met daartussen smeedijzer in een sobere en strakke Art Nouveau-stijl. De pijlers zijn afgedekt met gepleisterde diamantkoppen met geprofileerde onderzijde. Het balkon watert af op een drietal goten met geprofileerd boeiboord op geprofileerde consoles. De consoles hebben aan de kopse zijde een stilistisch wapenschild. Links bevat de gevel op zowel de begane grond als de verdieping een enkelruits schuifvenster met 10-ruits bovenlicht. Het dakschild heeft een niet oorspronkelijke grote dakkapel.

De ACHTERGEVEL bevatte in oorsprong een rijk bewerkte houten serre. Deze is vervangen door een stenen aanbouw. De verdieping heeft een enkelruits stolpdeur met 12-ruits bovenlicht.

De rechter zijgevel bevat links de hoofdentree bestaande uit een niet oorspronkelijke deur met enkelruits bovenlicht en ter hoogte van het kalf een luifel op bewerkte consoles. Rechts hiervan heeft de gevel twee kleine vensters achter diefijzers. Geheel rechts bevindt zich een T-venster met enkelruits bovenlicht. De verdieping heeft twee schuifvensters op ongelijke hoogte. Het linker heeft nog een 8-ruits bovenlicht. Boven het rechter venster heeft de zolder een door de goot zakkende, aangekapte dakkapel met een enkelruits venster.

Het INTERIEUR bevindt zich niet meer in geheel originele staat, maar bevat nog wel een tweetal stucplafonds in Art Nouveau-stijl. De plafonds zijn identiek aan die in het pand Frisolaan 22 en Jhr.mr. G.W. Molleruslaan 2.

Waardering

VILLA met invloeden van de Art Nouveau uit de periode rond 1905.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en - vooral wat betreft het exterieur - vrij gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een villa met ornamentiek beïnvloed door de Art Nouveau. Het pand valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten, zoals het geavanceerde materiaalgebruik en de rijke ornamentiek. Karakteristiek zijn onder meer het schijnspant en de gesneden kozijn(onderdelen). Er is sprake van een ensemblewaarde als onderdeel van het te beschermen stadsgezicht de Parken, waarbinnen het pand behoort tot de omstreeks 1900 gangbare villatypen, welke samen met de oudere en later typen en stijlen zeer goed de ontwikkeling van de villabouw weergeven.

- Van stedebouwkundige waarde door de situering op de gaffelvormige aansluiting van de Gen. Van Swietenlaan op de Gen. Van Heutszlaan. Beide lanen bezitten nog een in vrij gave staat bewaard bestand aan historische huizen, die tezamen met de vele particuliere en openbare groenelementen een aantrekkelijk, waardevol straatbeeld vormen.

- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het pand is gebouwd als huisvesting van de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in kapitale villa's in ruim opgezette romantisch aangelegde villawijken. De Parken behoort tot de grootste en oudste villawijken van dit type in ons land en de aanleg droeg er toe bij dat het aanzien van het dorp en de sociale gelaagdheid van haar bevolking sterk veranderde.

Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland

Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.

Locatie

Monumentnummer
514507
Complexnaam
Ingeborg
Provincie
Gemeente
Plaats
Complexomschrijving

Inleiding

Deze grote vrijstaande VILLA met twee bijgebouwen is gelegen aan de noordoostelijke zijde van de Generaal van Swietenlaan, op de aansluiting met de Gen. Van Heutszlaan. De villa is vermoedelijk gebouwd rond 1905. De opzet en detaillering komen overeen met andere villa's in de omgeving, die waarschijnlijk alle door dezelfde architect zijn ontworpen (Gen. Van Swietenlaan 9, Mariannelaan 2, 4 en 6, Bas Backerlaan 4, etc.). De villa droeg vroeger de naam Ingeborg. Deze naam was aangebracht op een op de gevel geschroefde plaat onder het zoldervenster in de risaliet van de Voorgevel. In 1967 is de serre tegen de achtergevel vervangen door een stenen aanbouw ten behoeve van de praktijk van de keel-, neus- en oorarts A.H. Frederikse. Het ontwerp is van de architect W. Haye uit Westendorp. De villa is gelegen in een ruime tuin, aan de voorzijde afgesloten met een hoge beukenhaag. Op het terrein bevinden zich twee bijgebouwen.

Waardering

VILLA met twee BIJGEBOUWEN, onder invloed van de Art Nouveau uit de periode rond 1905.

- Van architectuurhistorische waarde als goed en - vooral wat betreft het exterieur - vrij gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een villa waarvan de ornamentiek is be¿nvloed door de Art Nouveau en waarvan de bijgebouwen in dezelfde tijd zijnn ontworpen. Het complex valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten, zoals het geavanceerde materiaalgebruik en de rijke ornamentiek. Karakteristiek zijn onder meer het schijnspant en de gesneden kozijn(onderdelen). Er is sprake van een ensemblewaarde als onderdeel van de villawijk De Parken, waarbinnen het pand behoort tot de omstreeks 1900 gangbare villatypen, welke samen met de oudere en later typen en stijlen zeer goed de ontwikkeling van de villabouw weergeven.

- Van stedebouwkundige waarde door de situering op de gaffelvormige aansluiting van de Gen. Van Swietenlaan op de Gen. Van Heutszlaan. Beide lanen bezitten nog een in vrij gave staat bewaard bestand aan historische huizen, die tezamen met de vele particuliere en openbare groenelementen een aantrekkelijk, waardevol straatbeeld vormen.

- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het pand is gebouwd als huisvesting van de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in kapitale villa's in ruim opgezette romantisch aangelegde villawijken. De Parken behoort tot de grootste en oudste villawijken van dit type in ons land en de aanleg droeg er toe bij dat het aanzien van het dorp en de sociale gelaagdheid van haar bevolking sterk veranderde.

Eigenschappen

Functies
Functie Hoofdcategorie Subcategorie Functietype Is hoofdfunctie
Woonhuis Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) oorspronkelijke functie Ja
Adressen
Straat Getal Achtervoegsel Postcode Plaats Locatie Situatie Is hoofdadres
Generaal van Swietenlaan 11 7316 BB Apeldoorn Parken Ja
Types
Hoofdcategorie Subcategorie Beschrijving Notitie
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa
Percelen
Kadastraal perceel Kadastrale sectie Kadastraal object Appartement Kadastrale gemeente
AA 1614 Apeldoorn
Bouwperioden
Start Eind Notitie Beschrijving
1900 1905 vervaardiging
1967 1967 Vervangen aanbouw achterzijde verbouwing
Ambachten
Name Beroep Notitie
Haye, W. ; Gelderland architect / bouwkundige / constructeur
Naar boven