Inleiding

(Voormalige) KUNSTZAAL in kubistisch expressionistische trant uit 1928, gebouwd in opdracht van de kunstverzamelaar Piet Boendermaker naar een ontwerp van A.C. Klomp. De kunstzaal met berging is in 1935 aan de achterzijde door dezelfde aannemer uitgebreid met een woonhuisgedeelte. In het entreeportaal hangt een marmeren plaquette met het reliëfportret van C. Boendermaker en profil, vervaardigd door de kunstenaar Johan Polet, met de tekst: "Deze kunstzaal geschenk van C. Boendermaker werd 1 september 1928 officieel geopend door C.W.H. Baard, directeur van het Stedelijk Museum van Amsterdam." De voorgevel bevat een gevelsteen met de eerste steenlegging door C. Boendermaker op de 15de maart 1928. De schilderingen op de vier vensters van het entreeportaal zijn waarschijnlijk van de hand van Dirk Filarski. Vanaf 1956 woonde en werkte de dichter-schilder Lucebert (1924-1994) in de kunstzaal. In 1965 is het woonhuisgedeelte intern verbouwd naar ontwerp van Jan Rietveld. De voormalige kunstzaal ligt aan de binnentuin van het na-oorlogse woningbouwcomplex Boendermakerhof. Aanvankelijk behoorde dit terrein tot de tuin van het woonhuis van Boendermaker "De Klomp" aan de Loudelsweg.

Omschrijving

De kunstzaal met woning telt één bouwlaag en bestaat uit drie in hoogte verschillende kubusvormige bouwvolumes onder platte daken met overstek op een nagenoeg rechthoekige plattegrond met in op de zuidgevel na, drie zijden verspringende geveldelen. De kunstzaal aan de noordzijde van het gebouw wordt verlicht door een grote rechthoekige platgedekte dakopbouw met rondom vensters. De gevels zijn boven een plint van Groninger steen opgetrokken in rode Belgische steen in kettingverband met terugliggende voeg. Iets onder het overstek een omgaande iets uitspringende sierlijst in een donkere baksteen.

In het midden van de symmetrische voorgevel (N) bevindt zich het wit gesausde uitgebouwde entreeportaal met de centrale dubbele houten deur, geflankeerd door aan elke zijde twee kleine rechthoekige vensters die zijn beschilderd in felle kleuren. Aan weerszijden van het entreeportaal in de gevel van de kunstzaal twee liggende rechthoekige vensters en boven de ingang in zwarte letters "KUNSTZAAL". De rechter zijgevel (W) bestaat uit drie ten opzichte van elkaar verspringende delen, die van links naar rechts telkens iets lager zijn. In het middelste geveldeel een horizontaal gedeelde houten deur tussen twee rechthoekige vensters. Het middendeel wordt geflankeerd door twee blinde geveldelen. De linker zijgevel (O) kent eenzelfde driedeling met sprongen als de westgevel. In het rechter geveldeel links een groot samengesteld vensterkozijn met deur. Het middelste geveldeel bevat een dubbele glasdeur tussen rechthoekige vensters en links daarvan een blinde gevel. De achtergevel (Z) kent een symmetrische indeling met een centrale dubbele glasdeur die via een gemetselde trap van drie treden toegang geeft tot de tuin. Aan weerszijden van de deur grote samengestelde vensters met zijlichten.

Inwendig is de kunstzaal (later:atelier) grotendeels in oorspronkelijke staat bewaard gebleven. Het entreeportaal bevat onder meer een tegellambrizering en een granitovloer, in het atelier is de lambrizering en de jute wandbespanning uit de bouwtijd nog aanwezig. In het woonhuisgedeelte zijn de indeling en houten plafonds met de daklichten uit 1935 bewaard gebleven, evenals een groot deel van het interieur naar ontwerp van Jan Rietveld uit 1965.

Waardering

De (voormalige) kunstzaal uit 1928/1935 is van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde als grotendeels gaaf en typologisch zeldzaam voorbeeld van een expositiegebouw, vanwege de grote betekenis van de verzamelaar Piet Boendermaker voor de Bergense School en als woon- en werkplaats van de dichter-schilder Lucebert.