Plantage Centrum 1, Wouwse Plantage
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Omschrijving onderdeel 1: Plantage-Centrum 1 - LANDHUIS, ook wel kasteel genoemd; in oorsprong uit 1845 daterend bakstenen landhuis, dat rond 1895 in neo-renaissance stijl werd verbouwd en o.m. werd uitgebreid met een achtkantige toren; het gebouw met verdieping heeft een min of meer T-vormige plattegrond met tegen de noordgevel een -aan de westzijde grotendeels ingebouwde- vierkante, aan de bovenrand iets uitkragende toren van vier etages onder ingesnoerd tentdak met klokkentorentje onder tentdak bekroond door smeedijzeren kruisbloem, en met tegen de oostzijde van de zuidgevel de achtzijdige, uit 1896 daterende toren van vier etages onder ingesnoerd achtkantig tentdak met op de top een ui-spits op achtkantige voet en bekroond door smeedijzeren kruisbloem met windvaan. Het noordelijk deel, dat aan de oostzijde rechthoekig en aan de westzijde driezijdig uitspringt ten opzichte van het zuidelijk deel, heeft een zadeldak tussen neo-renaissance topgevels met sierankers en heeft aan de noordzijde aan weerszijden van de toren een in het gevelvlak doorlopende, gemetselde dakkapel onder insteekkap tegen tuitgevel. Het zuidelijk deel heeft een zadeldak, aan de zuidzijde tegen tuitgevel met sierankers, aan de noordzijde, het noordelijk zadeldak kruisend, doorlopend tot tegen de noordtoren en aan de westzijde met insteekkap van dezelfde nokhoogte tegen een neo-renaissance topgevel, afgesloten door een segmentvormig fronton en gedecoreerd met sierankers en piroenen. Alle daken met leien; de gepleisterde muren witgeverfd; rechtgesloten grote en kleinere ongedeelde vier- en zesdelige vensters; keperboogvenster in westelijke dakkapel aan noordzijde; ronde blindnissen op vierde etage van noordtoren; getoogde vensters op vierde etage van achtkantige toren; voormalige balkondeuren op de verdieping van de driezijdige uitbouw aan de westzijde. Inwendig onder andere een grote hal, die toegang geeft tot de verschillende royale woonvertrekken met ten dele hun historische uitmonstering.
Waardering LANDHUIS van algemeen belang - vanwege de ouderdom - vanwege de architectonische en cultuurhistorische waarden, zowel in -als uitwendig - vanwege de compositorische en -in situ- hiërarchische situering binnen het complex
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Omschrijving complex: De historische buitenplaats Wouwse Plantage is in de achttiende eeuw, of eerder, ontstaan in een heide- en stuifduinontginningsgebied ten zuidoosten van Bergen op Zoom; in het midden van de negentiende eeuw is er een sterpatroon van lanen te midden van bossen en een enkele wei of akker aanwezig: vijf rechte lanen komen op één punt samen, Centrum of Plantage Centrum genaamd; hier bevindt zich een aantal grote en kleine gebouwen van een bijzondere folly-achtige architectuur en met -van oorsprong- diverse bestemmingen, onderling een éénheid vormend in economisch-functionele en visuele zin; het belangrijkste gebouw is het landhuis of de villa. De door de vijf oorspronkelijke lanen gevormde hoeken hebben nagenoeg dezelfde grootte; tussen ongeveer 1850 en 1900 is een aantal lanen onder andere hoeken en in andere richtingen toegevoegd. Bij het landhuis liggen een landschappelijk park met weilanden en een moestuin.
Het in de uiterste zuidwesthoek van de voormalige gemeente Wouw gelegen complex ligt in een bosrijk gebied tussen de dorpen Wouwse Plantage in het noorden en Huijbergen in het zuiden; het complex wordt in het westen begrensd door de grens met de gemeente Bergen op Zoom, in het zuiden door de gemeentegrens van Huijbergen (gedeeltelijk samenvallend met de Moerkantsebaan), in het oosten door de Plantagebaan (vroeger Torendreef) en in het noorden door de Gespaijdedreef en bospercelen.
De historische buitenplaats Wouwse Plantage omvat de volgende onderdelen: LANDHUIS (1), PARKAANLEG (2), JACHTHUIS (3), PRINSENHOF (4), GROTE BOERDERIJ (5), BOERDERIJ (6), DRIEHUIZEN (7), VOORMALIGE HOUTZAGERIJ (8), VOORMALIGE SMEDERIJ (9), VOORMALIGE PAARDENSTAL (10), SLEUTELGATHUISJE (11), VOORMALIGE BAKKERIJ (12), VOORMALIGE WASSERIJ (13), TUINMANSHUIS met TUINMUUR (14), STENEN SCHUUR (15), SCHUUR (16), en SCHUUR (17). Een schuur achter Plantage-Centrum 4 is in 1998-1999 gesloopt. Op de bij de omschrijving behorende kaart is de omgrenzing van het complex alsmede de aanduiding der onderdelen aangegeven.
Waardering van het complex: De historische buitenplaats Wouwse Plantage is van algemeen belang vanwege de voor Nederland unieke aanleg met het stervormige lanenpatroon waarvan het centrum bebouwd is met een verzameling 19e eeuwse gebouwen van bijzondere architectuur, die onderling een visuele en economische éénheid vormen.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| – | Kastelen, landhuizen en parken | Kasteel, buitenplaats | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Plantage Centrum | 1 | – | 4725 SR | Wouwse Plantage | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | H | 1011 | – | Wouw |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1895 | 1895 | oorspr. 1845 | verbouwing |