Complex Veerseweg, Oosterhout
Inleiding.
Op de begraafplaats gelegen monument uit 1941 voor drie gesneuvelde Oosterhoutse soldaten. Het dient als GRAFMONUMENT voor de in Nederweert en Asten gesneuvelde maar in Oosterhout begraven soldaten F. Hoekstra en A. Damen, en als GEDENKTEKEN voor de op de Grebbeberg omgekomen soldaat A. Tielemans. Stilistisch vertoont het invloeden van de archaïserende en traditionalistische vormentaal.
Omschrijving.
Met beplanting omzoomd grafmonument op rechthoekig grondplan, bestaand uit een ingekaderd Latijns kruis tussen met kiezel gevulde velden met op het snijpunt een ranke hardstenen obelisk op trapvormige basis. Bovenzijde van de obelisk aan vier kanten afgezet met een kruisvorm, bekroond met een kalkstenen portret van een gehelmde Nederlandse soldaat anno 1941. In de basis staat de volgende tekst gebeiteld: 'GOD WAS HUN SCHILT / ENDE BETROUWEN'. Op de vier zijden van de obelisk staan diverse epitafen met onder meer de namen van de gesneuvelden en de tekst: 'ZIJ LIETEN DOOR HUN / DOOD AAN HEEL HET / VOLK EEN VOORBEELD / NA VAN EDELE / GEZINDHEID EN EEN / HERINNERING AAN / WAARACHTIGEN MOED'.
Waardering.
Het grafmonument/gedenkteken is van algemeen belang. Het object heeft cultuurhistorische waarden als bijzondere uitdrukking van de grafcultuur met betrekking tot de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast als uitdrukking van een sociale ontwikkeling in relatie tot de Oosterhoutse soldaten. Verder vanwege het belang voor de typologische ontwikkeling van grafmonumenten en gedenktekens. Het object bezit kunsthistorische waarde wegens de esthetische kwaliteit van het algehele ontwerp en het verzorgde soldatenportret.
Het object is van belang wegens de gaafheid en zeldzaam op grond van de uniciteit van de verschijningsvorm.
Monumenten.nl maakt u wegwijs in monumentenland
Alles over monumenten onder één dak.
Een monument kopen, onderhouden of verduurzamen? Hier vindt u alle informatie, inspiratie en praktische tips.
Locatie
Inleiding.
De begraafplaats aan de Veerseweg telt twee objecten die voor rijksbescherming in aanmerking komen: een FAMILIEGRAF uit 1872 (1) en een GRAFMONUMENT/GEDENKTEKEN uit 1941 (2). Onder invloed van de ideeën van de Verlichting veranderde in de loop van de achttiende eeuw de gewoonte om de doden in en om de kerken te begraven. Na eerdere vruchteloze pogingen werd in 1810, na de inlijving van ons land door de Fransen, een definitief algeheel verbod van kracht welk uiteindelijk ook in Oosterhout een einde maakte aan het begraven in en om de Sint Janskerk. Na het vertrek van de Fransen volgde in 1827 een gelijkluidend Koninklijk Besluit dat het begraven van de doden binnen de bebouwde kom verbood. Tot 1829 kreeg men de tijd om vervangende ruimte te zoeken. In Oosterhout werd rond deze tijd door de parochie Sint Jan uitgeweken naar dit terrein ten oosten van het dorpscentrum. De begraafplaats is tot voor kort eigendom van de parochie geweest. Hoewel de begraafplaats in de loop der tijd het karakter kreeg van een algemene begraafplaats werd dit karakter pas geformaliseerd met de oprichting van de Stichting Begraafplaatsen Oosterhout, die de begraafplaats halverwege de jaren negentig van de twintigste eeuw liet herinrichten.
Omschrijving.
De te beschermen objecten bevinden zich in de noordoostelijke hoek (onderdeel 1) en nagenoeg in het centrum (onderdeel 2) van het heringerichte terrein, te midden van verspreid liggende burger-, priester- en oorlogsgraven.
Waardering.
Het complex, bestaande uit een familiegraf en een grafmonument/gedenkteken, is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarden. Het is van belang als bijzondere uitdrukking van de grafcultuur in de negentiende en twintigste eeuw. Daarnaast is het van belang als uitdrukking van een politieke ontwikkeling in relatie tot de stedebouwkundige locatie, als uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkeling van Oosterhout en als herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Verder is het van belang voor de typologische ontwikkeling van grafmonumenten. Het bezit architectuur- en kunsthistorische waarden wegens de esthetische kwaliteit van de ontwerpen en de verzorgde en gedetailleerde ornamentiek.
Het is van belang wegens de gaafheid en zeldzaamheid.
Eigenschappen
| Functie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functietype | Is hoofdfunctie |
|---|---|---|---|---|
| Grafmonument | Uitvaartcentra en begraafplaatsen | Begraafplaats en -onderdelen | oorspronkelijke functie | Ja |
| Straat | Getal | Achtervoegsel | Postcode | Plaats | Locatie | Situatie | Is hoofdadres |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Veerseweg | 50 | – | 4901 ZE | Oosterhout | – | – | Ja |
| Kadastraal perceel | Kadastrale sectie | Kadastraal object | Appartement | Kadastrale gemeente |
|---|---|---|---|---|
| – | R | 8253 | – | Oosterhout |
| Start | Eind | Notitie | Beschrijving |
|---|---|---|---|
| 1941 | 1941 | – | vervaardiging |