Inleiding

HERENHUIS met aangebouwde STAL en KOETSHUIS, gebouwd in 1904 in opdracht van de gezusters Ter Haseborg (notabelen) in een Eclectische stijl met Neoclassicistische elementen. In 1940 werd het pand verbouwd voor de huisvesting van twee gezinnen. In de loop der tijd is het balkon aan de voorzijde verdwenen. De woning is beeldbepalend gelegen in het oude centrum van Scheemda en wordt aan de voorzijde van de openbare weg gescheiden door een eenvoudig uit omstreeks 1904 stammend ijzeren HEK met ronde betonnen gecanneleerde pijlers. Twee beweegbare delen met gietijzeren pijlers verschaffen toegang tot de stal; het enkele beweegbare deel voor de entree van het huis ontbreekt echter.

Omschrijving

HERENHUIS met aangebouwde STAL en KOETSHUIS. Het deels één deels twee verdiepingen hoge, deels onderkelderde HERENHUIS op nagenoeg rechthoekige plattegrond heeft gepleisterde gevels met blokmotieven, de achtergevel en deels de zuidgevel zijn opgetrokken in rode baksteen; gepleisterde kordonlijsten en fries; achtergevel fries van rode baksteen. Het pand wordt gedekt door een samengestelde kap waarop zwarte geglazuurde Friese golfpannen, aan de achterzijde rode Hollandse pannen; drie gepleisterde schoorstenen; houten goot op klossen, achterzijde gietijzeren goot op bakstenen klossen. De gevels worden geleed door H-vensters onder een geverfde segmentboog (waarschijnlijk oorspronkelijk rode baksteen) met gepleisterde boogtrommel. De achtergevel wordt geleed door staande vensters onder strek. In de risalerende tuitgevel aan de voorzijde (westgevel) op de begane grond twee H-vensters waarboven twee niet-originele H-vensters (oorspronkelijk dubbele balkondeuren). In de top een T-venster met zijlichten. In de zijgevels van het middenrisaliet twee H-vensters. In de geveldelen aan weerszijden van het risaliet op de begane grond twee H-vensters waarboven twee H-vensters; rechter geveldeel ijzeren stangen voor het aanbrengen van een stellage. De hoofdentree bevindt zich in het rechter geveldeel van de noordgevel en bestaat uit een houten paneeldeur met bovenlicht onder een houten luifel waarin niet-origineel glas met decoratief fries; niet-originele stoep. Rechts van de entree een H-venster; op de eerste verdieping een staand tweedelig venster en een H-venster. Aan de voorzijde van het uitgebouwde linker geveldeel een jonger één bouwlaag hoog plat volume waarin een vierkant venster, een vierruits venster en een houten deur met venster (dienstingang). Boven de jongere aanbouw een niet-origineel liggend venster. Aan de rechterzijde van dit geveldeel een H-venster waarboven een getoogde nis. Centraal in de achtergevel (oostgevel) een niet-originele deur met bovenlicht, een klein staand tweeruits venster en een rond venster waarin gekleurd glas-in-lood met rondom een rollaag. Boven de goot is de gevel waarschijnlijk later doorgetrokken met aan de voorzijde twee staande zesruits vensters en aan de zijkanten een staand zesruits venster, alle onder rollaag. Aan de linkerzijde van de oostgevel het aangebouwde koetshuis, twee staande vensters met tweeruits bovenlicht waaronder twee dichtgezette keldervensters. Aan de rechterzijde van de oostgevel de aangebouwde stal, een niet-originele uitbouw onder lessenaardak en twee dubbele houten paneeldeuren waarin glas met tweeruits bovenlicht. In het linker geveldeel van de zuidgevel op de begane grond een H-venster en een platte uitbouw met aan de linkerzijde een niet-originele deur met bovenlicht. Op de eerste verdieping een T-venster en een staand tweedelig venster. Het rechter geveldeel is uitgebouwd; aan de linkerzijde op de eerste verdieping een getoogde nis. In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de houten paneeldeuren met omlijsting, in de hal de gekleurde tegelvloer, de twee rondbogen en de houten bordestrap met leuning van hout en ijzer. De aangebouwde STAL is opgetrokken in rode baksteen, voorgevel gepleisterd, en wordt gedekt door een zadeldak waarop niet-originele dakbedekking; niet-originele goten; strakke houten windveren. In de topgevel aan de voorzijde (westgevel) dubbele getoogde houten staldeuren met tweedelige vensters waarvoor niet-originele panelen onder een roodbakstenen segmentboog; aan de linkerzijde een getoogde nis en in de top een houten deur waarvoor een niet-origineel paneel, beide onder een roodbakstenen segmentboog. In de topgevel aan de achterzijde (oostgevel) een niet-originele garagedeur. In de zuidgevel een houten paneeldeur met tweeruits bovenlicht en twee getoogde liggende vensters met decoratieve ijzeren roedenverdeling, alle onder rollaag. Het aangebouwde KOETSHUIS is opgetrokken in rode baksteen op een bruinbakstenen trasraam en wordt gedekt door een zadeldak waarop rode Hollandse pannen; strakke houten windveren. In de noordgevel drie houten paneeldeuren, twee met tweeruits bovenlicht, en twee staande vensters onder strek. In de topgevel aan de achterzijde (oostgevel) dubbele houten deuren met ijzeren gehengen en niet-originele omlijsting.

Waardering

Herenhuis met aangebouwde stal en koetshuis en hek van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:

- als voorbeeld van een herenhuis met aangebouwde stal en koetshuis uit 1904 in de provincie Groningen in een Eclectische stijl met Neoclassicistische elementen

- vanwege de opvallende vormgeving en detaillering

- vanwege de redelijk hoge mate van gaafheid van zowel exterieur als delen van het interieur - vanwege de beeldbepalende ligging in het oude centrum van Scheemda