Inleiding

KANTOORGEBOUW voor de Raad van de Arbeid, waarin DIENSTWONING gebouwd in 1920 in een aan het Traditionalisme verwante bouwtrant. Van de architect zijn alleen de initialen bekend: BB of DB (= D. Bolhuis?). De plattegrond wordt gekenmerkt door een hoofdgebouw met dwars erop drie aanbouwen. Het pand dat later in gebruik is genomen als kantoor van de rijksbelastingen, is vermoedelijk nog voor de oorlog iets uitgebreid: de aanbouw midden achter is verlengd met een twee bouwlagen hoog gedeelte. Na de oorlog is uit de achtergevel tussen de westelijke en de middelste aanbouw de achteringang weggehaald en iets uitgebreid voor een toiletgroep. Tegenwoordig heeft het gebouw een welzijnsfunctie. Het grote, beeldbepalende pand sluit aan de zuidwestzijde het Bosplein af.

Omschrijving

Twee bouwlagen hoog KANTOORGEBOUW met DIENSTWONING opgetrokken in een donkerrode geruwde baksteen op een trasraam van donkerrode klinkers afgewisseld met inspringende, zwart geverfde rollagen. Het samengestelde zadeldak, gedekt met een zwarte Hollandse pan, heeft een goot op klossen. De gevels worden geleed door kruisvensters met vierruits bovenlichten onder een strek.

De iets naar voren springende hoofdentree bevindt zich in de voorgevel (noordoost) en bestaat uit een dubbele deur in rondboogvorm met deurlichten met roedenverdeling, in een gemetseld portiek samengesteld uit verspringende rondbogen. Voor de entree een gemetselde stoep met drie natuurstenen treden. Aan weerszijden van het portiek een staand tweedelig venster met roedenverdeling. Boven de entreepartij een balkon met gemetselde borstwering waaraan een ijzeren ornament, toegankelijk via drie paar openslaande balkondeuren met vierruits bovenlichten onder een strek. Eveneens in de voorgevel acht kruisvensters en twee risalerende delen met topgevel met vlechtwerk, siermetselwerk en natuurstenen aanzetstenen. In de risalerende delen vier kruisvensters en in de top drie staande zesruits vensters met strek en natuurstenen onderdorpels. In het dakvlak een dakkapel met plat dak en vier zesruits ramen.

In de zuidoost- en in de noordwestgevel met topgevels met vlechtwerk, siermetselwerk in top, vier kruisvensters en drie staande zesruits vensters met strek. In de achtergevel (zuidwest) een vernieuwde deur (oorspronkelijk een dubbele deur) met dubbel vierruits bovenlicht en een kruisvenster.

Aan de achtergevel drie dwarsgeplaatste aanbouwen (twee bouwlagen hoog), waarvan de middelste met plat dak en de buitenste twee met topgevel met natuurstenen aanzetstenen, en vlechtwerk en siermetselwerk. De twee buitenste aanbouwen, waarvan die aan de westzijde met nokschoorsteen, hebben in de achtergevel vier kruisvensters en drie staande zesruits vensters met strek. In de zijgevels aan de straatzijde ieder vier kruisvensters; een half kruisvenster; een deur met kijkgat, drieruits bovenlicht onder een strek, en een gemetselde stoep; in het dakvlak een dakkapel met plat dak en drie zesruits ramen. In de zijgevels aan de binnenzijde ieder twee dubbele vierruits vensters onder een strek. Tussen de westelijk aanbouw en de middelste aanbouw is later een uitbreiding geplaatst die buiten de bescherming valt. De twee gangen die tussen de drie aanbouwen liggen worden afgesloten door een beweegbaar dubbel ijzeren hek tussen twee aan de muur vastgemetselde pijlers. De middelste aanbouw met hoog opgemetselde schoorsteen heeft aan de oostelijke zijkant drie langwerpige vensters met gekleurd glas-in-lood, een klein venster; drie driedelige vierruitsvensters en vijf driedelige vensters met vierruits bovenlichten aan beide zijkanten, een later dichtgemetselde deur; aan de westelijke zijkant drie driedelige vierruitsvensters en vijf driedelige vensters met vierruits bovenlichten; aan de achterzijde zes driedelige vensters met vierruits bovenlichten, alle met strek.

In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: in de gangen en de hal de lambrizering van geglazuurde baksteen; de granito vloeren; de houten hoofdtrap met leuning, bestaande uit dichte houten panelen met handlijst en decoratieve trappaal.

Waardering

KANTOORGEBOUW met voormalige DIENSTWONING van algemeen belang vanwege cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een groot kantoorgebouw met ingebouwde dienstwoning uit 1920

- vanwege de sobere, doch verzorgde, op het Traditionalisme geënte vormgeving

- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van het exterieur

- vanwege de beeldbepalende ligging aan het Bosplein