H. Andreas en Antonius van Padua, Oost West en Middelbeers
Inleiding
In de Kerkstraat staat de neo-gotische, op de Kempische Gotiek geinspireerde TOREN van de voormalige kerk van de H.H. Andreas en Antonius van Padua. De toren werd in 1893 gebouwd naar een ontwerp van C. Franssen.
Omschrijving
Slanke toren met vier naar boven verjongende geledingen en van vierkant naar octagonaal ingesnoerde spits gedekt met lei in Maasdekking. De kerk is opgetrokken in handvorm bakstenen en heeft op de hoeken steunberen met hardstenen afdekplaten, vanaf de vierde geleding overhoeks geplaatst. Rond de gehele toren, uitgezonderd aan de oostzijde, een bakstenen plint met hardstenen druiplijst.
In de gevel aan de straatzijde een spitsboognis over twee geledingen met op de begane grond een opgeklampte getoogde vleugeldeur met gehengen onder getoogde segmentboog. Voor de deur twee hardstenen treden. Boven de deur een spitsboognis met hardstenen dorpel en blindtracering. In de tweede geleding een spitsboogvenster met maaswerk met glas-in-lood-vulling, geflankeerd door twee blinde rondvensters.
In de noordgevel op de begane grond eenzelfde deurpartij als voor met in het spitsboogveld een (nu verdwenen) glas-in-lood-vulling. Rechts hiervan een hardstenen gevelsteen ANNO DOM 1893 / J.H. KEMPS PAST / C. DEENEN KERKM / J. VENNIX KERKM. In de tweede geleding drie blinde lancetvensters met tracering. In de zuidgevel een uitgemetselde vijfhoekige traptoren over drie geledingen met eenvoudige lichten met glas-in-lood-vulling. Links van de traptoren, op de tweede geleding, een blinde spitsboognis. Aan de achterzijde van de toren zijn tot in de tweede geleding sporen zichtbaar van de verdwenen kerk, onder andere van muurwerk en een blinde spitsboognis waarin dichtgemetselde getoogde deuropeningen. Vanaf de tweede geleding twee uitgemetselde, thans op houten korbelen geplaatste steunberen die in de vierde geleding weer overhoeks geplaatst zijn. In de derde geleding, in de oostgevel drie, in de overige gevels twee blinde spitsboognissen met tracering en hardstenen dorpels. De vierde geleding heeft aan alle zijden twee spits- bogige galmgaten gevuld met geprofileerde galmborden in het onderste deel en met blindtracering in de top. Boven deze galmgaten een hardstenen cordonlijst waarin opgenomen een uurwerk onder ojiefboog bekroond met een hogel. Hierboven een tandlijst. Op de spits aan vier zijden een houten dakkapel met opgeklampte luiken onder zadeldak gedekt met lei in Maasdekking. Op de spits een bol met smeedijzeren kruis en windhaan.
Waardering
De toren is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang als voorbeeld van de verwerking van streekeigen motieven in de neo-gotische bouwkunst. Het gebouw heeft architectuurhistorisch belang door de stijl en de detaillering en is tevens van belang als voorbeeld van het oeuvre van de architect Franssen. Het heeft ensemblewaarden vanwege de bijzondere situering, verbonden met de ontwikkeling van het kerkdorp. Het is gaaf bewaard gebleven.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding
Ten westen van de Kerkstraat, de doorlopende straat in het dorp, staat de huidige kerk, Kerkstraat 10 (1), daaraan grenzend de reeds beschermde pastorie (monumentnummer 31598). Aan de oostzijde de neogotische toren, Kerkstraat 9 (2) van de voormalige kerk van de H.H. Andreas en Antonius van Padua. De toren (C. Franssen, 1893) vormde de voltooiing van de nu verdwenen kerk van architect Boots uit 1852-53. Op de plaats van de voormalige kerk werd het aangrenzende kerkhof, met onder andere een neogotische grafkapel (3) uit ca. 1893, uitgebreid. Het kerkhof is toegankelijk via smeedijzeren poorten aan weerszijden van de toren met op de hekpalen gietijzeren engelen (4).
Waardering
Het complex van kerk, pastorie, toren en kerkhof is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als vertegenwoordiger van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden van Nederland en als markant voorbeeld van de ontwikkeling van het kerkdorp in de negentiende en twintigste eeuw, tot uitdrukking komend in de openvolgende sites van drie parochiekerken sinds de Middeleeuwen. Het geheel heeft architectuurhistorisch belang vanwege de opeenvolging van stijlen, gebruikt om de positie van het katholcisme in de dorpssamenleving te benadrukken. Het heeft ensemblewaarde als onderdeel van de lintbebouwde dorpskern die tevens een visuele relatie heeft tot de reeds beschermde en vrij in het veld gelegen middeleeuwse toren van de verdwenen parochiekerk. Het is gaaf bewaard gebleven.
Eigenschappen
Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
---|---|---|---|---|
Grafkapel(H) | Uitvaartcentra en begraafplaatsen | Begraafplaats en -onderdelen | oorspronkelijke functie | – |
Hek | Voorwerpen op pleinen en dergelijke | Erfscheiding(D) | oorspronkelijke functie | – |
Klokketoren(F) | Religieuze gebouwen | Kerk en kerkonderdeel | oorspronkelijke functie | Ja |
Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Kerkstraat | 17 | – | 5091 BE | Oost West en Middelbeers | – | – | Ja |
Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
---|---|---|---|---|
– | G | 1817 | – | Oost-, West- en Middelbeers |
Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
---|---|---|---|
1893 | 1893 | – | vervaardiging |
Name | Beroep | Notitie |
---|---|---|
Franssen, C. ; Noord-Brabant | architect / bouwkundige / constructeur | – |