Inleiding.

De PASTORIE no. 105 werd gebouwd in 1911 naar ontwerp van architect Jacques van Groenendael en staat naast de kerk op nummer 107. Zowel interieur als exterieur zijn volledig gaaf gebleven. Het interieur vertoont invloeden van de Jugendstil.

Omschrijving.

De tweelaagse pastorie heeft een rechthoekige plattegrond met parallelle uitbouw aan de achterzijde en een samengesteld dak met leien in maasdekking. De gevels zijn opgetrokken in machinale roodbruine baksteen met siermetselwerk in gele steen. De voorgevel telt vijf traveeën. De linker twee bevinden zich in een iets vooruitspringend deel onder dwars zadeldak, de overige drie onder plat dak met dakschild. De hoge T-vensters hebben een bovenlicht in kleine roedenverdeling. De twee T-vensters op de etage zijn korter; het kleine zolderraam heeft dezelfde vormgeving met aan weerskanten van de wisseldorpel een brede gele bakstenen sierband. De gootlijst kraagt over en wordt bekroond door een cirkel. Direct naast dit bouwdeel bevindt zich het ondiepe segment-boogportiek met kussenpaneeldeur waarin een smeedijzeren sierrooster. Het bovenlicht heeft een kleine roedenverdeling. Hiernaast weer twee T-vensters. Hier boven een fries met gele baksteendecoratie, de houten gootlijst steunt op trapsgewijs uitspringend siermetselwerk. In het dakschild hierboven bevinden zich drie dakkapellen met stolpvensters en kleine roeden in het bovenlicht; de zadeldakjes zijn afgetimmerd met hout en worden bekroond door een cirkelvorm.

De achter- en zijgevels zijn eenvoudiger van snit maar met dezelfde raamvormen. Aan de rechterzijde is er een ruimte met een zwaar getralied venster, de sacristie die de toegang tot de kerk vormt. Het interieur van de pastorie is traditioneel van opzet: het wordt bepaald door de brede middengang die het geheel doorsnijdt en de zijgang middenrechts met trappartij. De paneeldeuren zijn voorzien van een sieromlijsting met beschildering in de oorspronkelijke zachte tinten met blauw en goud. Op diverse plekken in de gangen op de begane grond en boven bevinden zich porseleinen rondboogwastafeltjes, voorzien van decoratie. De gang is voorzien van gestileerd florale sjabloonschilderingen. Bij de rondboognis rechts die dient als garderoberuimte is een voorstelling gemaakt van twee springende herten. Zowel links als rechts van de ingang bevindt zich een kamer-en-suite, voorzien van schuifdeuren met hoekkasten, met panelen en kleine ruitjes in de bovenpanelen. Deze kamers zijn alle in het bezit van de oorspronkelijke marmeren schouwen, in een veelheid van kleuren en stijlen. In de voorkamer links bevindt zich een grote rank opgebouwde eiken kast met briefpanelen die oorspronkelijk in de sacristie opgesteld zal hebben gestaan. Alle vertrekken op de begane grond, met uitzondering van de keuken en de uitbouw, zijn voorzien van cassettenplafonds. De cassetten zijn voorzien van polychrome beschildering met bloementuiltjes en vruchten. De grote kamer-en-suite rechts van de ingang heeft aan de tuinzijde een granito vloer met geblokt randpatroon. Twee openslaande deuren geven toegang tot de tuin. De zijgang geeft toegang tot de sacristie. Naast de zijgang bevindt zich onder een rondboog de brede bordestrap, verlicht door een glas-in-loodraam. Ook op de verdieping bevinden zich grote vertrekken, qua plaats corresponderend met die op de begane grond. Ook hier bevinden zich diverse sierschouwen. Na de trap op de begane grond is de keuken te betreden, met de oorspronkelijke keukenschouw en kastjes, alles ook weer voorzien van snijwerk en kleurstellingen zoals in 1911. Aan de voorzijde wordt het terrein van de pastorie afgesloten door een giet- en smeedijzeren sierhek met spijlen en knoppen, daterend uit de bouwtijd.

Waardering.

De pastorie is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuur-historisch belang als voorbeeld van een geestelijke ontwikkeling, met name de ontwikkeling van het katholicisme in de late negentiende eeuw en de heropleving van bestaande devoties. Het is tevens van architectuurhistorisch belang wegens de plaats in het oeuvre van de architect. Het complex heeft ensemblewaarde vanwege de situering, verbonden met de ontwikkeling van het kerkdorp en vanwege de wijze van inrichting. Het complex is van bijzondere betekenis voor het aanzien van het dorp en vanwege de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in historisch-ruimtelijke relatie tot de wegenstructuur. Het gebouw heeft een hoge mate van gaafheid, met name in het interieur.