Inleiding

PATRONAAT, gebouwd in 1907 in Traditionalistische stijl. Het L-vormige gebouw grenst met een korte gevel aan de straat, binnen de haaks op elkaar staande vleugels ligt een klein terrein, in gebruik als parkeerplaats. Het patronaat ligt naast de RK Kerk Onze Lieve Vrouw van Bijstand nabij het centrum van Baarle-Nassau. Het gebouw is thans gedeeltelijk in gebruik als winkel, voor het grootste gedeelte als bejaardensociëteit.

Omschrijving

Het patronaat bestaat uit twee haaks op elkaar staande bouwmassa's onder zadeldak. Het pand is uitgevoerd in baksteen, het dak is gedekt met muldenpannen.

De éénlaagse hoofdmassa ligt evenwijdig aan de straat en heeft een grote verdiepingshoogte. Het dak heeft een overstek op consoles en windveren. De kopse gevels zijn voorzien van lisenen die doorlopen in een klimmend fries om de topgevels. De ingang bestaat uit een dubbele deur waarboven een bovenlicht met roedenverdeling. Deze is in het midden van de kopse gevel geplaatst. Aan weerszijden bevinden zich negenruits ramen met zesruits bovenlichten. Boven de ramen en deur zijn ijzeren profielen met rozetjes geplaatst. Op de topgevel is met witte verf het opschrift: R.K. BONDS-/EN/PATRONAATSGEBOUW/"ST. JOZEF" aangebracht. De naar de straat gerichte lange gevel heeft grote ramen met roedenverdeling als in de kopse gevel en bevat twee opgeklampte deuren. Ook hier zijn boven de ramen en deuren ijzeren profielen aangebracht.

Op een puntig uitgemetselde liseen, ongeveer in het midden van de gevel, is een beeld van St. Jozef gezet. De gevels van het haaks daaropstaande deel zijn met twee bouwlagen maar weinig hoger. De nokken van de daken zijn van gelijke hoogte. Hier is het dak voorzien van een geprofileerde goot op klossen. Op de begane grond zijn ramen en een brede poort met bovenlicht aangebracht. De ramen zijn voorzien van een breed middenkalf, daaronder bevindt zich een dubbel vierruits raam, erboven is een kleine roedenverdeling aangebracht. De ramen op de verdieping zijn veel kleiner en hebben dubbele vierruits ramen. In de kopse gevel zijn de ramen in dezelfde indeling geplaatst.

Achteraan in de zijgevel zijn kleine ramen met diefijzers zichtbaar. Achter, tegen de hoofdmassa en evenwijdig hieraan ligt een lagere, kortere bouwmassa. Dit deel heeft eveneens een zadeldak met windveer en is gedekt met muldenpannen. Direkt onder de dakrand is een tandlijst gemaakt, boven de ramen zijn strekken in het metselwerk aangebracht.

De gevel, aan de achterzijde, bevat zesruitsramen die tot laag bij de grond doorlopen en dubbele getoogde paneeldeuren. In het verlengde van deze vleugel ligt nog een klein éénlaags bouwblok onder plat dak. Het interieur op de begane grond is gemoderniseerd.

Waardering

Het patronaat is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang voor de typologische ontwikkeling van het kerkelijk centrum. Het heeft architectuurhistorische waarde vanwege de stijl en de detaillering. Het is uitwendig gaaf bewaard gebleven en als patronaatsgebouw zeldzaam.