Inleiding

BANKGEBOUW met ingebouwde BOVENWONING ontworpen in 1915 door de Gebroeders Van Gendt A.L. zn., architecten uit Amsterdam en J. van Lenning uit Winschoten. De opdrachtgever was de Groninger Bankvereniging Schortinghuis & Stikker te Winschoten. Het pand dat is opgetrokken in een Neo-Renaissancestijl is aan de achterzijde fors uitgebreid en voorzien van een entreepartij aan de zijkant.

Het gebouw dat nu volledig als bank in gebruik is, is gelegen midden in het centrum van Winschoten, aan een smalle dwarsstraat van de Torenstraat.

Omschrijving

BANKGEBOUW opgetrokken in Groninger mondsteen op een iets uitspringend trasraam van Groninger klinkers afgezet met een aangesmeerde rand. Het samengestelde dak, gedekt met een zwarte verbeterde Hollandse pan, heeft een houten goot op klossen. De gevels worden verlevendigd door gepleisterde gevelbanden en geleed door staande vensters met hardstenen onderdorpels. Op de hoek van de noord- en westgevel een uitgebouwde toren.

De hoofdentree bevindt zich in het zijrisaliet met tuitgevel (noordgevel) en decoratieve muurankers, en bestaat uit een dubbele gelakte paneeldeur met twee kijkgaten met smeedwerk en decoratieve ijzeren gehengen; een halfrond bovenlicht met decoratieve ijzeren roeden (verticaal) en geschilderd glas-in-lood, en in het midden een ronde ijzeren lantaren met glas. De deur bevindt zich in een rondboogvormig portiek op een natuurstenen plint, opgebouwd uit metselwerk afgewisseld met pleisterwerk; de rondboog heeft een sluitsteen en wordt geaccentueerd door een gepleisterde bies; voor de deur een driezijdige natuurstenen stoep (drie treden). Boven de entree drie kruisvensters met houten luiken (oorspronkelijk met roedenverdeling in bovenlichten). In de top een dubbel zesruits venster met luiken. Alle vensters hebben een hanekam van afwisselend pleisterwerk en baksteen. De tuit van de gevel wordt doorsneden door een gemetselde pijler, bekroond met ijzeren windwijzer. Aan de westzijde van de tuitgevel een venster onder een strek met gepleisterde aanzetstenen.

Rechts van het zijrisaliet op de begane grond twee dubbele kruisvensters en een afgesnoten hoek met een kruisvenster, alle met luiken en roedenverdeling in de bovenlichten, en een hanekam van baksteen en pleisterwerk. Twee koekoeken met dubbel keldervenster en ijzeren rooster. Op de verdieping twee driedelige vensters (oorspronkelijk met roedenverdeling in de bovenlichten), met luiken en een strek van pleisterwerk en baksteen. In het dakvlak twee houten dakkapellen met zesruits vensters en aangekapt schilddakje met leien en piron.

Op de hoek met de westgevel een zeshoekige toren met kroonlijst, zeshoekige spits en piron. Aan de noordzijde een zesruits venster met luiken en hanekam met gepleisterde sluit- en aanzetstenen, en drie vierruits vensters met rollaag. Aan de westzijde een vernieuwde deur met rollaag en stoep (twee treden), en drie vierruits vensters met rollaag. Het torengedeelte wordt aan de noordzijde door een muur met betonnen dekrand, waarop een hoog ijzeren hekwerk van spijlen en regels, verbonden met het zijrisaliet.

De westgevel heeft een tuitgevel waarin een vierruits venster met rollaag; een aangekapt geveldeel met lessenaarsdakje en goot op klossen, en een afgesnoten hoek. In dit geveldeel een dichtgemetseld venster (oorspronkelijk driedelig venster met roedenverdeling), een driedelig tweeruits keldervenster met diefijzers en betonlatei; in de afgesnoten hoek een paneeldeur met kijkgat en rollaag en een venster (oorspronkelijk vierruits) met rollaag.

Aan de achtergevel een later verhoogde aanbouw (oorspronkelijk één bouwlaag hoog), die derhalve voor de bescherming van ondergeschikt belang is, en een nieuwe aanbouw die buiten de bescherming van rijkswege valt.

In de oostgevel twee later dichtgemetselde vierruits vensters met rollaag; een aangekapt geveldeel met lessenaarsdakje en goot op klossen, waarin drie glas-in-lood vensters met roedenverdeling; een zijrisaliet met tuitgevel en een later dichtgemetseld vierruits venster.

Het INTERIEUR valt wegens algehele verbouwing buiten de bescherming van rijkswege.

Waardering

Bankgebouw van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een bankgebouw uit 1915

- vanwege de verzorgde vormgeving in Neo-Renaissance Stijl met opvallende detaillering

- als goede representant in de provincie Groningen van het oeuvre van de Gebroeders Van Gendt A.L. zn

- vanwege de redelijke mate van gaafheid van het aanzicht

- vanwege de typologische zeldzaamheid in de provincie Groningen