Inleiding

R.K. KERKCOMPLEX H. Odulphus in Neo-Gotische stijl gebouwd tussen 1856 en 1911 naar ontwerp van architect K. Weber.

Omschrijving

Het complex ligt midden in de kern van Best in de zuidelijke bebouwde wand van de Hoofdstraat. Volgens de overlevering is St. Odulphus in 775 op deze plaats geboren.

De kerk is niet georiënteerd. Voor de kerk een klein plein met daarop een H. Odulphusbeeld. Westelijk naast en achter de kerk bevindt zich depastorie, kerkhof en twee patronaatsgebouwen. Deze zijn te bereiken via het Kerkhofpad waar nog twee woningen staan van het armenbestuur van de kerk. Bouwpastoor was Theodorus van der Velden. De bouwsom werd uiteindelijkf.93.000,-. De eerste steen is gelegd op 14 juli 1881. Tot de bescherming behoren de hieronder genoemde onderdelen:I kerk II pastorie III H. Odulphusbeeld De huidige H. Odulphuskerk is niet de eerste parochiekerk van Best, maar ze heeft twee voorgangers gekend. De eerste kerk ontstond door een verbouwing van het geboortehuis van de H. Odulphus, dat stond op de plaats van het huidige kerkplein. Dit huis was gebouwd door Bodgesus de vader van Odulphus, in oude boeken, de "edele" Frank genoemd. De oerkerk was een houten kapel. In 1437 werd deze kapel vervangen door een stenen kerk, de voorganger van de huidige kerk. De heemkundige kring "Dye van Best" heeft in 1988 de fundering van destenen kerk blootgelegd. Doormiddel van straatklinkers zijn in het huidige plein voor de kerk de contouren van deze fundering geheel zichtbaar gemaakt. De kerk uit 1437 was wel georinteerd, het altaar lag naar het oosten. Hendrik Verhees heeft in 1790 een afbeelding gemaakt van deze middeleeuwse kerk en twee jaar later A. Hordijk in "Gesicht van Best". De huidige kerken van Diessen en Breugel (de laatste zonder het moderne dwarspand) geven een idee hoe de voorganger van de huidige kerk er moet hebben uitgezien. In 1875 was de kerk in vervallen toestand geraakt. Zuid-westelijk van deze middeleeuwse kerk werd in 1880 een start gemaakt met de huidige kerk, de oude werd spoedig afgebroken.

Waardering

Het complex is van algemeen belang. Het geheel heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden. Het heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering en is van kunsthistorisch belang door de rijke oorspronkelijke inventaris van de kerk. Het geheel is tevens van belang als voorbeeld van het oeuvre van de architect Weber, die hier motieven uit de Brabantse streekeigen gotiek vermengt met motieven van elders. Het heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling/uitbreiding van het kerkdorp. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische, bouwtechnische, typologische en functionalistische zeldzaamheid.